Báo cáo của Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ (AFS) hôm 26/7 tiết lộ những hình ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc đang xây dựng một mạng lưới hầm chứa tên lửa mới gần Hami ở phía Đông của vùng Tân Cương.
Thông tin này được đưa ra chỉ vài tuần sau khi Jeffrey Lewis, chuyên gia về vũ khí hạt nhân Trung Quốc và đồng nghiệp Decker Eveleth thuộc Trung tâm nghiên cứu không phổ biến vũ khí nguyên tử James Martin (Mỹ) phân tích các hình ảnh vệ tinh và phát hiện Trung Quốc dường như đang xây một hệ thống 120 hầm chứa tên lửa đạn đạo liên lục địa, tọa lạc trên một vùng diện tích rộng hàng trăm km2 ở sa mạc của tỉnh Cam Túc, miền Tây Trung Quốc.
“Đây là lần thứ hai trong vòng hai tháng, công chúng phát hiện ra những gì chúng tôi đã nói nhiều về mối đe dọa ngày càng gia tăng mà thế giới phải đối mặt và bức màn bí mật bao quanh nó”, Bộ Tư lệnh Chiến lược Mỹ cho biết trong một dòng tweet liên kết với New York Times và báo cáo của AFS.
Bộ Ngoại giao Mỹ hồi đầu tháng 7 đã bày tỏ quan ngại về hoạt động xây dựng lực lượng hạt nhân của Trung Quốc và cho rằng, có vẻ như Bắc Kinh đang đi chệch hướng khỏi chiến lược hạt nhân hàng thập kỷ qua, đó là dựa trên sự răn đe tối thiểu. Phía Mỹ kêu gọi Trung Quốc cùng hợp tác để có các biện pháp thiết thực nhằm làm giảm nguy cơ chạy đua vũ trang gây mất ổn định.
Nghị sĩ Đảng Cộng hòa Mike Turner, thành viên cấp cao tiểu ban Lực lượng chiến lược của Ủy ban quân vụ Hạ viện cho biết, hoạt động xây dựng lực lượng hạt nhân của Trung Quốc là “chưa từng có” và nói rõ rằng, đó là “việc triển khai vũ khí hạt nhân để đe dọa Mỹ và các đồng minh của chúng ta”.
Ông Turner nhấn mạnh, việc Trung Quốc từ chối đàm phán kiểm soát vũ khí “nên được xem là nguyên nhân khiến tất cả các quốc gia có trách nhiệm quan tâm và lên án”.
Một thành viên cấp cao khác của Ủy ban quân vụ Hạ viện Mỹ, nghị sĩ đảng Cộng hòa Mike Rogers cho rằng, động thái của Trung Quốc cho thấy nhu cầu cần phải hiện đại hóa nhanh chóng khả năng răn đe hạt nhân của Mỹ.
Trong một báo cáo trình lên Quốc hội Mỹ năm 2020, Lầu Năm Góc ước tính kho dự trữ đầu đạn hạt nhân của Trung Quốc ở "mức thấp nhất" dưới 200 đầu đạn và có thể sẽ tăng ít nhất gấp đôi quy mô khi Bắc Kinh mở rộng và hiện đại hóa lực lượng. Các nhà phân tích ước tính Mỹ có khoảng 3.800 đầu đạn hạt nhân và theo thông tin từ Bộ Ngoại giao nước này, 1.357 trong số đó đã được triển khai, tính đến ngày 1/3.
Mỹ đã nhiều lần kêu gọi Trung Quốc tham gia hiệp ước kiểm soát vũ khí mới với Mỹ và Nga. Tuy nhiên Bắc Kinh đã bác bỏ, cho rằng kho vũ khí của nước này không đáng kể so với 2 cường quốc hạt nhân./.