Trong diễn biến mới liên quan tới Hội nghị hòa bình quốc tế về Syria, còn gọi là Hội nghị Geneva II đang diễn ra tại Geneva (Thụy Sỹ), Chính phủ và phe đối lập Syria đã nhất trí sẽ tham gia đối thoại trực tiếp vào chiều 11/2.
Liên Hợp Quốc thông báo đây là kết quả do các nỗ lực trung gian "con thoi" của Đặc phái viên Liên Hợp Quốc và Liên đoàn Arab Lakhdar Brahimi trong ngày đầu tiên của vòng đàm phán.
Vòng đàm phán mới diễn ra trong bối cảnh vòng đàm phán đầu tiên kết thúc cách đây 10 ngày mà không đạt được kết quả cụ thể nào do bất đồng giữa các bên. Trong bức thư chuyển cho đoàn đại diện Chính phủ Syria và đoàn đại diện phe đối lập đang tham gia Hội nghị Geneva, ông Brahimi bày tỏ hy vọng các cuộc họp riêng rẽ ngày 10/2 có thể mang lại một số kết quả tích cực.
 |
| Các bên tham gia Hội nghị Geneva II về Syria (Ảnh: Reutes) |
Ông Brahimi kêu gọi hai bên hướng tới các cuộc thảo luận về cách thức ngăn chặn xung đột và đạt đồng thuận về thời kỳ chuyển tiếp chính trị. Nga đề xuất cùng Mỹ tổ chức cuộc gặp chung với Liên Hợp Quốc và hai bên tham chiến ở Syria nhằm tìm cách thúc đẩy tình hình.
Phát biểu với hãng tin AFP của Pháp, Tổng Thư ký Hội đồng quốc gia đối lập đồng thời là thành viên đoàn phe đối lập Badr Jamous cho biết, hai bên sẽ có phiên họp chung vào lúc 16 giờ ngày 11/2 (theo giờ Việt Nam). Phe đối lập bày tỏ thất vọng trước việc Nga liên tục ủng hộ Chính quyền của Tổng thống al-Assad, nhưng khẳng định, nếu đối thoại trực tiếp sẽ giúp mang lại một giải pháp chính trị thì phe đối lập sẵn sàng tham gia.
Tuy nhiên, phe đối lập tuyên bố sẽ không có vòng đàm phán thứ ba nếu vòng đàm phán thứ hai không mang lại kết quả. Một nguồn tin từ đoàn của Chính phủ Syria cũng xác nhận thời gian diễn ra phiên họp chung đầu tiên. Chính phủ Syria khẳng định họ không cố “áp đặt” chương trình nghị sự cho vòng đàm phán mới.
Phát biểu với báo chí tại Geneva, Thứ trưởng ngoại giao Syria Faisal Mekdad cho biết: “Chúng tôi muốn thảo luận về từng điểm của thỏa thuận Geneva cho đến khi hoàn thành danh sách các vấn đề. Đây là cách tiếp cận của Syria trong cuộc thảo luận này và tôi nghĩ rằng đây là cách tiếp cận tích cực và mang tính xây dựng và sẽ không gây ra vấn đề gì”.
Các nhà quan sát nhận định việc đưa các bên ở Syria vào cùng một bàn đàm phán là bước đi đúng hướng, song chưa có dấu hiệu nào cho thấy vòng đàm phán thứ hai có thể đạt tiến bộ tiến tới chấm dứt cuộc nội chiến đẫm máu ở quốc gia này. Trong ngày đàm phán riêng rẽ đầu tiên, hai bên tiếp tục đổ lỗi cho nhau gây bạo lực leo thang, nhất là việc một đoàn xe cứu trợ nhân đạo quốc tế bị tấn công ở thành phố Homs, ở miền Trung Syria, trong thời gian của thỏa thuận ngừng bắn tạm thời hôm mùng 8/2.
Thỏa thuận đạt được tại hội nghị Geneva I về vấn đề Syria tháng 2/2012 kêu gọi thành lập một Chính phủ chuyển tiếp ở Syria, nhưng không đề cập vai trò của tổng thống al-Assad. Đây là điểm bất đồng sâu sắc nhất giữa Chính phủ và phe đối lập Syria.
Cho đến nay, phe đối lập vẫn khẳng định cách duy nhất để chấm dứt nội chiến ở Syria là thành lập Chính phủ chuyển tiếp không có sự tham gia của ông al-Assad, trong khi Chính phủ Syria tuyên bố tương lai của ông al-Assad không nằm trong chương trình nghị sự của Hội nghị. Thay vào đó, Chính phủ yêu cầu tập trung thảo luận cách thức chấm dứt bạo lực và các hoạt động "khủng bố", hàm ý các vụ tấn công nổi dậy có sự tiếp tay của nước ngoài.
Trong khi các nỗ lực thúc đẩy đàm phán đang diễn ra ở Thụy Sỹ, Liên Hợp Quốc ngày 10/2 thông báo Chính phủ và phe đối lập đã nhất trí lệnh ngừng bắn để sơ tán dân thường ra khỏi các vùng chiến sự ở thành phố Homs sẽ được kéo dài đến đêm 12/1.
Hội Trăng lưỡi liềm Đỏ Syria cho biết, với quyết định này, 450 dân thường có cơ hội rời khỏi thành phố một cách an toàn, khai thông hoạt động sơ tán dân thường khỏi vùng chiến sự vốn đang gặp khó khăn từ cuối tuần qua, do các vụ bạo lực làm 14 người thiệt mạng và có nguy cơ làm chệch hướng các hoạt động nhân đạo tại đây.
Người đứng đầu tổ chức nhân đạo Liên Hợp Quốc Valerie Amos hoan nghênh quyết định mới này, đồng thời bày tỏ hy vọng Hội nghị hòa bình về Syria giúp duy trì hoạt động viện trợ nhân đạo cho hàng trăm nghìn người Syria sinh sống ở các khu vực bị bao vây và tất cả những người dân thường đang cần được viện trợ nhân đạo ở quốc gia này./.