Hôm 19/4, nước Cộng hòa Serbia và tỉnh ly khai Kosovo đã đạt được sự thống nhất cơ bản đối với bản Hiệp định bình thường hóa quan hệ.
Cuộc đàm phán với sự tham gia của Thủ tướng Serbia Ivica Dacic, người đứng đầu chính quyền Kosovo Hashim Thaci và Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Catherine Ashton.
Phát biểu sau vòng đàm phán thứ 10, Người đứng đầu chính quyền Kosovo Haxim Thaci nói: “Hiệp định này khởi đầu cho một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của hòa giải và hợp tác. Hiệp định này giúp chúng tôi hàn gắn vết thương của quá khứ nếu chúng ta có sự hiểu biết và kiến thức để thực hiện trên thực tế”.
 |
| Ông Hashim Thaci, người đứng dầu chính quyền Kosovo (ảnh: preseurop) |
Ông Dacic cũng cho biết, ông chưa ký chính thức vào bản Hiệp định, do vậy sau này một trong hai bên có thể từ chối hoặc chấp nhận bản Hiệp định này. Serbia sẽ thông báo cho bà Catherine Ashton biết quyết định của mình vào ngày 22/4 tới.
“Sau 10 vòng đàm phán, bà Catherine Ashton đã cấp cho chúng tôi bản tài liệu cuối cùng mà hai bên sẽ xem xét trong những ngày tới,” ông Dacic nói. “Tôi thay mặt đoàn đàm phán của Serbia đã ký tắt đề xuất này. Hai bên sẽ phải nói là đồng ý hay từ chối đối với bản đề xuất trong những ngày tới”.
Bà Ashton cũng hy vọng sẽ có một thỏa thuận được ký trước hội nghị ngoại trưởng EU vào ngày 22/4 tới, trong đó nhiều khả năng sẽ thảo luận vấn đề liệu Serbia có sẵn sàng bắt đầu đàm phán gia nhập EU hay không.
Theo dư luận, khó khăn chính vẫn là vấn đề tự trị cho các đơn vị hành chính của người thiểu số Serbia ở Kosovo. Cả hai bên trước đó đã đồng ý thiết lập một thể chế hợp nhất các đơn vị hành chính của người Serbia tại Kosovo, tuy nhiên chính quyền Kosovo từ chối đảm bảo quyền về hành pháp và lập pháp cho thể chế này theo yêu cầu của Serbia, quốc gia vẫn kiên quyết không công nhận nền độc lập của Kosovo.
Kosovo vốn là một tỉnh tự trị của Serbia. Sau cuộc chiến vào tháng 6/1999, Kosovo do Liên hợp quốc tạm thời tiếp quản. Vào tháng 2/2008, Kosovo tự tuyên bố độc lập và được một số quốc gia như Mỹ và phương Tây công nhận, nhưng Serbia vẫn khẳng định chủ quyền đối với Kosovo.
Hiện Serbia mong muốn được gia nhập Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, Liên minh châu Âu ra điều kiện, rằng để được gia nhập thì Serbia phải công nhận chủ quyền của Kosovo hoặc bình thường hóa quan hệ với Kosovo.
Nếu trước ngày 22/4, hai bên không ký Hiệp định bình thường hóa quan hệ thì cánh cửa gia nhập Liên minh châu Âu của Serbia sẽ bị đóng vô thời hạn. Còn nếu hai bên ký kết Hiệp định, thì Liên minh châu Âu sẽ khởi động việc đàm phán gia nhập EU của Serbia trong cuộc họp thượng đỉnh của khối này vào tháng 6 tới .
Các cuộc đàm phán do EU làm trung gian nhằm bình thường hóa quan hệ Serbia-Kosovo bắt đầu từ tháng 3/2011./.