Bộ Ngoại giao Philippines (DFA) hôm nay 1/8 ra tuyên bố cho biết Kế hoạch ba hành động (TAP) sẽ được đệ trình lên các cuộc họp cấp bộ trưởng của Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) tại Nay Pyi Taw vào tháng này. Và đây là “khung vững chắc nhằm giải quyết cho những căng thẳng đang leo thang” ở trong các vùng biển tranh chấp của Biển Đông.
“Philippines hi vọng các nước tuyên bố chủ quyền, các nước ASEAN khác và các Đối tác đối thoại của ASEAN sẽ xem xét nghiêm túc đề xuất này bởi đây là đề xuất toàn diện, mang tính xây dựng và kết hợp các sáng kiến khác nhau mà Philippines và các nước khác đã và đang đóng góp để giải quyết vấn đề Biển Đông trong những năm qua”, DFA cho hay.
Giải pháp ngay lập tức kêu gọi tạm ngưng các hoạt động cụ thể làm leo thang căng thẳng, theo như gợi ý của Mỹ trong những tháng vừa qua.
Ngoài ra còn có bước đi nhằm thúc đẩy một định nghĩa cụ thể hơn trong đoạn 5 của Tuyên bố ứng xử về Biển Đông giữa ASEAN-Trung Quốc (DOC) được ký năm 2002. DOC được cho là thỏa thuận không có tính giàng buộc, vì vậy mà cần phải có một Bộ quy tắc ứng xử (COC) mới.
Giải pháp trung gian của DFA ủng hộ việc cần phải nhanh chóng xây dựng và hoàn thiện COC.
Trong khi đó, giải pháp cuối cùng thúc đẩy một “cơ chế giải quyết nhằm đưa các tranh chấp tới một nghị quyết cuối cùng và lâu dài theo luật quốc tế”.
“Philippines đang theo đuổi một nghị quyết như vậy qua tòa trọng tài và tin rằng tòa trọng tài sẽ giải thích rõ các quyền về biển cho tất cả các bên. Và đây sẽ là nền tảng để giải quyết tranh chấp”, DFA tuyên bố.
TAP không đề cập trực tiếp với từng tranh chấp cụ thể hiện nay mà nhằm giảm sự hồ nghi giữa các nước và nguy cơ xảy ra xung đột bất ngờ.
TAP lần đầu tiên được công bố một cách không chính thức vào cuối tháng 6 vừa qua, khi căng thẳng giữa Việt Nam và Trung Quốc tăng cao sau khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam. Mới đây, Trung Quốc đã rút giàn khoan này về đảo Hải Nam của nước này./.