Trong những ngày qua, chính phủ, giới học giả nhiều nước đã đồng loạt lên án việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Đây là làn sóng dư luận mạnh mẽ nhất nhằm vào Trung Quốc kể từ khi nước này có hành động xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền lãnh hải của Việt Nam, đe dọa hòa bình và an ninh trong khu vực.
 |
| Người Việt ở Nhật Bản biểu tình chống Trung Quốc |
Ngoại trưởng Kerry phát biểu với báo giới cùng Ngoại trưởng Singapore K. Shanmugan trước khi bước vào cuộc hội đàm tại trụ sở Bộ Ngoại giao Mỹ ở thủ đô Washington.
Ông nhấn mạnh: “Có rất nhiều vấn đề đáng quan ngại mà chúng tôi có chung nhận thức. Một trong những vấn đề rõ ràng nhất hiện nay là thách thức của Trung Quốc đối với quần đảo Hoàng Sa. Chúng tôi đặc biệt lo ngại, tất cả các quốc gia có hoạt động giao thông hàng hải ở vùng biển Biển Đông đều rất lo ngại về hành động hiếu chiến này. Chúng tôi muốn tạo lập một bộ quy tắc ứng xử. Chúng tôi muốn vấn đề này được giải quyết một cách hòa bình”.
Theo Ngoại trưởng Mỹ, các vấn đề về Biển Đông cần được giải quyết một cách hòa bình thông qua Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển, thông qua trọng tài, thông qua mọi phương tiện khác chứ không phải đối đầu trực tiếp và những hành động hiếu chiến.
Cũng tại Mỹ, một nhóm các Thượng nghị sỹ có thế lực của đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ đã ra tuyên bố chung lên án việc Trung Quốc liên tục có những hành động gây căng thẳng ở Biển Đông.
Nhóm các nghị sỹ này cũng hối thúc các nghị sỹ khác thông qua nghị quyết của Thượng viện Mỹ tái khẳng định sự ủng hộ của Chính phủ Mỹ đối với tự do giao thông hàng hải trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương, giải quyết các tranh chấp lãnh thổ và lãnh hải bằng con đường ngoại giao hòa bình, đồng thời nhằm gửi đi một thông điệp rõ ràng cho những hành động mang tính khiêu khích trên đây của Trung Quốc.
Liên minh châu Âu (EU) đã ra tuyên bố về tình hình căng thẳng trên Biển Đông sau khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 trái phép trong vùng biển của Việt Nam, cũng như việc các tàu thuyền nước này, trong đó có tàu quân sự, uy hiếp, gây hại cho các tàu thuyền Việt Nam.
Sau khi các nhà lãnh đạo ASEAN ra tuyên bố kêu gọi kiềm chế và giảm leo thang căng thẳng ở Biển Đông do hành động của Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương - 981 tại thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, chính phủ Nhật Bản hôm qua hoan nghênh và đánh giá cao tuyên bố này. Phát biểu tại cuộc họp báo, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga cho biết, Nhật Bản hy vọng các bên liên quan sẽ không thực hiện những hành động đơn phương làm leo thang căng thẳng và hành động kiềm chế phù hợp với luật pháp quốc tế. Nhật Bản "quan ngại sâu sắc" trước tình hình căng thẳng leo thang trong khu vực do hành động đơn phương của Trung Quốc.
>> Xem thêm: Vì sao phương Tây sợ Trung Quốc ở châu Phi?
Giới học giả các nước bày tỏ bất bình trước các hành động sai trái của Trung Quốc, cho rằng nước này đang vi phạm chủ quyền lãnh hải của Việt Nam.
Trao đổi với các phóng viên vào chiều qua, học giả Vinod Anand, chuyên viên cao cấp tại Quỹ quốc tế Vivekananda ở New Delhi, Ấn Độ khẳng định hành động này của Trung Quốc không chỉ vi phạm chủ quyền của Việt Nam, mà còn vi phạm các điều khoản của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS). Theo ông, việc Trung Quốc đưa giàn khoan cùng một hạm đội tàu và nhiều máy bay chiến đấu yểm trợ vào vùng biển Việt Nam là cách hành xử hiếu chiến, rõ ràng nhằm đẩy mạnh những yêu sách chủ quyền ở Biển Đông.
Ông Vinod Anand cho rằng, các nước thành viên ASEAN cần thắt chặt khối đoàn kết, cùng cộng đồng quốc tế yêu cầu Trung Quốc tham gia Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Ông cũng nhấn mạnh cần phải giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; hành động hiếu chiến của Trung Quốc chỉ kích động thêm sự phản kháng, thù địch và căng thẳng, ảnh hưởng tiêu cực đến hòa bình và ổn định của khu vực.
>> Xem thêm: Độc giả thế giới lên án Trung Quốc, bảo vệ Việt Nam
Tại Hội thảo “Vai trò của Italy tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương” do Bộ Ngoại giao Italy phối hợp với Viện nghiên cứu các vấn đề chiến lược quốc tế, Viện nghiên cứu chiến lược quốc phòng tổ chức tại thủ đô Rome mới đây, nhiều đại biểu và học giả đã lên án hành động của Trung Quốc. Các học giả cho rằng Trung Quốc đang cố tình gây căng thẳng, đe dọa hòa bình, an ninh, ổn định và an toàn hàng hải trong khu vực./.