Kết quả bỏ phiếu cho thấy có đến 90% người bỏ phiếu ủng hộ độc lập cho Catalonia. Tuy nhiên số người tham gia bỏ phiếu chỉ đạt tỷ lệ hơn 42%. Kết quả cuộc trưng cầu đã ngay lập tức gây chia rẽ trong xã hội Tây Ban Nha.
Người đứng đầu khu vực Catalonia Carles Puigdemont hôm 2/10 cho biết, người dân Catalonia đã giành quyền trở thành một quốc gia độc lập sau cuộc trưng cầu ý dân gây tranh cãi tại đây khi có đến 90% số người bỏ phiếu ủng hộ.
Tuy nhiên, ông Puigdemont cũng cho biết, do vấp phải sự phản đối của chính quyền trung ương, số người tham gia bỏ phiếu chỉ đạt trên 42%, tương đương hơn 2 triệu trong số trên 5 triệu cử tri đủ điều kiện: “Hôm nay, vùng Catalonia đã giành chiến thắng trong cuộc trưng cầu ý dân này. Tiếng nói của chúng ta đã được lắng nghe, được tôn trọng và công nhận. Hàng triệu người đã phải đối mặt với khó khăn và cả những lời đe dọa song họ vẫn cất lên tiếng nói của mình. Chúng tôi đã và đang gửi thông điệp tới thế giới. Chúng tôi có quyền để quyết định tương lai của mình. Chúng tôi muốn tự do, sống trong hòa bình mà không có bạo lực.”
Chính quyền trung ương chưa lên tiếng về kết quả cuộc trưng cầu trên. Tuy nhiên, trước đó ít giờ ngay khi cuộc bỏ phiếu còn đang diễn ra, Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy trong bài phát biểu trên truyền hình ngày 1/10 đã khẳng định rằng người dân vùng Catalonia đã bị lừa dối. Hầu hết người dân Catalonia đã không muốn tham gia vào cuộc trưng cầu ý dân này. Ông Rajoy cũng nhắc lại rằng các lãnh đạo vùng Catalonia biết rõ cuộc bỏ phiếu này là bất hợp pháp, nhưng họ vẫn tiếp tục tiến hành. Cũng trong bài phát biểu, Thủ tướng Rajoy đã kêu gọi chính quyền vùng Catalonia chấm dứt việc đi theo con đường mà ông cho rằng “chẳng hề dẫn đến đâu cả”.
Ông cũng cho biết sẽ kêu gọi tổ chức một cuộc gặp với tất cả các chính đảng để cùng nhau xem xét về tương lai của đất nước: “Chính quyền vùng Catalonia biết rõ, cuộc trưng cầu là bất hợp pháp, không phù hợp và không khả thi song họ vẫn quyết định thực hiện nó, cổ xúy một cuộc tấn công thực sự nhằm vào luật pháp và mô hình của dân chủ mà không quan tâm đến ai, đến bất cứ việc gì. Chúng tôi – Chính phủ và tôi – Thủ tướng Tây Ban Nha sẽ nỗ lực thực thi nhiệm vụ của mình theo đúng luật pháp và chỉ tuân theo luật pháp mà thôi.”
Trước đó, Tòa án Hiến pháp Tây Ban Nha cũng khẳng định cuộc trưng cầu ý dân ở Catalonia là vi hiến, đồng thời đi ngược lại các mục tiêu và lý tưởng của Liên minh châu Âu (EU).
Chưa biết là kết quả cuộc trưng cầu ý dân này rồi sẽ đi đến đâu. Tuy nhiên, ngay từ khi chưa bắt đầu, sự kiện này đã gây chia rẽ sâu sắc trong xã hội Tây Ban Nha.
Có nhiều người ủng hộ cuộc trưng cầu song cũng có không ít người phản đối sự kiện này. Ngay trong ngày bầu cử, những người ủng hộ đã tập trung tại thủ phủ Barcelona, vẫy cờ và hát quốc ca khu vực.
Cùng lúc đó cũng ở khu vực Barcelona và nhiều thành phố khác của Tây Ban Nha, các cuộc biểu tình phản đối cuộc trưng cầu cũng đã diễn ra. Đụng độ đã xảy ra giữa hai nhóm người ủng hộ và phản đối khiến hơn 800 người bị thương, trong đó có cả cảnh sát. Ít nhất 3 người đã bị bắt giữ sau các vụ đụng độ.
Theo đánh giá của giới chuyên gia, vấn đề Catalonia, nếu không được dập tắt sẽ có nguy cơ đe dọa đến sự thống nhất của Tây Ban Nha cũng như của Liên minh châu Âu. Ngoài ra, do Tây Ban Nha là nền kinh tế lớn thứ tư trong Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone), nên những bất ổn ở Catalonia cũng sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế của Tây Ban Nha nói riêng và kinh tế của khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) nói chung.
Catalonia là một vùng giàu có ở Đông Bắc của Tây Ban Nha, với 7,5 triệu dân, chiếm khoảng 16% tổng dân số. Vùng này đóng góp tới 19% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Tây Ban Nha, chiếm 25,6% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước và thu hút 20,7% lượng vốn đầu tư nước ngoài. Catalonia có ngôn ngữ, văn hóa riêng và cũng có nhiều quyền tự trị. Tuy nhiên, khu vực này vẫn không được xem là một quốc gia độc lập theo hiến pháp của Tây Ban Nha./.