Vào cuối tháng 2 và đầu tháng 3, số ca nhiễm SARS-CoV-2 tại Hàn Quốc đã tăng vọt từ vài chục ca lên tới vài trăm rồi vài nghìn ca.
 |
Nhân viên y tế tại Bệnh viện Dongsan ở Daegu, Hàn Quốc ngày 24/3. Ảnh: EPA-EFE. |
Tốc độ lây nhiễm ở đất nước 50 triệu dân này đang giảm dần khi số ca nhiễm hàng ngày chỉ còn ở mức 2 chữ số, thấp hơn hẳn so với 909 ca vào ngày cao điểm nhất là 29/2, trong bối cảnh số ca nhiễm mới ở các quốc gia khác vẫn tiếp tục tăng vọt. Italy ghi nhận hàng trăm ca tử vong mỗi ngày, trong khi số người chết do dịch Covid-19 tại Hàn Quốc tới nay không quá 8 trường hợp trong một ngày.
Hàn Quốc là một trong 2 quốc gia châu Á có ổ dịch Covid-19 lớn, bên cạnh Trung Quốc, đang
Khi một dịch bệnh truyền nhiễm xuất hiện ở một khu vực, nó lây lan với tốc độ chóng mặt. Tỉ lệ người bị nhiễm tăng vọt trong thời gian ngắn, nếu được thể hiện trên biểu đồ, đó là một đường cong vút hướng lên trên.
Khi số ca tử vong do nhiễm SARS-CoV-2 trên toàn cầu lên tới 15.000, các quan chức và chuyên gia trên thế giới đang xem xét bài học chống dịch Covid-19 của Hàn Quốc. Những bài học đó hầu như không quá phức tạp và hà khắc: hành động nhanh chóng, xét nghiệm rộng rãi, theo dõi tiếp xúc của người bệnh và quan trọng là có được sự hỗ trợ từ người dân.
Tuy nhiên, nhiều quốc gia bị dịch Covid-19 tấn công mạnh đã không làm theo các biện pháp của Hàn Quốc. Một số nước chỉ đã bắt đầu quan tâm đến các biện pháp đó sau khi dịch bệnh đã bùng phát nhanh đến mức có nguy cơ họ không thể kiểm soát được trong tương lai.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Thụy Điển Stefan Löfven đều đã điện đàm cho Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in để tham vấn chi tiết về các biện pháp chống dịch Covid-19 của nước này, văn phòng Tổng thống Hàn Quốc cho biết.
Người đứng đầu Tổ chức Y tế Thế giới Tedros Adhanom Ghebreyesus đánh giá cao nỗ lực và cách làm hiệu quả của Hàn Quốc. Ông Tedros cũng kêu gọi các nước đang có dịch áp dụng những bài học kinh nghiệm ở Hàn Quốc và các nơi khác.
Trong khi đó, giới chức Hàn Quốc cảnh báo rằng việc kiểm soát dịch Covid-19 tốt có thể chỉ là tạm thời, vẫn có nguy cơ dịch bệnh có thể tiếp tục bùng phát, đặc biệt là khi số ca nhiễm virus vẫn tăng cao ở các quốc gia khác bên ngoài Hàn Quốc.
Kịch bản tồi tệ nhất và viễn cảnh lạc quan chấm dứt đại dịch Covid-19
Hành động nhanh chóng trước khi dịch bệnh trở thành cơn khủng hoảng
Chỉ một tuần sau khi ca nhiễm SARS-CoV-2 tại Hàn Quốc được xác nhận vào cuối tháng 1, các quan chức và chính phủ nước này đã gặp gỡ với đại diện của một số công ty y tế. Họ kêu gọi các công ty bắt đầu phát triển bộ kit xét nghiệm SARS-CoV-2 để sản xuất hàng loạt và cam kết sẽ phê duyệt khẩn cấp.
