Hơn 60 triệu cử tri Philippines hôm nay bắt đầu đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tại nước này để bầu chọn 1 nửa trong tổng số 24 ghế Thượng viện, toàn bộ 297 ghế Hạ viện, cùng hàng nghìn vị trí khác trong các cơ quan hội đồng địa phương. Cuộc bầu cử được xem là phép thử tín nhiệm đối với Tổng thống Rodrigo Duterte sau 3 năm cầm quyền.

Tổng thống Rodrigo Duterte. Ảnh: Reuters

Hơn 18.000 vị trí sẽ được đưa ra tranh cử trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ này, trong đó một nửa số ghế tại Thượng viện. Mục tiêu của Tổng thống Duterte là giành quyền kiểm soát Thượng viện, đồng thời bảo vệ ưu thế tại Hạ viện. Thượng viện Philippines, gồm 24 nghị sĩ có nhiệm kỳ 6 năm, luôn được coi là có đường lối độc lập hơn so với Hạ viện.

Mặc dù có tới chính 169 đảng tham gia, song cuộc tổng tuyển cử lần này thực chất chỉ là sự cạnh tranh giữa liên minh đảng Dân chủ Philippines -Quyền lực Nhân dân cầm quyền của Tổng thống Duterte và đảng Dân tộc với phe đối lập do đảng Tự do dẫn đầu. Để duy trì thế đa số tại Thượng viện, các đồng minh của Tổng thống Duterte phải giành được ít nhất 5 trong số 12 ghế được bầu lại.

Cuộc bầu cử lần này có ý nghĩa rất quan trọng đối với Tổng thống Duterte, có thể coi như cuộc sát hạch lòng tin của cử tri đối với những kế hoạch cải cách sâu rộng mà ông đang theo đuổi. Lên nắm quyền tại Philippines từ năm 2016, Tổng thống Duterte đã thực hiện thành công những cam kết đưa ra khi tranh cử, trong đó có chiến dịch chống tội phạm ma túy không khoan nhượng và trấn áp khủng bố. Kết quả các cuộc thăm dò dư luận công bố mới đây nhất cho thấy, có tới 81% số người được hỏi hài lòng với chính sách của chính quyền Tổng thống Duterte, coi những bước đi của ông, dù có phần “mạnh tay”, song lại là phương thuốc đáng tin cậy cho sự kém hiệu quả của giới tinh hoa chính trị truyền thống:

“Tôi muốn đất nước có sự thay đổi thực sự và sẽ bỏ phiếu cho những người thực sự giúp được Tổng thống để 6 năm nhiệm kỳ của ông ấy không trở nên vô nghĩa, để ông ấy thực hiện thành công những cam kết của mình hay cũng chính là thành công của toàn bộ người dân Philippines.”

“Tham nhũng là một vấn nạn của Philippines và vì thế tôi thích cách điều hành của chính phủ hiện nay. Tuy nhiên, tôi vẫn muốn chính phủ làm được nhiều hơn thế sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ này.”

Việc đảng Dân chủ Philippines- Quyền lực Nhân dân cầm quyền giành quyền kiểm soát lưỡng viện quốc hội sẽ mang lại cho Tổng thống Duterte sự ủng hộ cần thiết để thông qua những dự luật quan trọng. Một trong những cam kết bầu cử tham vọng của ông Duterte là cải tổ toàn diện Hiến pháp năm 1987, theo hướng đưa Philippines chuyển sang hệ thống chính quyền liên bang, với quyền hành tăng thêm cho tổng thống, cho phép tổng thống được cầm quyền hai nhiệm kỳ 5 năm liên tiếp thay vì một nhiệm kỳ 6 năm như hiện nay, đồng thời cũng trao quyền tự trị nhiều hơn cho người Hồi giáo ở miền Nam.

Tuy nhiên, thách thức đối với chính quyền Tổng thống Duterte cũng không phải là ít khi an ninh ở miền Nam vẫn là một bài toán hóc búa, hoạt động trấn áp ma túy mạnh tay của chính quyền dù được đa số người dân ủng hộ, song cũng gây một số quan ngại về cách thức thực hiện và tính hiệu quả,... Ngay trước khi các điểm bỏ phiếu mở cửa ngày hôm qua, đã xảy ra ít nhất 3 vụ nổ làm rung chuyển thành phố Cotabato và tỉnh lân cận Maguindanao ở miền Nam. Để giảm thiểu nguy cơ an ninh, lực lượng vũ trang Philippines đã triển khai 35.000 binh sĩ nhằm hỗ trợ Cảnh sát quốc gia duy trì trật tự trong thời gian diễn ra bầu cử.

Dự kiến kết quả cuộc bầu cử hội đồng nhân dân thành phố và thị trưởng sẽ được công bố vài giờ sau khi bỏ phiếu kết thúc vào 18h cùng ngày. Kết quả bầu cử Quốc hội sẽ được công bố vào cuối tuần này./.