Mối quan hệ ngày càng đi xuống giữa Mỹ và Trung Quốc

Ngày 24/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hủy bỏ chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tới Triều Tiên khi cho rằng Bình Nhưỡng thiếu những nỗ lực trong tiến trình phi hạt nhân hóa và đổ trách nhiệm cho Trung Quốc về vấn đề này. "Do lập trường ngày càng cứng rắn về thương mại của chúng ta với Trung Quốc nên tôi không tin họ đang hỗ trợ cho tiến trình phi hạt nhân hóa", ông Trump đăng tải trên Twitter.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: CNN

Thực tế cho thấy cuộc chiến thương mại của Mỹ với Trung Quốc đang làm xấu đi những nỗ lực ngoại giao để phi hạt nhân hóa trên Bán đảo Triều Tiên cũng như làm ảnh hưởng đến những mục tiêu khác của Mỹ.

Ông Trump từng tuyên bố với người Mỹ rằng cuộc chiến thương mại sẽ "có lợi và dễ dàng để chiến thắng". Dù chiến tranh thương mại có lẽ sẽ gây thiệt hại cho Trung Quốc nhiều hơn là Mỹ nhưng các mức thuế quan cũng ảnh hưởng không nhỏ đến các nông dân trồng đậu nành và các doanh nghiệp phụ thuộc vào hàng nhập khẩu Trung Quốc tại Mỹ. Các chuyên gia cho rằng người tiêu dùng Mỹ sẽ bị tác động nếu các mức thuế quan đôi bên tiếp tục leo thang.

Ngày 23/8, các cuộc đàm phán thương mại giữa các quan chức Mỹ và Trung Quốc không đạt được bất kỳ tiến triển gì. Bên cạnh đó, các mức thuế quan áp lên 16 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc của chính quyền Tổng thống Trump đã có hiệu lực. Trung Quốc cũng "trả đũa" lại bằng cách áp các mức thuế quan lên các mặt hàng tương tự của Mỹ. Ông Trump đe dọa sẽ áp thuế cao hơn lên 200 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc trong khi Bắc Kinh cũng sẵn sàng tiếp tục các biện pháp đáp trả lại.

Tổng thống Donald Trump dường như vẫn cho rằng cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc sẽ dẫn đến một chiến thắng dễ dàng. Đầu tuần trước, ông Trump đã tuyên bố tại một cuộc mít tinh rằng: "Khi tôi nhậm chức, chúng ta đang đi theo một con đường tạo cơ hội cho Trung Quốc lớn mạnh hơn chúng ta trong một thời gian rất ngắn. Nhưng điều đó sẽ không xảy ra nữa". Thái độ của ông Trump được Bắc Kinh hiểu như là một dấu hiệu cho thấy Tổng thống Trump không chỉ muốn tạo cân bằng cho cán cân thương mại mà còn muốn ngăn chặn sự phát triển của Trung Quốc.

Vì thế, sẽ không có gì ngạc nhiên khi nhìn vào những kết quả trong mối quan hệ ngày càng đi xuống giữa Mỹ và Trung Quốc. Việc hủy bỏ chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ Pompeo tới Triều Tiên gần đây đã cho thấy ông Trump có lẽ đang bắt đầu nhận ra vấn đề với Trung Quốc có ảnh hưởng to lớn thế nào với an ninh quốc gia của Mỹ.

 Nhân tố Triều Tiên trong “cuộc chiến” Mỹ - Trung

Bình Nhưỡng đã có một lịch sử dài hứa hẹn phi hạt nhân hóa và cuối cùng đều không đạt được. Trong khi đó, Trung Quốc lại có tầm ảnh hưởng lớn tới Triều Tiên khi là đối tác thương mại lớn nhất của quốc gia này và có thể gia tăng sức ép kinh tế lên Bình Nhưỡng.

Tháng 4/2018, ông Trump tin tưởng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ là một đối tác có tính xây dựng trong vấn đề Triều Tiên khi tweet rằng: "Xin đừng quên sự giúp đỡ to lớn mà người bạn tốt của tôi - Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã dành cho nước Mỹ, đặc biệt tại biên giới Triều Tiên. Nếu không có ông ấy, đây sẽ là một quá trình lâu dài và khó khăn hơn nhiều!" Tuy nhiên, hiện tại, ông Tập đang đóng một vai trò khác.

Trong khi tình báo Mỹ và báo cáo từ Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế đều chỉ ra rằng Triều Tiên có lẽ vẫn đang phát triển chương trình hạt nhân thì ông Tập đề xuất việc chấm dứt các lệnh trừng phạt lên Bình Nhưỡng. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng đang cân nhắc đến việc sẽ tới Bình Nhưỡng vào tháng 9 tới. Chuyến thăm của ông Tập tới Bình Nhưỡng sẽ là một chiến thắng ngoại giao to lớn cho nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un bởi đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của một Chủ tịch Trung Quốc tới Triều Tiên kể từ năm 2006.

Trung Quốc cũng đang có các động thái gây lo ngại khác khi tham gia các cuộc tập trận Vostok 2018 của Nga bắt đầu vào cuối tháng này. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc tham gia cuộc tập trận quân sự này.

Rõ ràng Bắc Kinh có khả năng làm suy yếu các mục tiêu của Mỹ trên khắp toàn cầu. Sự thừa nhận của Tổng thống Trump rằng Bắc Kinh sẽ không giúp Mỹ trong vấn đề Triều Tiên chỉ là khởi đầu của một diễn biến xấu trong quan hệ ngoại giao Mỹ - Trung khi nhìn vào cuộc chiến tranh thương mại giữa Tổng thống Trump với Bắc Kinh./.