Trong vòng 2 tuần, mặc dù số ca mắc Covid-19 tại Hàn Quốc vẫn ở mức 2 chữ số, hàng ngàn bộ kit xét nghiệm đã được chuyển đi hàng ngày. Hàn Quốc hiện đang sản xuất 100.000 bộ kit xét nghiệm mỗi ngày và giới chức cho biết họ đang đàm phán với 17 nước khác về việc xuất khẩu chúng.
Các quan chức cũng nhanh chóng áp dụng các biện pháp khẩn cấp ở Daegu, thành phố lớn thứ 4 Hàn Quốc với 2,5 triệu dân, nơi bùng phát dịch Covid-19 tại một nhà thờ.
“Hàn Quốc có thể đối phó với dịch bệnh mà không cần áp dụng biện pháp hạn chế đi lại vì chúng tôi xác định được nguồn lây nhiễm chính là từ một nhà thờ giáo phái Tân Thiên Địa từ khá sớm”, Ki Mo-ran, một nhà dịch tễ học tư vấn về Covid-19 của chính phủ cho biết.
“Nếu chúng tôi xác định nguồn lây nhiễm muộn hơn, có thể mọi thứ sẽ trở nên tồi tệ hơn”, Ki Mo-ran nói thêm.
Người Hàn Quốc, không giống như người châu Âu và người Mỹ, họ coi dịch Covid-19 là một trường hợp khẩn cấp quốc gia. Hàn Quốc đã hiểu được tầm quan trọng của việc sẵn sàng đối phó với dịch bệnh từ dịch MERS (Hội chứng hô hấp cấp Trung Đông) vào năm 2015 đã khiến 38 người tử vong tại nước này.
Xét nghiệm trên diện rộng
Hàn Quốc đã xét nghiệm cho người dân trên diện rộng hơn so với bất kỳ quốc gia nào khác và yêu cầu bệnh nhân cách ly và tiến hành điều trị ngay sau khi họ được xác nhận nhiễm virus.
Hàn Quốc đã thực hiện hơn 300.000 xét nghiệm, tính theo tỷ lệ bình quân đầu người cao hơn 40 lần so với Mỹ.
“Xét nghiệm là điều quan trọng vì nó dẫn đến việc phát hiện sớm người nhiễm virus, qua đó giảm thiểu sự lây lan và có thể nhanh chóng điều trị cho bệnh nhân”, Kang Kyung-wha, Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc nói với BBC và cho rằng xét nghiệm chính là chìa khóa giúp Hàn Quốc có tỷ lệ tử vong thấp.
Để tránh trường hợp các bệnh viện và phòng khám bị quá tải, giới chức Hàn Quốc đã mở 600 trung tâm xét nghiệm được thiết kế để sàng lọc càng nhiều bệnh nhân càng tốt, đồng thời đảm bảo an toàn cho nhân viên y tế bằng cách giảm thiểu tiếp xúc với bệnh nhân.
Tại 50 trạm dừng xe ở Hàn Quốc, người dân sẽ được xét nghiệm ngay trên xe ô tô mà không cần rời khỏi xe. Họ sẽ trả lời một bảng câu hỏi, được đo thân nhiệt từ xa và lấy mẫu dịch từ cổ họng. Quá trình này mất khoảng 10 phút và kết quả xét nghiệm sẽ có trong vòng vài giờ.
Những tin nhắn của chính phủ liên tục thúc giục người dân Hàn Quốc đi xét nghiệm nếu họ hoặc người họ quen có triệu chứng nhiễm SARS-CoV-2. Du khách nước ngoài được yêu cầu tải xuống một ứng dụng trên điện thoại thông minh hướng dẫn họ tự kiểm tra các triệu chứng nhiễm bệnh.
Văn phòng, khách sạn và các tòa nhà lớn ở Hàn Quốc thường sử dụng máy quét nhiệt để phát hiện người bị sốt. Nhiều nhà hàng cũng kiểm tra thân nhiệt khách hàng trước khi cho họ vào.
