Mỹ chạy đua trước hạn chót cho hòa bình Trung Đông

Ông Kerry quyết định rời Italy chỉ vài giờ sau khi căng thẳng gia tăng giữa Israel và Palestine khiến những nỗ lực hòa giải của Mỹ có nguy cơ thất bại.

Liên đoàn Arab ngày 26/3 có cuộc gặp tại Kuwait nhằm ủng hộ việc Palestine từ chối công nhận Israel là một nhà nước Do Thái.

Israel trước đó cảnh báo, điều này có thể sẽ làm chệch tiến trình đối thoại. Các cuộc đàm phán cũng đứng trước nguy cơ đổ vỡ liên quan đến kế hoạch phóng thích tù nhân của Israel.

Palestine cảnh báo có thể tiếp tục những nỗ lực ngoại giao về việc công nhận một nhà nước độc lập tại Liên hợp quốc, nếu Israel không thả tù nhân theo kế hoạch.

Theo Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas, nếu Israel không thả các tù nhân, điều này sẽ vi phạm thỏa thuận và buộc nước này đưa ra các hành động phù hợp với tiêu chuẩn của các thỏa thuận quốc tế. 

Israel nhất trí thả tổng cộng 104 tù nhân khi bắt đầu các cuộc đối thoại vào tháng 7 năm ngoái với Palestine. Đến thời điểm này, Israel đã thả khoảng 78 người.

Tuy nhiên, các Bộ trưởng Israel gần đây cảnh báo, nếu Palestine không nhất trí gia hạn các cuộc đối thoại hòa bình sau hạn chót 29/4 tới , họ sẽ không thả những tù nhân còn lại, dự kiến diễn ra vào ngày 29/3 tới.

Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 25/3 thông báo, chuyến thăm tới khu vực khá bất ngờ của Ngoại trưởng Mỹ nhằm tiếp tục thu hẹp những bất đồng giữa các bên.

Ngày 26/3, ông Kerry tới Jordani để gặp  Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas. Ông Kerry cũng sẽ có cuộc đối thoại với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong những ngày tới.

Cuộc gặp diễn ra chỉ một tuần sau khi Tổng thống Palestine Abbas thăm Nhà Trắng và có cuộc đối thoại “ khó khăn” với Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Phát biểu khi tham dự cuộc họp của Liên đoàn Arab, Tổng thống Abbas cho biết, Palestine đang nỗ lực để tiến tới một thỏa thuận hòa bình với Israel.

“Chúng tôi đang phản ứng tích cực với những nỗ lực của Mỹ và Ngoại trưởng Kerry, tiếp tục các cuộc đàm phán hòa bình. Palestine đang đưa ra tất cả các biện pháp cần thiết giúp các cuộc đối thoại này thành công. Chúng tôi quyết tâm theo đuổi với một tinh thần tích cực”, ông Abbas cho biết.

Chuyến thăm tới khu vực lần này của Ngoại trưởng Mỹ diễn ra vào thời điểm quan trọng, khi hạn chót 29/4 mà Mỹ đặt ra cho các cuộc đàm phán đang đến gần.

Sau nhiều tháng nỗ lực thúc đẩy đàm phán mà không đem lại kết quả rõ ràng, Mỹ đang hối thúc hai bên kéo dài thời hạn đàm phán. Ngoại trưởng Mỹ cũng bác bỏ khả năng các cuộc đàm phán có thể sẽ thất bại nếu Israel không thả các tù nhân.

Theo ông Kerry, Palestine và Israel đã nhất trí tiếp tục đàm phán qua thời hạn tháng 4 và Mỹ bày tỏ tin tưởng rằng Israel sẽ thả các tù nhân như phía Palestine yêu cầu.

Bên cạnh kế hoạch thả tù nhân, Israel và Palestine cũng đang cố gắng giải quyết các bất đồng kéo dài hàng thập kỉ qua bao gồm biên giới lãnh thổ, an ninh, người tị nạn, số phận Đông Jerusalem và việc Palestine có công nhận Israel là một nhà nước Do Thái hay không?

Theo giới quan sát, đàm phán có thể tiếp tục, nhưng với những bất đồng mà không có sự thỏa hiệp giữa hai bên, sẽ khó có thể đạt được sự đồng thuận giữa hai bên trước  hạn chót cuối tháng 4 tới./.