Ibrahim Kalin, cố vấn chính sách đối ngoại của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, cho biết, Ankara muốn thấy những “bước đi cụ thể” của Phần Lan và Thụy Điển về sự tồn tại của cái gọi là “tổ chức khủng bố” ở những nước này, trước khi xem xét nỗ lực gia nhập NATO của hai quốc gia Bắc Âu.
Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan và cố vấn Ibrahim Kalin đã có cuộc gặp hôm 30/5 để thảo luận về nỗ lực gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển, cũng như chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Tổng thống Erdogan cho biết, Thổ Nhĩ Kỳ phản đối Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO vì cáo buộc hai nước này “chứa chấp” những người có liên quan tới lực lượng vũ trang của Đảng Công nhân người Kurd (PKK) và một số tổ chức bị Ankara coi là khủng bố. Ngoài ra, Phần Lan và Thụy Điển đã ngừng xuất khẩu vũ khí sang Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2019.
Trong một cuộc điện đàm, hai cố vấn cấp cao của Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đã nhất trí quan điểm rằng các quốc gia muốn gia nhập NATO phải “tiếp thu các giá trị và nguyên tắc của liên minh về an ninh và chống khủng bố”.
“Chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng Thụy Điển và Phần Lan bắt buộc phải thực hiện các hành động cụ thể liên quan đến các tổ chức khủng bố đe dọa an ninh quốc gia của Thổ Nhĩ Kỳ”, văn phòng Tổng thống Erdogan cho biết.
Theo Nhà Trắng, ông Sullivan “bày tỏ sự ủng hộ đối với việc Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục đàm phán trực tiếp với Thụy Điển và Phần Lan để giải quyết những lo ngại về việc hai nước này gia nhập NATO”.
Thụy Điển và Phần Lan cho biết, họ lên án chủ nghĩa khủng bố và sẵn sàng đối thoại với Thổ Nhĩ Kỳ. Đơn xin gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển sẽ cần sự đồng ý của tất cả 30 thành viên trong khối và quá trình phê duyệt có thể kéo dài đến 1 năm.
Đây không phải lần đầu tiên Thổ Nhĩ Kỳ nêu điều kiện để Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO. Trước đó, ông Ibrahim Kalin tuyên bố giải quyết lo ngại an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ là điều kiện để thúc đẩy tiến trình gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển.
“Chúng tôi làm rõ rằng quá trình này sẽ không có tiến triển nếu quan ngại an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ không được đáp ứng bằng các bước cụ thể trong khung thời gian nhất định”, ông Kalin nói hôm 25/5./.