"Mỹ là một lực lượng đem lại những điều tốt đẹp ở Trung Đông", Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định trong bài phát biểu ngày 10/1 ở Cairo, Ai Cập. Trong bài phát biểu này, người đứng đầu cơ quan ngoại giao Mỹ cũng chỉ trích các chính sách Trung Đông của Tổng thống Obama và cáo buộc chính quyền tiền nhiệm đã phạm sai lầm nghiêm trọng khiến cuộc khủng hoảng trong khu vực này càng thêm tồi tệ.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Ảnh: AP

Năm 2009, Tổng thống Obama cũng có một bài phát biểu tại Đại học Cairo University và khẳng định rằng, chuyến thăm Ai Cập của ông là nhằm tìm kiếm "một khởi đầu mới giữa Mỹ và những nước Hồi giáo trên khắp thế giới". Gần 1 thập kỷ sau, ông Pompeo đã chỉ trích nhận định này và nói rằng: "Bây giờ cái gọi là ‘khởi đầu mới’ mới thực sự bắt đầu".

Ngoại trưởng Mỹ cũng cho biết thêm: "Hãy nhớ rằng, chính tại đây, tại thành phố này, một người Mỹ khác đã đứng trước các bạn. Ông ấy nói rằng chủ nghĩa khủng bố Hồi giáo cực đoan không xuất phát từ ý thức hệ. Ông ấy khẳng định rằng cuộc tấn công 11/9 đã khiến nước Mỹ từ bỏ những lý tưởng của mình - đặc biệt ở Trung Đông. Ông ấy cho rằng Mỹ và thế giới Hồi giáo cần một ‘khởi đầu mới’. Kết quả của những đánh giá sai lầm này thật thảm khốc".

Ngày 4/6/2009, Tổng thống Obamađã tuyên bố Mỹ sẽ dừng việc sử dụng các hình thức tra tấn và đóng cửa nhà tù quân sự ở vịnh Guantanamo cũng như tìm các giải pháp để Washington và thế giới Hồi giáo cùng tồn tại hòa bình.

Theo quan điểm của ông Pompeo, bài phát biểu của ông Obama đã cho thấy một kỷ nguyên viển vông, nhút nhát và mù quáng trong tầm nhìn khi đó của Tổng thống Mỹ. Ngoại trưởng Pompeo cũng đổ lỗi cho các chính sách của chính quyền tiền nhiệm đã khiến khiến bạo lực và chủ nghĩa cực đoan leo thang.

Ông cũng đưa ra một loạt hậu quả của những cuộc khủng hoảng ở Trung Đông mà theo ông, nguyên nhân sâu xa là từ các chính sách sai lầm của chính quyền Tổng thống Obama, như sự nổi lên mạnh mẽ của IS, cuộc nội chiến Syria, những động thái tăng cường ảnh hưởng của Iran và kho tên lửa dự trữ của lực lượng Hezbollah.

Ngoại trưởng Mỹ khẳng định rằng chính quyền Tổng thống tiền nhiệm đã thất bại ở Trung Đông trong suốt phong trào Mùa xuân Arab.

Ngoài ra, bài phát biểu của ông Pompeo cũng tập trung vào cam kết của Mỹ về hòa bình, thịnh vượng, ổn định và an ninh ở Trung Đông"

Để làm rõ vấn đề này, người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định Tổng thống Trump sẽ ngày càng quyết liệt hơn trong việc đối phó với Tổng thống Syria Bashar al-Assad cũng như có một lập trường cứng rắn hơn với Iran và tăng cường lực lượng ở chiến trường chống IS.

Nhận định về phản ứng của các nhà lãnh đạo Trung Đông đối với các chính sách của chính quyền Tổng thống Trump, phóng viên trang NPR từ thủ đô Baghdad, Iraq cho biết: "Đây là một kỷ nguyên mới và một phần trong kỷ nguyên mới này là niềm tin rằng Mỹ sẽ sẵn sàng hơn trong việc tìm ra hướng đi khác từ các cuộc khủng hoảng và vấn đề nhân quyền ở các nước như Ai Cập và Saudi Arabia nếu có những lợi ích về an ninh và kinh tế".

Trong khi bài phát biểu ở Cairo của ông Pompeo và Tổng thống Obama có nhiều khác biệt rõ rệt thì điểm chung trong hai bài phát biểu này chính là việc hai người đều muốn xóa bỏ hình ảnh của Mỹ như một nước đế quốc.

Năm 2009, ông Obama đã khẳng định: "Cũng giống như những nước Hồi giáo không phải lúc nào cũng gắn với định kiến về sự dã man, nước Mỹ cũng không phải hình ảnh của một nước đế quốc chỉ biết làm lợi cho mình. Mỹ là một trong những nhân tố quan trọng nhất của sự phát triển toàn cầu. Chúng tôi được sinh ra từ cuộc cách mạng chống lại đế quốc".

Bài phát biểu ngày 10/1 của ông Pompeo cũng khẳng định: "Với những người không hài lòng với việc sử dụng quyền lực của Mỹ, hãy ghi nhớ điều này: Mỹ luôn và sẽ luôn là một lực lượng giải phóng chứ không phải một thế lực chiếm giữ. Chúng tôi chưa bao giờ tham vọng sẽ thống trị Trung Đông".

"Mỹ chưa bao giờ là một kẻ đàn áp. Khi nhiệm vụ đã xong, công việc đã hoàn thành, chúng tôi sẽ rời đi", ông Pompeo khẳng định./.