"Một kẻ gây sự, lợi dụng tình hình, dùng súng săn bắn vào lực lượng hành pháp làm một cảnh sát thiệt mạng, ba người bị thương", truyền hình quốc gia Iran đưa tin. Vụ việc xảy ra ngày 1/1 tại thị trấn miền trung Najafabad, Iran.
Theo AFP, 13 người đã thiệt mạng kể từ khi phong trào biểu tình phản đối chính quyền và chính sách đối ngoại của Iran trong khu vực bắt đầu hôm 28/12. Những người biểu tình bất mãn với tình hình kinh tế khó khăn và tham nhũng trong nước. Họ cũng hô vang khẩu hiệu ủng hộ các tù nhân chính trị.
Ngày có nhiều người thiệt mạng nhất là 31/12 với 10 người chết, trong đó 6 người thiệt mạng ở thị trấn miền tây Tuyserkan, hai người chết ở thị trấn Izeh, tây nam Iran, hai người biểu tình thiệt mạng ở thị trấn miền tây Dorud.
Iran tăng cường sự hiện diện của cảnh sát ở thủ đô Tehran khi một số nhóm nhỏ người biểu tình tuần hành qua trung tâm thành phố tối 1/1. Một số người biểu tình đã bị bắt.
Ali Shamkhani, thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran, cho rằng bạo lực được châm ngòi từ mạng xã hội. "Những hashtag, thông điệp về tình hình Iran được gửi đi từ Mỹ, Anh và Arab Saudi", ông nói. "Những gì diễn ra trên các mạng xã hội liên quan đến tình hình Iran là một cuộc chiến tranh ủy nhiệm nhằm vào người dân Iran".
Iran cáo buộc Mỹ can thiệp vào công việc nội bộ
Vệ binh Cách mạng Iran công bố ảnh truy nã ba người và kêu gọi người dân báo tin về mọi "yếu tố nổi loạn". Cơ quan tình báo Iran tuyên bố đã nhận diện "những kẻ bạo loạn, xúi giục" và "sẽ sớm xử lý nghiêm khắc chúng".
Đây là làn sóng bất ổn tồi tệ nhất xảy ra tại Iran kể từ năm 2009, khi người dân Iran đổ ra đường lên án ông Mahmoud Ahmadinejad tái đắc cử tổng thống. Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 31/12 kêu gọi người dân bình tĩnh. Ông nói họ có quyền chỉ trích chính phủ nhưng không được gây ra bất ổn.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 1/1 nói "đã đến lúc có thay đổi" ở Iran, cho rằng người dân nước này "khao khát tự do". Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ca ngợi "những người Iran dũng cảm" đã xuống đường biểu tình phản đối chính phủ "lãng phí hàng chục tỷ USD để lan truyền thù hận".
"Tôi chúc người dân Iran thành công trong sứ mệnh vì tự do", ông Netanyahu cho biết trong video đăng trên Facebook cá nhân.
Ngoại trưởng Đức Sigmar Gabriel kêu gọi "các bên ở Iran kiềm chế, tránh có hành động bạo lực". Anh kêu gọi tổ chức đối thoại có ý nghĩa, tôn trọng các quyền tự do ngôn luận và biểu tình hòa bình ở Iran. Liên minh châu Âu kêu gọi Tehran đảm bảo quyền được biểu tình cho người dân và tuyên bố theo dõi sát tình hình Iran.
Tổng thống Rouhani đáp trả, nói người dân Iran có quyền biểu tình nhưng ông Trump không có tư cách cảm thông với họ. Ông tố những đối thủ của Iran, như Mỹ và Israel, châm ngòi bất ổn.
"Thành công của chúng tôi về chính trị trước Mỹ và chính quyền Do Thái khiến những đối thủ không thể chịu nổi. Bạn cho rằng họ sẽ không tìm cách phục thù ư? Bạn cho rằng họ không khiêu khích ai đó sao?", ông Rouhani nói.
Ông Netanyahu cho rằng cáo buộc Israel liên quan biểu tình ở Iran "không chỉ sai sự thật mà còn nực cười". Ông kêu gọi các quốc gia phương Tây lên án Iran vì cách trấn áp biểu tình./.