Sự sụp đổ của Afghanistan, ít nhất hai cuộc chiến tranh mà Israel vô tình gây chiến với Hamas, vụ 11/9, trận Trân Châu Cảng và các sự kiện lớn khác là những thất bại lớn của tình báo Mỹ và Israel. Các báo cáo chính thức trước đây đã phát hiện ra ít nhất 3 vấn đề.

Tư duy bong bóng

Giống như bất kỳ tổ chức lớn nào, ba cơ quan tình báo lớn của Israel và 17 cơ quan nghiệp vụ của Mỹ do CIA lãnh đạo, luôn có vấn đề và cũng mắc phải những hiểu lầm tương tự. Các nhà phân tích đưa ra kết luận giống nhau bởi họ đang tương tác với dữ liệu hạn chế tương tự và trong một môi trường bong bóng tương tự.

Quy luật trung bình

Hầu hết các nhà phân tích tình báo đều dựa trên các dự đoán trung bình. Như vậy, nếu họ sai, họ cũng sai như những người khác, chứ không đáng xấu hổ ở góc độ cá nhân. Ngược lại, nếu họ đưa ra những dự đoán táo bạo nằm ngoài quy luật trung bình và những gì mà hầu hết các nhà phân tích đang nói và họ sai, sự nghiệp của họ có thể bị hủy hoại.

Những yếu tố này không khuyến khích các dự đoán táo bạo ngay cả khi các nhà phân tích có thể thấy một sự thay đổi lớn trong tương lai.

Trọng tâm ngắn hạn

Trong hầu hết các cộng đồng tình báo, có một lượng lớn dữ liệu ngắn hạn và tức thời để dự báo các xu hướng ngắn hạn hàng ngày và hàng tháng. Các nhà phân tích tình báo thường sẽ thừa nhận rằng số lượng và bản chất của dữ liệu này được kết hợp bởi các câu hỏi liên tục và yêu cầu từ giới chính trị dẫn đến việc chú ý vào các vấn đề ngắn hạn hơn là các triển vọng dài hạn.

Điều này có nghĩa là nhiều nhà phân tích ít có khả năng bị ngạc nhiên khi bỏ lỡ sự thay đổi hàng ngày, nhưng có nhiều khả năng bỏ lỡ hoặc đánh giá thấp những sự thay đổi mô hình và dự báo ngắn hạn đã được hiệu chỉnh cẩn thận của họ.

Chính trị

Các chính trị gia, và đôi khi những người cung cấp cho họ các phân tích tình báo, không thích bị nói ra những sự thật bất tiện. Mặc dù Tổng thống Mỹ Joe Biden có quy trình tiếp nhận phân tích tiêu chuẩn và cởi mở hơn so với người tiền nhiệm Donald Trump, nhưng ông có thể đã thúc đẩy những dự đoán tốt hơn ở Afghanistan.

Một số ví dụ cụ thể về cách những thất bại này diễn ra:

Chiến tranh Gaza 2021

Một loạt ước tính nhất quán của tình báo Israel với gần 7 năm kinh nghiệm chỉ ra rằng Hamas sẽ không mạo hiểm chiến tranh với Israel bằng một hành động hấp tấp như nã rocket vào Jerusalem. Dựa trên một phân tích lạc hậu, sự đồng thuận này cho rằng các nhà lãnh đạo của Hamas đang ngày càng thất vọng vì đã không đạt được các mục tiêu kinh tế tốt hơn.

Phân tích cũng bỏ sót sự tự tin đang tích tụ trong các nhà lãnh đạo Hamas rằng Israel sẽ rút lui khỏi một cuộc chiến tranh lớn miễn là hỏa lực tên lửa của Hamas còn tồn tại trong thời gian ngắn, ngay cả đối với mục tiêu là Jerusalem.

Chiến tranh Gaza 2014

Tương tự vào năm 2021, gần 3 năm báo cáo và kinh nghiệm cho thấy Hamas đã bị ngăn cản khỏi một cuộc chiến tranh quy mô với Israel. Một lần nữa, phần lớn các nhà phân tích của Israel lại hạ thấp lo ngại của các nhà phân tích thiểu số rằng với tình hình kinh tế tồi tệ, Hamas có thể đã trở nên tuyệt vọng đến mức, họ sẽ không vượt qua nỗi sợ bị Israel trả đũa.

Mối đe dọa từ đường hầm của Hezbollah và Hamas

Cho đến khi Hamas phục kích thành công nhiều đoàn xe của Israel trong Chiến tranh Gaza năm 2014, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) coi mối đe dọa từ đường hầm là quá nhỏ để đầu tư kinh phí hoặc công sức đáng kể để khắc phục. Sau nhiều năm đầu tư hàng tỷ USD, IDF cuối cùng thành công trong việc phá hoại lợi thế chiến tranh bất đối xứng trong đường hầm của Hamas và Hezbollah.

Iraq

Tình báo cho rằng chế độ này có một chương trình hạt nhân tiên tiến. Chính quyền Tổng thống Mỹ George W. Bush đã can thiệp một cách công khai vào quá trình phân tích thông tin tình báo và các chi tiết chọn lọc ủng hộ luận điểm của họ rằng Iraq có một chương trình vũ khí hạt nhân tiên tiến để hỗ trợ cho ý đồ xâm lược của họ.

Có nhiều lý do khác giải thích tại sao chính quyền muốn xâm lược Iraq, nhưng những can thiệp chính trị trong quá trình tình báo để trình bày với Liên Hợp Quốc và Quốc hội Mỹ với bằng chứng về mối đe dọa vũ khí hạt nhân tiềm ẩn nghiêm trọng là một phần quan trọng dẫn đến hành động chính trị cần thiết hỗ trợ cho cuộc xâm lược.

Bất ngờ 11/9

Việc thiếu trí tưởng tượng kết hợp với thất bại trong việc chia sẻ thông tin giữa các cơ quan tình báo Mỹ đã khiến Mỹ hoàn toàn bị bất ngờ trước vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2001 nhằm vào New York và khu vực Washington DC. Việc thay đổi mô hình và không xem nhẹ các mối đe dọa từ các phần tử thánh chiến sẽ giúp Mỹ được bảo vệ và chuẩn bị tốt hơn.

Bất ngờ Trân Châu Cảng

Đây được coi là một trong những thất bại lớn đầu tiên của kỷ nguyên tình báo hiện đại, trong đó sự kiêu ngạo của người Mỹ chỉ đơn giản là không coi trọng khả năng những người Nhật được cho là kém cỏi, sẽ không có đủ can đảm để tấn công phủ đầu căn cứ Hải quân Mỹ ở Hawaii. Đã có những cảnh báo từ một số ít các nhà phân tích, nhưng chúng nhanh chóng bị bỏ qua vì người Mỹ quá chủ quan./.