Quyết định nói trên do một nhóm chuyên gia tư vấn về vaccine của FDA khuyến nghị. Tuy vậy, nó cũng gây ra nhiều tranh cãi. Đối với người trưởng thành và trẻ em từ 12 tuổi trở lên, nhiều ý kiến cho rằng các nhóm tuổi này nên tiêm phòng. Nhưng đối với những trẻ nhỏ hơn, một số chuyên gia y tế cho biết họ không nghĩ việc mở rộng tiêm chủng là cần thiết, ít nhất là ở thời điểm hiện nay.
Trong tuần này, một nhóm chuyên gia khác của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ sẽ tranh luận về việc trẻ nhỏ từ 5 đến 11 tuổi có nên tiêm phòng vaccine hay không và nếu có thì nên tiêm loại vaccine nào?
Ảnh hưởng của dịch bệnh đối với sức khỏe trẻ em
Mức độ nguy hiểm của dịch Covid-19 là điều ai cũng dễ dàng nhận thấy. Tại Mỹ, đã có ít nhất 94 trẻ em từ 5 đến 11 tuổi tử vong kể từ khi đại dịch bắt đầu và 8.300 trẻ đã bị các triệu chứng nặng đến mức phải nhập viện điều trị. Ngay cả một số em mắc bệnh nhẹ cũng phát triển hội chứng viêm đa hệ thống (MIS-C). Đây là tình trạng hiếm gặp liên quan đến Covid-19, theo đó, hệ miễn dịch hoạt động quá mạnh mẽ để chống lại virus và tấn công những bộ phận khỏe mạnh trong cơ thể như tim, phổi, thận, não, da, mắt hoặc các cơ quan tiêu hóa. Đến đầu tháng 10/2021, đã có 5.217 trẻ em bị hội chứng này, trong đó có 2.034 trẻ từ 6 đến 11. Khoảng 1 đến 2% trong số này đã tử vong.
Bên cạnh đó, một số trẻ em có thể bị mắc các hội chứng Covid-19 kéo dài. Ở Anh, khoảng 8% số trẻ em bị mắc Covid-19 cho biết đã gặp phải tình trạng như vậy. Những trẻ này bị mệt mỏi, đau nhức cơ, khó thở hoặc khó tập trung ở lớp học.
Một lý do quan trọng để xem xét tiêm phòng cho trẻ em đó là sớm đưa cuộc sống trở về trạng thái bình thường. Nếu hầu hết trẻ em được tiêm phòng, rất nhiều hạn chế chống dịch sẽ được dỡ bỏ và người dân có thể sớm trở về trạng thái bình thường.
Nhưng không phải ai cũng nhìn nhận vấn đề theo cách này. Một số bậc phụ huynh vẫn chưa sẵn sàng cho con em đi tiêm phòng và không phải tất cả các chuyên gia đều cho rằng, mọi trẻ em đều cần tiêm vaccine ngừa Covid-19. Trong suốt đại dịch, tỷ lệ trẻ em chết vì mắc Covid-19 chưa bao giờ tăng quá 1/2.000.000. Con số này thấp hơn 4 lần so với nguy cơ bị sét đánh.
Ngoài ra, hơn một nửa số trẻ mắc Covid-19 hầu như không xuất hiện triệu chứng gì. Nhóm tuổi ít có khả năng mắc bệnh nặng hoặc có nguy cơ tử vong là những trẻ từ 5 đến 11 tuổi. Trái lại, trẻ sơ sinh và thanh thiếu niên dễ xuất hiện các triệu chứng hơn nếu bị mắc bệnh và cũng có nguy cơ tử vong cao hơn.
Dựa trên các đánh giá này, nhiều người hoài nghi sẽ đặt câu hỏi, tại sao tất cả trẻ nhỏ đều phải tiêm vaccine khi còn nhiều vấn đề liên quan đến sự an toàn mà các nhà nghiên cứu chưa nắm rõ?
