Trong một bước đi được nhìn nhận như một sự nhượng bộ hiếm hoi và đầy bất ngờ của đảng Cộng hòa, ngày 23/1, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu nhất trí gia hạn mức trần nợ công thêm 3 tháng nữa nhằm tránh cho chính phủ liên bang bị vỡ nợ hoặc phải đóng cửa.
Tuy nhiên động thái này đã vấp phải sự chỉ trích của nhiều nghị sĩ đảng Dân chủ.
Với 285 phiếu thuận và 144 phiếu chống, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật mang tên “Dự luật không có ngân sách sẽ không có lương 2013”, theo đó cho phép Bộ Tài chính Mỹ tiếp tục được vay tiền để chi tiêu cho tới ngày 19/5/2013. Dự luật không nêu con số cụ thể mà chỉ nói rằng lượng tiền được phép tiếp tục vay đáp ứng nhu cầu chi tiêu của chính phủ liên bang.
 |
| Hạ viện Mỹ (Ảnh: Whitehouse) |
Theo các nghị sĩ Hạ viện việc thông qua dự luật này nhằm bảo đảm việc thanh toán đầy đủ và kịp thời các khoản nợ của Chính phủ Mỹ cũng như giải quyết sớm nguy cơ vỡ nợ của nền kinh tế Mỹ trong thời gian 3 tháng. Đây cũng là một cách để Nhà trắng có trách nhiệm hơn về vấn đề tài chính công.
Phát biểu sau cuộc bỏ phiếu, hạ nghị sĩ John Boehner của đảng Cộng hòa nói: “Sẽ mất thêm nhiều thời gian hơn một chút để giải quyết vấn đề tài chính của nước Mỹ song về lâu dài, chúng ta sẽ giúp cân bằng được vấn đề ngân sách trong 10 năm tới. Đã đến lúc quốc hội Mỹ phải nghiêm túc hơn về vấn đề này. Đây là bước đi đầu tiên trong nỗ lực của hạ viện nhằm buộc Nhà Trắng nghiêm túc hơn về vấn đề ngân sách quốc gia. Đây là một vấn đề rất thực tế. Không có ngân sách thì sẽ không thể giải quyết được vấn đề gì cả.”
Tuy nhiên, động thái này của hạ viện đã vấp phải sự phản đối của nhiều nghị sĩ đảng Dân chủ, chiếm đa số tại Thượng viện Mỹ. Bởi theo các nghị sĩ đảng Dân chủ, việc kéo dài dự luật đến tháng 5 tới chỉ là cách để các nghị sĩ đảng Cộng hòa đẩy nước Mỹ xuống một vách đá tài chính mới.
Nghị sĩ đảng Dân chủ, Joe Crowley nói: “Luật này đơn giản chỉ là tạo ra một cuộc khủng hoảng tài chính mới sau 3 tháng nữa, đẩy nền kinh tế và khả năng thanh toán nợ công của Mỹ vào thế nguy hiểm. Thay vì loại bỏ vách đá tài chính thì các đồng nghiệp đảng Cộng hòa lại đang tạo ra một vách đá tài chính mới. Người dân Mỹ bầu ra các nghị sĩ là để các nghị sĩ làm việc, chứ không phải là để chơi game.”
Trên thực tế, việc kéo dài thời hạn thông qua dự luật mức trần nợ công của phe Cộng hòa là để có thêm thời gian buộc Nhà Trắng phải chấp nhận việc cắt giảm chi tiêu nhằm từng bước giảm thâm hụt ngân sách và giảm khoản nợ quốc gia nếu muốn tăng trần nợ công lên một mức cao hơn. Để lôi kéo các nghị sỹ Dân chủ vào phương án thỏa hiệp này, các nhà lãnh đạo của đảng Cộng hòa đã đưa vào dự luật một điều khoản, theo đó các nghị sỹ Quốc hội sẽ không được lĩnh lương chừng nào chưa thông qua được dự luật chi tiêu ngân sách vào ngày 15/4 tới.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Timothy Geithner mới đây đã chính thức thông báo vào giữa tháng 2 hoặc đầu tháng 3/2013, chính phủ Mỹ sẽ hết quyền vay để chi tiêu nếu Quốc hội không tăng trần nợ hiện ở mức 14.394 tỷ USD./.