Cuối tuần qua, các nhà ngoại giao của hai nền kinh tế hàng đầu thế giới là Mỹ và Trung Quốc đã có những tuyên bố và động thái thể hiện rõ sự bất đồng trong vấn đề Biển Đông.
Theo Tân Hoa xã, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị vừa lên tiếng bác bỏ đề nghị của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry về việc “đóng băng” các hành động khiêu khích ở Biển Đông. Đề nghị của ông Kerry được đưa ra tại cuộc họp các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tại Myanmar.
Ông Vương Nghị cho rằng, quan hệ giữa Trung Quốc và ASEAN vẫn đang được duy trì theo một xu hướng phát triển tốt và không đồng tình với suy đoán của nhiều người cho rằng tình hình Biển Đông hiện đang căng thẳng. Ông Vương cũng nhận định, Trung Quốc và ASEAN hoàn toàn có đủ khẳng năng để bảo vệ hòa bình và ổn định ở Biển Đông.
Ông Vương Nghị nói: “Vấn đề Biển Đông chỉ nên được giải quyết bởi các quốc gia có liên quan trực tiếp đến vấn đề này. Một bên nào đó đã phóng đại, thổi phồng lên cái gọi là căng thẳng trong khu vực Biển Đông. Chúng tôi không đồng ý với nhận định này. Biển Đông hiện đang ổn định và không có căng thẳng gia tăng thời gian gian gần đây”.
Trước đó, trong một tuyên bố, ông Kerry nhấn mạnh: "Những gì xảy ra ở đây không chỉ là vấn đề của khu vực và Mỹ, mà còn là vấn đề với tất cả mọi người trên thế giới. Đó là lý do tại sao chúng tôi hối thúc các bên tự nguyện thống nhất chấm dứt một số hành động nhất định làm gia tăng căng thẳng trên Biển Đông”.
Tiếp tục thể hiện quan điểm trung lập của Mỹ đối với các tranh chấp trên Biển Đông, ông Kerry khẳng định sẽ không có một "cuộc đấu" giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Ông Kerry nói: "Nước Mỹ không muốn đối đầu với Trung Quốc. Nhưng chúng tôi có hàng loạt các lợi ích và nguyên tắc trong cách thức tiếp cận với ASEAN. Một số quốc gia trong khối đang có nhiều mâu thuẫn với Trung Quốc".
Trong khi đó, Tân Hoa xã ngày 11/8 có bài bình luận cho rằng, đề nghị của ông Kerry đã phóng đại những căng thẳng hàng hải trong khu vực và làm phức tạp thêm những nỗ lực không ngừng nghỉ của các bên để giải quyết bất đồng hiện nay ở Biển Đông.
Theo Tân Hoa xã, dù có một cuộc đối đầu gần đây giữa Việt Nam và Trung Quốc khi Bắc Kinh triển khai giàn khoan Hải Dương – 981 trong vùng thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam nhưng tình hình chung trên biển vẫn ổn định và không gây ra nguy cơ vượt khỏi tầm kiểm soát. Hơn nữa, những lo lắng của Mỹ về vấn đề an toàn hàng hải ở Biển Đông là không có cơ sở vì tự do hàng hải ở khu vực này hiện được đảm bảo đầy đủ.
Tân Hoa xã cũng cáo buộc, chính sách xoay trục của Mỹ sang khu vực châu Á – Thái Bình Dương khiến Biển Đông dậy sóng; đồng thời cho rằng Trung Quốc cho đến nay đã kiềm chế tối đa trong các tranh chấp lãnh thổ với một số quốc gia ASEAN và luôn tìm cách giải quyết vấn đề trên cơ sở thương lượng song phương.
Bắc Kinh cũng đang làm việc với khối ASEAN tiến tới xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) để đảm bảo hòa bình và ổn định trong khu vực, phục vụ lợi ích của tất cả các nước trong khu vực cũng như phục vụ lợi ích của Mỹ.
Trước đó, tại Myanmar, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã ra tuyên bố chung kêu gọi kiềm chế, không gây căng thẳng trên biển Đông. Các Bộ trưởng Ngoại giao cũng yêu cầu Trung Quốc và ASEAN phải đàm phán thực chất để xây dựng bộ Quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC)./.