Theo Reuters, căng thẳng trên biển Đông đã leo thang vào tuần trước sau khi Trung Quốc cố ý đưa giàn khoan Hải Dương-981 vào vùng đặc quyền kinh tế trong thềm lục địa của Việt Nam nhằm hạ đặt giàn khoan trái phép tại đây.

Liên tiếp trong các ngày sau đó, Trung Quốc đã sử dụng các tàu của mình đâm và tấn công bằng vòi rồng vào các tàu của Việt Nam.

Tàu Hải cảnh Trung Quốc hung hãn đâm thẳng vào tàu Cảnh sát biển Việt Nam 

“Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nói rằng việc Trung Quốc đưa giàn khoan và rất nhiều tàu vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam rõ ràng là một hành động khiêu khích”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki tuyên bố về việc ông Kerry điện đàm với người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị.

“Ông Kerry đã thúc giục cả Việt Nam và Trung Quốc có những biện pháp giảm nhiệt căng thẳng và đảm bảo tàu hai nước sẽ thực hiện những hành động an toàn. Việt Nam và Trung Quốc cần giải quyết các tranh chấp thông qua con đường hòa bình theo luật pháp quốc tế”, bà Psaki nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại ngang nhiên đáp lại rằng rõ ràng là đã có những hành động khiêu khích trên biển Đông nhưng Trung Quốc không phải là bên gây hấn. Bộ Ngoại giao Trung Quốc còn đổ lỗi rằng Mỹ đã khuyến khích những hành vi trên.

“Chúng tôi hy vọng rằng phía Mỹ cần xem xét việc này một cách thận trọng nếu Mỹ thực sự hy vọng hòa bình trên Thái Bình Dương. Mỹ muốn đóng vai trò như thế nào tại đây?”, người phát ngôn Trung Quốc Hoa Xuân Doanh tuyên bố tại một cuộc họp báo.

Bà Hoa Xuân Doanh cũng cảnh báo ông Kerry cần phải “xem xét một cách khách quan và công bằng” tình hình trên biển Đông và “nói và hành động thận trọng”.

Trung Quốc nói rằng các tranh chấp trên biển Đông cần phải giải quyết thông qua con đường đối thoại trực tiếp giữa các bên liên quan và ngang nhiên nói rằng hành động can thiệp của Mỹ là không thể chấp nhận được.

Trước đó, trong cuộc trao đổi với Ngoại trưởng Singapore K. Shanmugam đang đến thăm Mỹ ngày 12/5, ông Kerry nói rằng Mỹ rất quan ngại về hành động “hiếu chiến của Trung Quốc”.

“Mỹ và tất cả các nước quan tâm đến tự do hàng hải trong khu vực biển Đông và biển Hoa Đông đều rất lo ngại trước hành vi hiếu chiến này của Trung Quốc”, ông Kerry khẳng định.

“Mỹ muốn Bộ quy tắc ứng xử của các bên trên biển Đông (COC) sớm được thông qua. Chúng tôi muốn rằng tranh chấp trên biển Đông có thể giải quyết một cách hòa bình theo đúng Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS), thông qua trọng tài quốc tế hoặc bất kỳ một biện pháp nào khác nhưng không phải thông qua những hành động đối đầu và hiếu chiến”, Bộ Ngoại giao Mỹ dẫn một đoạn bình luận của Ngoại trưởng John Kerry./.