Lo ngại về phản ứng phụ hiếm gặp
Một trong những vấn đề chính mà các cố vấn của FDA xem xét là phản ứng phụ hiếm gặp khi tiêm chủng, trong đó phải kể đến viêm cơ tim, đau tức ngực. Bệnh lý viêm cơ tim xuất hiện sau khi tiêm vaccine mRNA được cho là điều bất thường. Đa số các trường hợp mắc viêm cơ tim có thể chữa khỏi và hồi phục hoàn toàn, nhưng một số trẻ có thể phải nhập viện điều trị trong một vài ngày. Khi những bệnh nhân này khỏi bệnh, họ sẽ được khuyên tạm dừng chơi thể thao từ 3 đến 6 tháng cho đến khi sức khỏe hoàn toàn ổn định.
Vấn đề nằm ở chỗ không ai biết bệnh viêm cơ tim có làm tổn thương trái tim của trẻ về lâu về dài hay không và cũng không rõ liệu những trẻ em chưa bắt đầu dậy thì có thể đã mắc căn bệnh này trước khi tiêm phòng hay không. Các chuyên gia y tế đang tính đến việc sử dụng vaccine ngừa Covid-19 với liều lượng nhỏ để phòng tránh tác dụng phụ này.
Đây là một trong những yếu tố đi kèm với việc đánh giá tính an toàn của một loại vaccine mới trong trường hợp khẩn cấp về y tế. Để đẩy nhanh quá trình đánh giá nhằm đảm bảo vaccine mới an toàn đối với trẻ nhỏ, các chuyên gia của chính phủ Mỹ đã căn cứ vào một số dữ liệu từ các cuộc thử nghiệm trước đó, đồng thời yêu cầu Pfizer thử nghiệm các liều lượng nhỏ hơn ở vài nghìn trẻ em trong độ tuổi từ 5 đến 11 tuổi.
Dù triệu chứng viêm cơ tim sau tiêm vaccine thường xuất hiện ở trẻ nhỏ hoặc thanh thiếu niên, một số chuyên gia cho rằng Pfizer vẫn cần phải thử nghiệm đối với 14.000 trẻ em để có thể xác định được một trường hợp bị phản ứng phụ này. Trong bối cảnh con số thử nghiệm tương đối hạn chế, chưa đến 3.000 trẻ, rất có thể hội chứng này sẽ không xuất hiện.
Nhưng điều đó không có nghĩa là phản ứng này không xảy ra. Mọi thứ chỉ rõ ràng sau khi hàng triệu trẻ em được tiêm phòng. Tình huống này khiến một số chuyên gia không khỏi lo lắng. Nhưng chính phủ Mỹ cho biết, nước này có một hệ thống để theo dõi các báo cáo về phản ứng phụ có thể xảy ra sau khi tiêm phòng. FDA cam kết rằng, nếu xuất hiện các trường hợp mắc viêm cơ tim, cơ quan này sẽ tạm dừng tiêm vacine, đồng thời điều tra xem có mối liên hệ nào giữa vaccine với căn bệnh này hay không và sẽ công bố thông tin chi tiết.
Trẻ em trong độ tuổi đi học rất dễ dàng mắc Covid-19. Ngay cả khi không xuất hiện triệu chứng, hệ thống miễn dịch của lứa tuổi này vẫn học được cách nhận biết virus. Khi virus xâm nhập lần tiếp theo, hệ thống miễn dịch tự nhiên của trẻ nhỏ có thể nhanh chóng ngăn chặn nó. Nhưng do virus gây bệnh Covid-19 có rất nhiều đột biến nên không rõ khả năng ghi nhớ của hệ thống miễn dịch sẽ kéo dài trong bao lâu và “hàng rào” bảo vệ sẽ mạnh đến mức nào. Với tất cả những yếu tố nói trên, quyết định có hay không tiêm phòng vaccine ngừa Covid-19 cho tất cả trẻ em vẫn cần phải xem xét trong thời gian dài./.
* Loạt bài/bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQCP ngày 29/5/2020 của Chính phủ.