Ngày 27/11, Trung Quốc cho biết họ đã theo dõi 2 máy bay ném bom của Mỹ khi chúng bay qua vùng biển Hoa Đông, bất chấp tuyên bố của Bắc Kinh về việc thực hiện kiểm soát quân sự với khu vực nhận diện phòng không mở rộng (ADIZ).
 |
| Máy bay giám sát của Nhật Bản bay quanh khu vực quần đảo Senkaku/Điếu Ngư (Ảnh: Reuters) |
Chuyến bay của 2 máy bay ném bom chiến lược B-52 được cho là một thông điệp rõ ràng của Washington với Trung Quốc. Qua đó Mỹ muốn nhắc nhở Bắc Kinh rằng, không nên đi quá giới hạn cho phép để thực hiện tham vọng với khu vực tranh chấp ở Hoa Đông.
Ngày 27/11, Bộ Quốc phòng Trung Quốc ra tuyên bố khẳng định, 2 chiếc máy bay đã bị phát hiện và theo dõi khi chúng bay qua ADIZ mà Bắc Kinh thiết lập trong khoảng thời gian kéo dài 2 giờ 22 phút.
Tuyên bố trên cũng cho biết, tất cả máy bay bay qua khu vực này sẽ bị theo dõi nhưng không đề cập đến mối đe dọa có thể áp dụng “biện pháp phòng thủ khẩn cấp” trong trường hợp các máy bay không tuân thủ các qui định mà phía Trung Quốc đưa ra.
Tuyên bố ngắn gọn do một quan chức thuộc Bộ Quốc phòng Trung Quốc cung cấp cho hay: “Trung Quốc có khả năng thực hiện quyền kiểm soát không phận có liên quan”.
Mỹ mô tả chuyến bay của 2 chiếc B-52 như là một nhiệm vụ huấn luyện và cho rằng chuyến bay này không phải là để “dằn mặt” với những động thái mới nhất của Trung Quốc. Hai máy bay ném bom B-52 không mang vũ khí cất cánh từ Guam vào ngày 25/11 theo một lịch trình bay đã định trước và đã quay trở lại Guam sau khi hoàn thành nhiệm vụ.
Mỹ hiện có hàng trăm máy bay quân sự làm nhiệm vụ tại các căn cứ trong khu vực, các quan chức nước này cho biết, họ không có ý định sẽ tuân thủ các yêu sách mới của Trung Quốc.
Tương tự như vậy, Nhật Bản cũng cho rằng, ADIZ mà Trung Quốc vừa tuyên bố là “không hợp lệ”, “không thể thực hiện và nguy hiểm”. Đài Loan và Hàn Quốc, 2 nền kinh tế có quan hệ “gần gũi” với Mỹ cũng đã lên tiếng bác bỏ tuyên bố của Bắc Kinh về ADIZ.
Ngoại trưởng Australia Julie Bishop thì cho rằng: “Thời gian và cách thức Trung Quốc đưa ra thông báo là không phù hợp, đặc biệt là trong tình hình căng thẳng hiện nay, và nó sẽ không góp phần vào việc gìn giữ ổn định trong khu vực”.
Nhiều người cho rằng Trung Quốc sẽ rất tức giận sau khi có thông tin 2 máy bay ném bom Mỹ phớt lờ khu vực ADIZ theo tuyên bố của Bắc Kinh, vụ việc này cũng gợi nhớ đến vụ một chiếc máy bay do thám Orion EP-3 của hải quân Mỹ va chạm với một chiến đấu cơ Trung Quốc gần đảo Hải Nam hồi năm 2001 làm một phi công Trung Quốc là Wang Wei thiệt mạng.
Trên blog cá nhân, Zheng Daojin, một phóng viên viết: “Chúng ta không nên để sự cố như với Wang Wei lặp lại. Chúng ta cần phải chuẩn bị tốt để đối phó”.
Trong khi đó, doanh nhân Li Pengliang cho rằng: “Đối với công chúng có thể đó là một sự xúc phạm, nhưng tôi vẫn tin rằng các nhà lãnh đạo sẽ tỉnh táo. Họ sẽ không hành động bốc đồng”.
Các học giả Trung Quốc, những người thường xuyên đóng vai trò như các phát ngôn viên không chính thức của Chính phủ cũng đã lên tiếng chỉ trích chuyến bay của 2 máy bay Mỹ và gọi đó là hành động đe dọa sử dụng vũ lực, đồng thời khẳng định Bắc Kinh không mong muốn xung đột xảy ra./.