Bà Sahraa Karimi – một nữ đạo diễn nổi tiếng người Afghanistan, với bộ phim Hava, Maryam, Ayesha từng gây tiếng vang ở liên hoan phim Venice năm 2019 - hiện đang tị nạn ở Ukraine lo sợ khi Taliban tiếp quản chính quyền sẽ áp dụng các biện pháp hà khắc, đặc biệt là đối với phụ nữ và trẻ em. Do đó bà đã nhanh chóng đưa gia đình rời khỏi Afghanistan.
“Những người muốn rời khỏi đất nước là do họ muốn tìm đến những nơi giá trị con người được tôn trọng. Những nơi mà ở đó bạn được tự do, con cái bạn được học hành. Cuộc sống không chỉ có ăn và mặc, mà cần cả các hoạt động văn hoá, giải trí và sự suy nghĩ sáng tạo”, bà Karimi nói.
Chia sẻ của bà có lẽ cũng là nỗi lòng của nhiều người dân Afghanistan, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em gái vào lúc này. Bởi lẽ cho đến nay, nhiều người dân Afghanistan vẫn chưa nguôi ám ảnh và lo sợ phải tiếp tục sống dưới luật lệ hà khắc mà lực lượng Taliban đặt ra 20 năm về trước như cấm phụ nữ đi làm, học tập hoặc ra ngoài mà không có người thân là nam giới đi cùng bảo vệ.
Nhiều nước và tổ chức quốc tế hôm qua tiếp tục kêu gọi Taliban tôn trọng quyền con người, trong đó đặc biệt là đối với phụ nữ và trẻ em.
Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 18/8, đại diện của Cao uỷ Liên Hợp Quốc về người tị nạn (UNHCR) tại Afghanistan, bà Caroline Van Buren nhấn mạnh: “Tình hình tại Afghanistan vẫn rất khó đoán, bất ổn an ninh vẫn đang diễn ra. Lực lượng Taliban đã trấn an dư luận về sự an toàn của người dân và bảo vệ nhân quyền, bao gồm cả quyền phụ nữ và trẻ em gái. Chúng tôi hoan nghênh cam kết. Đây là điều cần thiết những họ cũng cần nhanh chóng chuyển các cam kết thành hành động”.
Trước làn sóng người Afghanistan đang đổ về các nước láng giềng và các nước phương Tây xin tị nạn, Ủy viên châu Âu phụ trách các vấn đề nội vụ Ylva Johansson kêu gọi các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu tiếp nhận các công dân Afghanistan, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em gái.
Liên minh châu Âu, Mỹ và 18 quốc gia khác cũng đã ra tuyên bố chung bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc bảo vệ quyền cho phụ nữ và trẻ em gái tại Afghanistan qua đó kêu gọi lực lượng Taliban đảm bảo an toàn cho nhóm đối tượng này. Trong thông cáo, các quốc gia cũng tuyên bố sẽ theo dõi chặt chẽ tình hình tại Afghanistan để đánh giá cách chính phủ tương lai của quốc gia này đảm bảo quyền và sự tự do vốn đã trở thành một phần thiết yếu của phụ nữ và trẻ em gái ở Afghanistan trong 20 năm qua.
Trong hai thập kỷ qua, phụ nữ Afghanistan đã được tham gia nhiều vào đời sống xã hội, nắm giữ các chức vụ chính trị và theo đuổi các cơ hội kinh doanh. Năm 2019, hơn 1.000 phụ nữ Afghanistan đã bắt đầu tự kinh doanh, hoạt động vốn bị cấm dưới thời Taliban trước đây. Nhiều trẻ em, đặc biệt là trẻ em gái đã được đến trường. Năm 2003 có 2,4 triệu trẻ em gái đã được đi học. Con số này hiện là khoảng 3,5 triệu. Khoảng 1/3 sinh viên tại các trường đại học công lập và tư thục là nữ.
Ngay sau khi kiểm soát đất nước, Taliban đã đưa ra cam kết sẽ đảm bảo quyền lợi của phụ nữ và trẻ em gái theo khuôn khổ của luật Hồi giáo./.