Ngày 24/11, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã chấp thuận đơn xin từ chức bất ngờ của Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel.
Ông Chuck Hagel, một cựu thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa được Tổng thống Obama bổ nhiệm vị trí người đứng đầu Lầu Năm Góc vào đầu năm 2013. Theo lẽ thông thường, ông Hagel sẽ đảm nhiệm vai trò quan trọng này trong suốt 4 năm của nhiệm kỳ thứ 2 của Tổng thống Obama.
Tại sao ông Hagel lại bị “sa thải”?
Trong thời gian đảm nhiệm chức Bộ trưởng Quốc phòng, ông Chuck Hagel đã phải nhận hai thất bại quan trọng.
Thứ nhất, ông Hagel đã có một số chính sách tương đối sai lầm. Tại Afghanistan, ông Hagel đã không tạo đủ sức ép đối với lực lượng Taliban để lực lượng này chấp nhận một thỏa thuận hòa bình. Thay vào đó, Taliban được cho là đang giành được nhiều thắng lợi trên chiến trường và không quan tâm tới các nhà đàm phán Mỹ.
Tại Ai Cập, ông Hagel là một trong những người tích cực nhất trong việc cố gắng thuyết phục Bộ trưởng Quốc phòng Abdel Fatah el-Sisi không đảo chính để hạ bệ Tổng thống được bầu cử dân chủ đầu tiên của Ai Cập. Ông Hagel đã thất bại và một cuộc đảo chính đã diễn ra.
Về vấn đề Iraq và Syria, Bộ trưởng Hagel đã không đưa ra một chiến lược nào đủ mạnh để ngăn chặn sự bùng nổ của IS. Tại Ukraine, ông Hagel cũng không có những nỗ lực để gây sức ép đối với Nga.
Thất bại thứ hai của ông Hagel mới là nhân tố quan trọng hơn. Dưới góc nhìn chính trị, công việc lớn nhất của ông Hagel là trở thành đại diện của Lầu Năm Góc tại Nhà Trắng và tại Quốc hội cũng như triển khai các chính sách của Nhà Trắng tại Lầu Năm Góc.
Tuy nhiên, ông Hagel đã không thực sự thành công ở cả hai điều trên. Bộ trưởng Hagel được đánh giá là một đại diện không hiệu quả của Lầu Năm Góc và ông cũng thất bại trong việc điều hành quân đội Mỹ.
Trong các cuộc thảo luận về chính sách đối ngoại tại Nhà Trắng, đóng góp của ông Hagel được cho là không lớn và không hiệu quả. Các nhà phân tích của New York Times nhận xét đầy mỉa mai rằng, ông Hagel thường xuyên có vấn đề trong việc nói lên suy nghĩ của mình.
Ông Obama đang sai lầm trong chính sách đối ngoại
Theo mức độ nào đó, nước Mỹ không thể đổ hoàn toàn trách nhiệm cho ông Hagel. Tổng thống Obama đã nhiều lần nhấn mạnh vai trò của việc hoạch định chính sách đối ngoại tại Nhà Trắng, tức là không bao gồm Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao.
Những chính sách đối với cuộc khủng hoảng Ukraine và cuộc chiến chống IS của ông Obama được đánh giá đã thất bại. Việc để cho ông Hagel ra đi sẽ giúp Tổng thống Obama có cơ hội để sửa chữa những sai lầm trong chính sách của mình.
Sau thất bại trong cuộc bầu cử giữa kỳ, chính quyền Obama được dự đoán sẽ sa thải một số nhân vật quan trọng về chính sách đối ngoại tại Nhà Trắng, ví dụ như Cố vấn An ninh Quốc gia Susan Rice.
Tuy nhiên, khác với nhận định của nhiều người, ông Obama đã “sa thải” một yếu nhân ngoài Nhà Trắng là ông Chuck Hagel. Và đó có thể là sai lầm tiếp theo của Tổng thống Obama./.