Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 20/9 cho biết sẽ áp đặt lệnh trừng phạt với Cục Phát triển Thiết bị Trung Quốc (EDD) thuộc Bộ Quốc phòng Trung Quốc và giám đốc EDD Li Shangfu sau khi cơ quan này tham gia vào các giao dịch quan trọng với Rosoboronexport, công ty xuất khẩu vũ khí hàng đầu của Nga.

Các biện pháp trừng phạt có liên quan tới thương vụ EDD mua 10 máy bay chiến đấu Su-35 vào năm 2017 và các thiết bị liên quan tới hệ thống phòng không S-400 của Nga vào năm 2018.

Với các lệnh trừng phạt tới đây, EDD sẽ không được xin giấy phép xuất khẩu hay tham gia vào hệ thống tài chính của Mỹ. Giám đốc EDD cùng với đó bị cấm thực hiện các giao dịch với nước ngoài và không được cấp thị thực Mỹ. Một số cá nhân ở EDD cũng sẽ bị liệt vào danh sách cấm làm ăn kinh doanh cùng công dân Mỹ.

Đáp trả động thái này, Bộ ngoại giao Trung Quốc hôm 22/9 triệu tập Đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh Terry Brandstad để trao công hàm phản đối các biện pháp trừng phạt mà Washington áp đặt. 

Mới đây, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết Bắc Kinh sẽ lập tức triệu hồi Tư lệnh Hải quân Trung Quốc Thẩm Kim Long, người đang tham gia Hội thảo hải quân quốc tế lần thứ 23 ở Mỹ và hoãn một cuộc họp về cơ chế liên lạc giữa 2 bên dự kiến diễn ra từ ngày 25-27/9 tại Bắc Kinh. 

Trong một tuyên bố đưa ra mới đây, ông Huang Xueping, Phó Giám đốc chương trình hợp tác quân sự quốc tế thuộc Quân ủy Trung ương Trung Quốc khẳng định hợp tác quân sự giữa Nga và Trung Quốc là hoạt động bình thường giữa các quốc gia có chủ quyền phù hợp với luật pháp quốc tế. Ông Huang gọi các biện pháp trừng phạt của Mỹ là "không hợp lý" và "vi phạm trắng trợn các tiêu chuẩn cơ bản của quan hệ quốc tế", làm tổn hại nghiêm trọng tới quan hệ quân sự Mỹ-Trung và quan hệ song phương. 

"Trung Quốc sẽ không bao giờ chấp nhận các biện pháp trừng phạt này. Trung Quốc yêu cầu Mỹ ngay lập tức sửa chữa sai lầm và rút các biện pháp trừng phạt. Quân đội Trung Quốc có quyền đưa ra các biện pháp đối phó", ông Huang cảnh báo. 

Nhiều chuyên gia cho rằng các biện pháp trừng phạt của Mỹ có thể sẽ làm ảnh hưởng tới chuyến thăm Lầu Năm Góc của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa vào cuối năm nay.

Giới quan sát nhận định động thái mới đây của Mỹ không chỉ làm gia tăng căng thẳng quan hệ Mỹ-Trung vốn đã âm ỉ vì cuộc chiến thương mại mà còn cho thấy Mỹ đang tỏ thái độ sẵn sàng đối đầu với Nga và Trung Quốc cả về thương mại lẫn quân sự. 

Thiếu tướng Yang Yi, cựu Chủ tịch Viện Nghiên cứu chiến lược tại Đại học Quốc phòng Trung Quốc khẳn định các biện pháp trừng phạt của Mỹ sẽ không ảnh hưởng quá nhiều tới các thương vụ mua bán vũ khí của Bắc Kinh. 

Những tranh cãi qua lại giữa Washington và Bắc Kinh liên quan tới lệnh trừng phạt EDD diễn ra trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang bước vào giai đoạn căng thẳng đỉnh điểm. 

Bắc Kinh hôm 21/9 hủy kế hoạch cử phái đoàn sang Mỹ đàm phán thương mại vào 2 ngày 24-25/9./.