Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam 2015 có gì mới?

Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam 2015 diễn ra từ ngày 9 đến ngày 23 tháng 12 năm 2015 tại Trung tâm Triển lãm Văn hóa, Nghệ thuật Việt Nam, số 2 Hoa Lư, Hai Bà Trưng, Hà Nội

Đây là triển lãm diễn ra định kỳ 5 năm một lần do Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm phối hợp với Hội Mỹ thuật Việt Nam tổ chức.

Trước đây, triển lãm có tên gọi là Triển lãm Mỹ thuật Toàn quốc, năm nay, triển lãm lấy tên Triễn lãm Mỹ thuật Việt Nam 2015 là sự khẳng định quy mô, tầm vóc, ý nghĩa tổng kết quá trình 5 năm hoạt động sáng tạo của mỹ thuật Việt Nam.

Hội đồng nghệ thuật đã chọn từ 4076 tác phẩm tham dự chọn ra 409 tác phẩm trưng bày và trong đó trao giải cho 38 tác phẩm xuất sắc và trao 5 giải thưởng đồng hạng của Hội Mỹ thuật Việt Nam. Quy trình chọn lựa được tiến hành nghiêm túc và chặt chẽ với sự công tâm, khách quan của Hội đồng Nghệ thuật.

PGS. NGND. Họa sỹ Lê Anh Vân Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật chuyên ngành Hội họa, Đồ họa, Video Art bày tỏ ấn tượng về các tác phẩm dự thi năm nay: “Các tác phẩm khá đồng đều, ấn tượng tốt, nhưng do đó mà thấy trội lên hẳn, bứt phá hẳn thì chưa thấy được. Và tôi nghĩ rằng cái đó cũng phản ánh được thực tế là nghệ sĩ cũng rất cố gắng phấn đấu vượt lên chính mình và cũng chủ động giao lưu quốc tế, lao động hết mình để đưa ra được những tác phẩm phản ánh đời sống xã hội cũng như cá tính của nhân vật, cá tính của nghệ sĩ. Chẳng hạn các yếu tố tín ngưỡng, tôn giáo như “Lên đồng” của Trần Quốc Giang, “Đức tin” của Võ Việt Dũng, phản ánh công nghệ đã làm cho con người trở nên thờ ơ với cuộc sống trong bức “Tuổi teen” của Phạm Hồng Như. Giai đoạn vừa qua có rất nhiều vấn đề ở biển đảo thì trong kỳ triển lãm này cũng xuất hiện nhiều đề tài này. Hay là những vấn đề mà chúng ta cảm thấy rất nặng nề là vấn đề tham nhũng, những xấu xa trong xã hội cũng được nghệ sĩ phản ánh nhưng tất nhiên nó phản ánh bằng nghệ thuật. Về ngôn ngữ thể hiện phải nói là thể hiện một khả năng làm việc ngày càng chuyên nghiệp, mà rất mừng trong đó có nhiều người rất trẻ. Triễn lãm lần này này có nhiều bạn trẻ đạt được nhiều điều mà tôi cho là rất đáng mừng.

Tác phẩm được giải thưởng triển lãm “Tượng đài Bà mẹ Việt Nam anh hùng” của tác giả Đinh Gia Thắng trong danh mục tượng đài

Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam 2015 phản ánh trung thực diện mạo và các vấn đề trong hoạt động sáng tác và sự phát triển của Mỹ thuật Việt Nam hiện nay. 5 năm qua đời sống mỹ thuật đã có nhiều chuyển biến trong bối cảnh tình hình kinh tế xã hội thế giới và trong nước đã có những tác động đến đời sống mỹ thuật.

Họa sỹ, Nhà Lịch sử và Phê bình mỹ thuật Phan Cẩm Thượng, Thành viên Hội đồng Nghệ thuật nhận định: “Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam, Nếu nhìn toàn cảnh gần 5 ngàn tác phẩm, mà chúng ta chỉ chọn 1/10, có thể thấy sự quan tâm đến đời sống xã hội và đa phương về ngôn ngữ nghệ thuật. Về triển vọng của Mỹ thuật thì hoàn toàn tốt, vì qua gần 5 ngàn tác phẩm đã thấy một nền tảng nghệ thuật, có tính học thuật trong toàn quốc”.

