Cuộc gặp của các nhà lãnh đạo Bulgaria, Cộng hòa Séc, Estonia, Hungary, Latvia, Litva, Ba Lan, Romania và Slovakia được tổ chức tại thủ đô Bucharest của Romania trước cuộc họp thượng đỉnh NATO ở Madrid vào cuối tháng. Tổng thống Romania, Klaus Iohannis, phát biểu khai mạc cuộc họp cho biết: “Trong bối cảnh rủi ro an ninh gia tăng ở Romania và Biển Đen, việc củng cố NATO ở sườn phía đông ngày càng trở nên cấp bách và quan trọng hơn”. Ông cũng khẳng định hội nghị thượng đỉnh của Liên minh Đại Tây Dương sẽ vạch ra một tầm nhìn dài hạn với mục tiêu tăng cường phòng thủ tập thể và lấy Điều khoản 5 của NATO làm trọng tâm của các hành động.
Điều khoản 5 của NATO đề cập đến phòng thủ tập thể và tuyên bố rằng bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào vào một hay một số thành viên của liên minh đều được coi là một cuộc tấn công vào toàn bộ liên minh và tất cả các thành viên sẽ hỗ trợ ngay lập tức. Điều khoản số 5 quy định rằng hành động đáp trả có thể bao gồm tấn công vũ trang, song không bắt buộc. Trên thực tế, tất cả những gì NATO hứa hẹn là sẽ có “hành động như vậy nếu xét thấy cần thiết” để khôi phục và duy trì an ninh.
Nguyên thủ của 9 quốc gia có mặt tại Bucharest cũng thảo luận về tác động của cuộc tấn công của Nga đối với an ninh của “các đối tác dễ bị tổn thương” của NATO, bao gồm Moldova và Georgia. Trước đó, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Ba Lan Duda hôm 8/6, tổng thống Mỹ Joe Biden tái khẳng định cam kết của nước này đối với an ninh sườn phía đông của NATO và hy vọng rằng cuộc họp Bucharest sẽ thành công.
Nhìn lại lịch sử, năm 2017, NATO đã triển khai các nhóm chiến đấu đa quốc gia ở các nước Baltic và Ba Lan để răn đe Nga. Sau khi Nga tấn công Ukraine, liên minh quân sự đã gửi quân tiếp viện tới đó. Tháng trước, Phó tổng thư ký NATO Mircea Geoana khẳng định tổ chức này không còn bị ràng buộc bởi các cam kết trong quá khứ nhằm kìm hãm việc triển khai lực lượng ở Đông Âu./.