Nhưng một cuộc phản công lớn như vậy, đòi hỏi phải huy động các nguồn lực khổng lồ và cái giá phải trả sẽ không hề nhỏ.
Ukraine tìm cách lật ngược tình thế
Con đường dẫn đến khu vực Kherson ở miền Nam Ukraine đi qua những cánh đồng lúa mì cháy đen và những ngôi làng xơ xác. Nhiều mảnh tên lửa nằm là liệt khắp mặt đường và 2 bên đường là những ngôi nhà bị phá hủy nghiêm trọng do pháo kích.
Dọc theo chiến tuyến, các lực lượng Ukraine đang chuẩn bị một chiến dịch lớn và tham vọng nhất trong cuộc chiến, đó là giành lại quyền kiểm soát Kherson – địa điểm đầu tiên rơi vào tay lực lượng Nga. Kherson và những vùng đất bao quanh đóng vai trò quan trọng đối với chiến lược của Nga, từ đây quân đội nước này liên tục phát động nhiều cuộc tấn công trên lãnh thổ Ukraine.
Kế hoạch giành lại Kherson, nếu thành công sẽ mang lại cho quân đội Ukraine động lực lớn sau nhiều tháng giao tranh ác liệt. Trong vài tuần qua, Ukraine đã đẩy mạnh các cuộc tấn công vào Kherson, Mykolaiv và nhiều nơi khác. Tổng thống Ukraine Zelensky tuyên bố sẽ “giải phóng” Kherson trước tháng 9 năm nay. Còn Thượng úy Sergei Savchenko thuộc Lữ đoàn 28 của Ukraine nói với New York Times rằng: “Chúng tôi muốn giải phóng lãnh thổ của mình và giành lại quyền kiểm soát. Chúng tôi đã sẵn sàng. Chúng tôi đã muốn điều này từ lâu”.
Hiện, các cuộc giao tranh ở biên giới phía Tây và Tây Bắc của Kherson đang gia tăng, khi lực lượng Ukraine chỉ cách thành phố khoảng 48km. Kiev tuyên bố, trong một tháng qua, pháo binh và hỏa tiễn của nước này đã làm suy yếu các vị trí của Nga nhờ loạt vũ khí mới do phương Tây cung cấp như Hệ thống pháo phản lực phóng loạt cơ động cao (HIMARS). Theo giới chức Ukraine, các cuộc không kích đã phá hủy hệ thống phòng không, kho chứa đạn và trung tâm chỉ huy, làm gián đoạn tuyến đường tiếp tế của các lực lượng Nga.
Một quan chức quân sự cấp cao của Ukraine nói rằng: “Hiện giờ chúng tôi đang tạo ra những làn sóng nhỏ để tạo ra những điều kiện cần thiết cho những cơn sóng lớn hơn”.
Không giống như ở Donbass – nơi các lực lượng của Nga đang đạt được nhiều bước tiến quan trọng trong những tuần gần đây, quân đội Ukraine dường như đang bắt đầu lật ngược tình thế ở Kherson. Sau khi mất quyền kiểm soát hầu hết khu vực trong những tuần đầu tiên của cuộc chiến, phía Ukraine đã giải phóng 44 thị trấn và làng mạc dọc theo khu vực biên giới, chiếm khoảng 15% diện tích khu vực, thống đốc quân sự vùng Kherson, ông Dmytro Butrii cho biết.
Các quan chức cấp cao của Ukraine không tiết lộ lịch trình rõ ràng để tài chiếm Kherson nhưng Tổng thống Zelensky nêu rõ đây là ưu tiên hàng đầu. “Các lực lượng của chúng tôi đang di chuyển trong khu vực từng bước một’, ông Zelensky nói.
Nga đang ở thế bất lợi?
Kế hoạch phản công của Ukraine ở phía Nam đã làm dấy lên cuộc tranh luận giữa các quan chức phương Tây và một số nhà phân tích về việc liệu Ukraine đã sẵn sàng cho một nỗ lực lớn như vậy hay Kiev nên sử dụng các nguồn lực một cách tốt nhất để cản trở bước tiến của Nga ở Donbass.
