Mỹ đang tỏ ra quan ngại về căng thẳng Nhật Bản - Trung Quốc, đang ngày một leo thang. Đặc biệt là trong một động thái mới đây nhất, Nhật Bản đã lên tiếng đe dọa bắn đạn lửa nếu máy bay Trung Quốc vi phạm không phận.
Nguồn tin ngoại giao Mỹ khẳng định, Chính phủ Mỹ sẽ có những thông điệp rõ ràng chuyển tới Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Chikao Kawai khi ông này sang thăm Mỹ vào cuối tháng 1. Chuyến đi được xem là "dọn đường" cho Thủ tướng Nhật Bản, Shinzo Abe sẽ sang thăm Mỹ vào tháng 2. Theo đó, quan điểm của phía Mỹ là không để căng thẳng Nhật – Trung trở thành xung đột thực sự.
Phát biểu, sau cuộc gặp với Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton tuyên bố: “Chúng tôi không muốn thấy có bất kỳ hành động do bất kỳ bên nào có thể gây nên căng thẳng hoặc là kết quả của những tính toán sai lầm có thể phương hại tới nền hòa bình, an ninh và phát triển kinh tế trong khu vực này”.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Kurt Campbell, trong tuần trước cũng đã có chuyến thăm Hàn Quốc và Nhật Bản. Phát biểu với truyền thông Mỹ trước chuyến đi, ông Kurt Campbell cũng bày tỏ quan điểm về thái độ lo lắng của Mỹ trước những diễn biến hiện nay ở biển Hoa Đông.
"Đây là vấn đề quan trọng hàng đầu mà chúng tôi sẽ thảo luận với các nước đối tác. Mỹ mong muốn các bên phải thận trọng trong hành động liên quan tới những vấn đề xung đột về chủ quyền, đang trong vòng tranh chấp", ông Campbell cho biết.
 |
| Quần đảo Điếu Ngư/Senkaku (Ảnh:AP) |
Bộ Quốc phòng Mỹ cũng nhấn mạnh, Mỹ kêu gọi các nước tuyên bố chủ quyền đối với nhóm đảo trên biển Hoa Đông cần giải quyết vấn đề bằng biện pháp hòa bình. Điều quan trọng hiện nay là các bên cần tránh để cho căng thẳng leo thang và ngăn chặn khả năng hòa bình, an ninh và kinh tế khu vực bị phá hoại bởi phán đoán sai lầm.
Về phần mình, Thủ tướng Nhật Abe, hôm 21/1, phát biểu trên Đài truyền hình NHK cũng nhấn mạnh môi trường an ninh xung quanh nước này ngày càng trở nên tồi tệ và ông quyết tâm bảo vệ người dân, tài sản và lãnh thổ ở đất liền, biển và trên không. Và Nhật Bản cần sự cam kết ủng hộ của Mỹ trong vấn đề chủ quyền đối với đảo Senkaku.
Tuy nhiên, các nhà phân tích thừa nhận, cho dù quan điểm muốn bênh vực đồng minh của mình là Nhật Bản, Mỹ cũng khó bỏ qua những lợi ích trong mối quan hệ với Trung Quốc. Bởi không chỉ phụ thuộc lẫn nhau trong tiếng nói tại Hội đồng Bảo an LHQ về các vấn đề của thế giới, Mỹ và Trung Quốc cũng có những ràng buộc lớn về kinh tế. Hiện Mỹ và Trung Quốc là hai đối tác quan trọng bậc nhất của nhau. Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Mỹ (sau Canada và Mexico, 2 quốc gia láng giềng). Theo chiều ngược lại, Mỹ đang cần một lượng lớn hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Do đó, nếu mọi toan tính của Mỹ khi muốn can thiệp vào khu vực này đều không được cân nhắc, rất có thể, không chỉ làm cho quan hệ Nhật – Trung ngày một xấu đi mà mối quan hệ cộng sinh giữa Trung – Mỹ cũng khó được bảo toàn./.