5 chiến lược có thể giúp thay đổi cuộc chiến chống Covid-19
Cung cấp thông tin đầy đủ và giám sát chặt chẽ
Khi một người có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2, nhân viên y tế sẽ ghi lại lộ trình di chuyển của bệnh nhân để tìm kiếm, kiểm tra và nếu cần thiết sẽ cách ly những người mà bệnh nhân đã tiếp xúc, quá trình này được gọi là theo dõi tiếp xúc.
Việc này sẽ giúp nhân viên y tế xác định sớm các nguồn lây nhiễm và ngăn ngừa virus lây lan.
Hàn Quốc đã phát triển các công cụ để tìm kiếm nguồn gốc tiếp xúc trong dịch MERS. Các quan chức y tế sẽ truy xuất lộ trình di chuyển của bệnh nhân bằng cách sử dụng cảnh quay từ camera an ninh, hồ sơ thẻ tín dụng, thậm chí dữ liệu GPS từ ô tô và điện thoại di động của họ.
“Chúng tôi đã thực hiện các cuộc điều tra dịch tễ học giống như cảnh sát. Sau đó, chúng tôi đã có luật sửa đổi để ưu tiên an sinh xã hội hơn quyền riêng tư cá nhân tại thời điểm dịch bệnh bùng phát”, Ki Mo-ran nói.
Khi dịch Covid-19 bùng phát nhanh, các nhà chức trách đã sử dụng biện pháp tin nhắn hàng loạt.
Điện thoại di động của người dân Hàn Quốc sẽ nhận được tin nhắn với cảnh báo khẩn cấp mỗi khi ở quận của họ phát hiện thêm ca nhiễm mới. Các trang web và ứng dụng trên điện thoại thông minh sẽ cung cấp chi tiết theo từng giờ, đôi khi là từng phút về lộ trình di chuyển của những bệnh nhân mắc Covid-19.
Những người cho rằng có thể họ đã gặp bệnh nhân nhiễm virus được khuyên nên báo cáo cho các trung tâm xét nghiệm.
Người Hàn Quốc đã chấp nhận việc mất quyền riêng tư như một sự đánh đổi cần thiết trong bối cảnh dịch bệnh lây lan nhanh.
Người dân tự cách ly tại nhà phải tải một ứng dụng và ứng dụng này sẽ báo cho các nhà chức trách nếu người dân tự ý rời khỏi khu vực cách ly. Những người vi phạm quy định cách ly có thể bị phạt tiền lên tới 2.500 USD.
Bằng cách xác định và điều trị sớm cho bệnh nhân mắc Covid-19 cũng như cách ly các trường hợp nhẹ, Hàn Quốc đã giúp giảm các trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 nghiêm trọng. Tỷ lệ tử vong do Covid-19 tại Hàn Quốc chỉ hơn 1%, một trong những tỷ lệ thấp nhất trên thế giới.
Đề nghị sự hợp tác của người dân
Khi không có đủ nhân viên y tế và máy đo thân nhiệt để theo dõi tình trạng sức khỏe của tất cả mọi người thì toàn bộ người dân sẽ phải cùng hợp sức để chống lại dịch bệnh.
Các nhà lãnh đạo Hàn Quốc kết luận lại rằng dập tắt ổ dịch đòi hỏi phải cung cấp cho công dân đầy đủ thông tin và đề nghị họ hợp tác, ông Kim Gang-lip, Phó Bộ trưởng Bộ Y tế Hàn Quốc cho biết.
Phát thanh truyền hình, thông báo trên tàu điện ngầm và trên điện thông minh liên tục nhắc nhở đeo khẩu trang, thực hiện giãn cách xã hội và thông tin về các ca nhiễm mới trong ngày.
Các cuộc thăm dò cho thấy đa số người dân đều thực hiện theo yêu cầu của chính phủ với tinh thần phòng chống dịch cao, ít sự hoảng loạn và việc tích trữ nhu yếu phẩm cũng rất ít.
“Sự tin tưởng của công chúng đã giúp nâng cao mức độ nhận thức và sự hợp tác của họ, điều này giúp củng cố nỗ lực tập thể của chúng tôi”, Lee Tae-ho, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao nói./.