Nhưng một số cơ quan tình báo phương Tây cho rằng điều quan trọng là Ukraine cần phải cố gằng thực hiện một cuộc phản công. Họ nhận định quân đội Nga đang rơi vào tình thế bất lợi do phải tập trung nhân lực và vũ khí cho cuộc chiến ở Donbass. Ông Richard Moore, giám đốc Cục Tình báo mật vụ (SIS), còn gọi là MI6, dự đoán, quân đội Nga sẽ buộc phải tạm dừng các hoạt động ở Kherson và điều này sẽ mở ra cơ hội cho Ukraine.
Nga đang duy trì một lực lượng hạn chế ở bên trong và xung quanh Kherson khi quân đội nước này tập trung nỗ lực giành quyền kiểm soát toàn bộ Donbass. Nhiều binh sỹ Nga đã được đưa về nước để tái trang bị, đào tạo lại và củng cố đội ngũ nhân sự cũng như ban lãnh đạo mới.
Không rõ các lực lượng này sẽ được triển khai ở đâu khi họ quy trở lại cuộc chiến. Một số nhà phân tích cho rằng, họ sẽ được đưa tới Donbass khi Nga đang để mắt đến việc giành quyền kiểm soát hai khu vực Seversk và Bakhmut, để củng cố Cộng hòa nhân dân Donetsk, giống như những gì họ đã làm ở Lugansk. Nếu Nga chiếm được 2 khu vực này họ có thể sắp xếp lại mặt trận phía Nam một cách dễ dàng. Mục tiêu của Nga ở Lugansk không chỉ là kiẻm soát lãnh thổ mà còn tạo gọng kìm siết chặt các đơn vị chiến đấu của Ukraine trong khu vực này. Nhưng Kiev đã kịp thời rút quân để tránh bị bao vây.
Cái giá phải trả không hề nhỏ
Bất cứ nỗ lực nào nhằm chiếm lại vùng lãnh thổ quan trọng này sẽ là một công việc đầy cam go. Các lực lượng Nga đã đồn trú tại Kherson gần 5 tháng qua và phần lớn không gặp nhiều khó khăn trong việc củng cố các vị trí quân sự cũng như chuẩn bị đối phó với cuộc phản công của đối phương. Họ đã bổ nhiệm nhiều lãnh đạo mới trong chính quyền thành phố và ở các thị trấn, làng mạc lớn.
Một số quan chức phương Tây cho biết, Ukraine sẽ phải huy động binh sỹ và vũ khí với số lượng hơn những gì nước này sẵn có ở thời điểm hiện tại để tiến hành cuộc phản công. Ukraine đang sử dụng từ 6.000 đến 8.000 quả đạn pháo mỗi ngày. Để thực hiện chiến dịch quân sự lớn tại Kherson, ước tính quân đội nước này cần lượng đạn pháo nhiều hơn gấp 3 đến 4 lần con số đó.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, ông Oleksii Reznikov đã nhấn mạnh sự cần thiết phải huy động một đội quân khổng lồ với khoảng 1 triệu binh sỹ để lấy lại những vùng đất mà Ukraine đã để mất trong chiến tranh.
Khu vực Kherson phần lớn là nông thôn, nhưng thành phố cùng tên của nó là một đô thị rộng lớn nằm ở bờ Tây sông Dnepr. Vì thế Ukraine có thể đối mặt với cuộc giao tranh ác liệt trong đô thị, có khả năng gây ra tổn thất to lớn về binh sỹ và tài sản.
Ngoài ra, quân đội Ukraine sẽ phải cân nhắc kỹ lưỡng nhằm tránh gây thương vong cho một số lượng lớn dân thường trong thành phố này. Khoảng 1/3 dân số Kherson đã di tản trong giao tranh. Nhưng một cuộc tấn công tổng lực liên quan đến pháo kích có thể khiến những người ở lại gặp rủi ro lớn - điều mà các quan chức Ukraine dường như đang nhận thức rõ ràng.
Trước những tuyên bố cứng rắn của quân đội Ukraine, nhiều nhà phần tích cho rằng, trận đánh lớn cuối cùng trong cuộc chiến nhiều khả năng sẽ là Kherson. Ukraine sẽ phải tìm cách đẩy lùi Nga ra khỏi thành phố và chiếm lại nó. Nhưng kế hoạch này có thể thất bại nếu quân đội Nga thể hiện khả năng cơ động nhanh chóng và tăng cường triển khai lực lực bên trong và xung quanh khu vực chiến lược này./.