Sự hồ hởi, háo hức thể nghiệm mang nhiều tính hình thức đã qua đi, sự tĩnh tâm với độ lùi của thời gian để nhìn lại những gì đã làm trong những thập niên đổi mới đã giúp các nghệ sĩ có cái nhìn thực tế và sâu sắc hơn trong sáng tạo nghệ thuật. Nghệ thuật tranh Đồ họa đã có những bứt phá trong ngôn ngữ sáng tạo và kỹ thuật in ấn; Hội họa tiếp tục lúng túng để tìm ra cái mới; Điêu khắc đã hướng đến nhiều hơn những giá trị thẩm mỹ phục vụ đời sống xã hội; Nghệ thuật đương đại đã chững lại đang tìm hướng khai mở những sáng tạo mới.

Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam 2015 là tấm gương phản chiếu khá trung thực đời sống Mỹ thuật Việt Nam hiện nay, ở đấy người xem thấy được sự trăn trở của các nghệ sĩ trước biển cả mênh mông của sáng tạo nghệ thuật. Ở đấy có sự tiếp nối giữa các thế hệ nghệ sĩ để cùng nhau thúc đẩy sự phát triển của Mỹ thuật Việt Nam trong những năm tiếp theo.

Những nét đáng chú ý trong Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam 2015

Bên cạnh việc đổi tên thành Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam, đáng chú ý, để nâng cao chất lượng không gian trưng bày Triển lãm này, Ban Tổ chức đã chọn lọc kỹ lấy chất lượng. Với 4076 tác phẩm gửi đến tham dự thì Hội đồng Nghệ thuật chỉ chọn 409 tác phẩm. Số lượng tác phẩm trưng bày năm nay chỉ hơn một nửa so với kì trước. Số lượng tác phẩm ít, Ban Tổ chức sẽ tiến hành trưng bày thưa, thoáng, đảm bảo thẩm mỹ.

Hội đồng Nghệ thuật Triển lãm Mỹ thuật năm nay có các thành viên trẻ như hoạ sỹ Nguyễn Nghĩa Phương, hoạ sỹ Đào Quốc Huy, họa sỹ Vũ Đình Tuấn, Nhà điêu khắc Lê Lạng Lương.  Các họa sỹ, nhà điêu khắc trẻ đều là những nghệ sỹ sáng tác tốt, đạt nhiều giải thưởng cao và họ đều có kinh nghiệm tham gia các hội đồng nghệ thuật lớn như Triển lãm 10 năm Điêu khắc Toàn quốc, Festival Mỹ thuật Trẻ... Năm nay Ban Tổ chức mời Nhà Phê bình Mỹ thuật Phan Cẩm Thượng tham gia Hội đồng Nghệ thuật. Trong các kỳ triển lãm trước không có thành viên là Nhà phê bình tham gia Hội đồng Nghệ thuật. Đây là điểm mới của Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam năm 2015.

Theo Trưởng Ban tổ chức Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam 2015, Họa sĩ Vi Kiến Thành, Cục trưởng Cục MTNA&TL: “Hội đồng nghệ thuật đánh giá hội họa có vẻ như đang lúng túng trong việc tìm tòi hình thức biểu cảm mới. Còn Đồ họa thì khẳng định được các giá trị và có những thành công đáng ghi nhận. Điêu khắc  thì ở Triển lãm này không bộc lộ hết sự phát triển bởi số lượng tham gia không nhiều, tuy nhiên điêu khắc ở Việt Nam cũng là một lĩnh vực  đang phát triển tốt, hướng tới cộng đồng, không gian sống, môi trường sống của con người. Các thể loại Video art, sắp đặt.. tuy có tham gia nhưng còn hạn chế về số lượng và chất lượng.”

Trong thời gian diễn ra Triển lãm, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm sẽ tiến hành 4 cuộc tọa đàm. Nội dung các cuộc tọa đàm xoay quanh những vấn đề mà nghệ sỹ, công chúng đang quan tâm, tại các cuộc tọa đàm này còn có những trao đổi giữa Ban Tổ chức, diễn giả, nghệ sỹ và công chúng.

Một điểm mới nữa là nhờ xã hội hóa nguồn vốn, năm nay cơ cấu giải thưởng đã được tăng so với dự kiến ban đầu từ 22 lên 38 giải./.