Trong những ngày qua, diễn biến căng thẳng tại Biển Đông do Trung Quốc đưa trái phép giàn khoan HD 981 và nhiều tàu trong đó có cả tàu quân sự vào sâu trong thềm lục địa của Việt Nam được các nhà nghiên cứu Nga rất quan tâm.    

Giáo sư, Tiến sỹ khoa học lịch sử Dmitri Mosyakov - lãnh đạo Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á - châu Úc và châu Đại dương thuộc Viện Đông phương - Viện Hàn lâm Khoa học Liên bang Nga trong các bài viết của mình đăng trên tạp chí "Tổng quan Đông phương mới" và tạp chí "Thế giới đa cực" đã gọi hành động Trung Quốc đưa giàn khoan Hải dương 981 là "quyết định đi tiếp con đường thúc đẩy leo thang căng thẳng" trong khu vực.

Theo Giáo sư  Dmitri Mosyakov, việc đưa giàn khoan khổng lồ Hải dương 981 ra khu vực tranh chấp dưới chiêu bài "hoạt động nghiên cứu dầu khí" là một bước tiếp theo trong chiến lược dần khẳng định chủ quyền của mình tại các vùng nước tranh chấp ở Biển Đông. Hành động này của Trung Quốc đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ của Việt Nam và dư luận quốc tế. 

chuyen-gia-nga-1.jpg
Bài viết "Vấn đề ổn định và an ninh ở Biển Đông" của GS. TSKH D.Mosyakov đăng trên tạp chí Tổng quan Đông phương mới.

Giáo sư  Dmitri Mosyakov cho rằng, Trung Quốc không nên lặp lại sai lầm đã xảy ra vào năm 1992 khi Trung Quốc và công ty Mỹ Creston Energy ký hợp đồng thăm dò khu vực bãi ngầm Tư Chính và gặp phải sự phản đối quyết liệt từ phía Việt Nam.

Giáo sư Dmitri Mosyakov cho rằng, trong tình hình phức tạp hiện nay, Việt Nam sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền của mình, kiên trì thuyết phục láng giềng Trung Quốc không tiếp tục khiêu khích xung đột và từ bỏ tham vọng của mình ở Biển Đông. Bởi vì, theo ông Dmitri Mosyakov, các hành động của Trung Quốc không chỉ làm phức tạp thêm tình hình mà còn đi ngược lại với các kế hoạch xây dựng quan hệ hợp tác và hữu nghị của Trung Quốc với các nước Đông Nam Á. Hành động hiện nay của Trung Quốc đang dẫn đến nguy cơ xảy ra xung đột với Việt Nam, sẽ vấp phải sự phản đối và quan ngại của các nước trong khu vực Đông Nam Á, đẩy các nước này đi theo chính sách thân Mỹ. Điều này là rất bất lợi với Trung Quốc trong bối cảnh quốc tế hiện nay.

Giáo sư, Tiến sỹ khoa học D.Mosyakov tại Hội thảo Biển Đông do trường ĐHTH St.Peterburg tổ chức năm 2014.

Theo ông Dmitri Mosyakov, giải pháp hợp lí nhất hiện nay là Trung Quốc cần chấm dứt các hoạt động nghiên cứu, thăm dò dầu khí tại các khu vực tranh chấp cho đến khi vấn đề tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông được giải quyết; Trung Quốc cần phải hết sức cân nhắc giữa một bên là tiến hành các hoạt động thăm dò khi chưa biết kết quả cụ thể là gì, với việc tạo ra căng thằng nghiêm trọng mới trong quan hệ với Việt Nam và các nước ASEAN.

Lịch sử tranh chấp cho thấy, Việt Nam sẽ làm tất cả để bảo vệ chủ quyền hợp pháp của mình. Trách nhiệm về việc có đẩy tình hình phức tạp hiện nay đến bờ vực của một cuộc xung đột vũ trang hay không hoàn toàn thuộc về phía Trung Quốc./.