Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 12/2 tuyên bố chính phủ Syria sẽ phải trả giá nếu tấn công vào lực lượng nước này ở Idlib, Tây Bắc Syria, nơi 13 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ đã thiệt mạng trong vài ngày qua. Trong bối cảnh chính phủ Syria đang đẩy mạnh nỗ lực giành lại quyền kiểm soát tỉnh Idlib,  thành trì cuối cùng của phe nổi dậy, thì động thái của các bên dường như khiến cánh cửa cho một giải pháp chính trị tại Syria đang bị thu hẹp lại.

Tổng thống Syria Bashar al Assad thăm quân đội Syria ở Idlib ngày 22/10/2019. Ảnh: Reuters

Trong tuyên bố mới nhất trên truyền hình, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan cho biết: “Chính quyền Syria đang tìm kiếm những rắc rối, đặc biệt là ở Idlib. Tuy nhiên, những rắc rối sẽ còn tiếp tục đến với họ, bởi nếu họ tấn công binh sỹ của chúng ta nữa, họ sẽ phải trả giá đắt".

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cũng cho biết sẽ công bố một kế hoạch chi tiết về cách đối phó với tình hình ở Idlib trong ngày 12/2.

Tuyên bố của ông Erdogan được đưa ra trong bối cảnh lực lượng Chính phủ Syria và đồng minh đã giành lại phần cuối cùng của tuyến cao tốc chủ chốt M5 từ tay lực lượng nổi dậy ở Tây Bắc nước này. Thắng lợi này là kết quả của chiến dịch kéo dài nhiều tháng qua của quân đội Chính phủ Syria nhằm vào phiến quân đang cố thủ tại khu vực Idlib và đánh dấu lần đầu tiên kể từ năm 2012, quân đội Syria kiểm soát được toàn bộ M5, tuyến cao tốc kết nối thủ đô Damascus với các thành phố lớn là Hama, Homs và Aleppo.

Idlib và một số khu vực ở Aleppo là một trong những khu vực cuối cùng đang nằm trong sự kiểm soát của các lực lượng ủy nhiệm được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn. Với diễn biến này, Thổ Nhĩ Kỳ đã điều động một phái đoàn quân sự quy mô lớn gồm 50 xe bọc thép, xe tải chở theo xe tăng và các xe chở quân tiến vào tỉnh Idlib. Đụng độ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng chính phủ Syria dường như là điều tất yếu.

Năm 2018, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã đạt một thỏa thuận ngừng bắn tại Idlib trong đó Thổ Nhĩ Kỳ thiết lập 12 trạm giám sát ở vùng này. Trước những đụng độ xảy ra, Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc Nga đứng sau để quân đội Syria vi phạm thỏa thuận giữa hai bên.

Về phần mình, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov khẳng định, tại thời điểm này, Nga coi thỏa thuận ngừng bắn với Thổ Nhĩ Kỳ tại Idlib là điều quan trọng nhất, do đó những xung đột gần đây tại tỉnh này là không thể chấp nhận được. Ông cũng cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ không thực hiện các cam kết chống khủng bố tại khu vực.

“Chúng tôi lo ngại về những xung đột tại Syria. Thật không may, trong thời gian dài các nhóm khủng bố đã hoạt động tự do tại khu vực Idlib. Không chỉ vậy, chúng còn  tổ chức các hành động thù địch chống lại người dân Syria và chống lại các cơ sở của chúng tôi”, ông Peskov nói.

Ông Peskov cho biết, mặc dù Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan vẫn chưa có kế hoạch thảo luận trực tiếp về vấn đề Syria, nhưng một cuộc gặp như vậy có thể nhanh chóng được sắp xếp nếu cần thiết.

Hiện nhiều ý kiến cho rằng, bất đồng về tình hình Idlib giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã tồn tại từ lâu. Dù hai bên đã đối thoại nhiều lần và đạt được các thỏa thuận giảm leo thang căng thẳng, song thực chất bất đồng này chưa được giải quyết. Việc các lực lượng tại Idlib tiếp tục thất bại trong việc tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn đang khiến tình hình trở nên “khó lường hơn”. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, vì lợi ích quốc gia cốt lõi, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải tiếp tục đối thoại với nhau nhiều hơn về Syria./.