“Ông Trump vẫn là một thành viên đảng Cộng hòa”
Một cố vấn chính trị hàng đầu của ông Trump đã trấn an các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa rằng, cựu Tổng thống không có ý định thành lập một đảng chính trị mới, thay vào đó sẽ giữ vững ảnh hưởng của mình tại đảng Cộng hòa.
Thông điệp từ Brian Jack, cựu Giám đốc chính trị của ông Trump tại Nhà Trắng, là dấu hiệu mới nhất cho thấy các thành viên Cộng hòa đang cân nhắc về quyết định của họ khi xét xử phiên luận tội, khi biết ông Trump có thể sẽ nhắm tới họ ở vòng bầu cử sơ bộ sắp tới nếu bỏ phiếu kết tội ông với cáo buộc “kích động bạo loạn”.
Cố vấn Jack không đề cập đến phiên tòa luận tội sắp tới, nhưng ông muốn truyền tải thông điệp rõ rằng cựu Tổng thống Trump vẫn là một thành viên đảng Cộng hòa, và với nhiều người, ông vẫn là lãnh đạo của đảng.
“Tổng thống Trump muốn tôi cũng như những người khác biết rằng, ông ấy vẫn là một thành viên đảng Cộng hòa, ông ấy không lập đảng mới và bất cứ điều gì ông sẽ làm về mặt chính trị trong tương lai là với tư cách một người của đảng Cộng hòa. Đảng Cộng hòa vẫn luôn ủng hộ ông Trump”, Thượng nghị sĩ Kevin Cramer cho biết.
Phiên xét xử luận tội cựu Tổng thống Trump tại Thượng viện dự kiến bắt đầu từ ngày 8/2. Theo Politico, các thành viên đảng Cộng hòa đang cân nhắc một cách nghiêm túc về cách thức bảo vệ ông Trump.
Phiên tòa luận tội ông Trump sẽ là phép thử lòng trung thành của các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đối với cựu Tổng thống sau khi ông rời Nhà Trắng và sức ảnh hưởng của ông Trump trong nội bộ đảng Cộng hòa. Trong khi phần lớn các thành viên đảng Cộng hòa tại Thượng viện được dự đoán sẽ không bỏ phiếu để kết tội ông Trump, nhưng không ai lên tiếng bệnh vực ông sau vụ bạo loạn ở Điện Capitol hôm 6/1.
Tổng thống Trump trước đó đã đe dọa sẽ có những hành động chống lại những thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa nếu họ bỏ phiếu luận tội ông. Ngày 25/1, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Rob Portman tuyên bố sẽ rời khỏi Thượng viện để không phải tham gia phiên tòa luận tội và sẽ từ bỏ chiến dịch tái tranh cử vào năm tới. Thượng nghị sĩ Pat Toomey, người sẽ nghỉ hưu vào năm tới, thừa nhận ông Trump đã phạm tội không thể chối cãi, nhưng từ chối bình luận về phiên tòa luận tội ở Thượng viện.
“Ông Trump có khả năng sẽ tiếp tục có ảnh hưởng lớn đối với đảng”, Thượng nghị sĩ Mitt Romney nói. Ông Romney là Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa duy nhất từng bỏ phiếu đồng ý kết tội ông Trump trong phiên tòa luận tội đầu tiên vào năm 2020. Ông Romney cũng nhấn mạnh vai trò của ông Trump trong việc kích động bạo loạn tại Điện Capitol hôm 6/1.
“Ảnh hưởng của ông Trump đã giảm đi đáng kể do ông ủng hộ chiến dịch ‘nói dối to lớn’ khi nói rằng ông là người đã chiến thắng cuộc bầu cử. Việc bám vào những lời nói dối sẽ làm giảm ảnh hưởng của ông ấy theo thời gian”, ông Romeny nói.
Liệu đảng Cộng hòa có còn đứng về phía Trump?
Mặc dù Tổng thống Trump đang hứng chịu nhiều lời chỉ trích từ các thành viên đảng Cộng hòa ở Thượng viện hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ khi ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2016, nhưng rất ít người sẵn sàng lên tiếng trước phiên tòa luận tội như ông Romney.
Những ngày gần đây, đảng Cộng hòa đang dựa vào lập luận rằng phiên tòa luận tội là vi hiến. Ngày 26/1, các thành viên đảng Cộng hòa ở Thượng viện sẽ lắng nghe lập luận này từ Jonathan Turley, một chuyên gia pháp lý bảo thủ, tại một cuộc họp của đảng.
Ngay cả một số đồng minh thân cận nhất cũng mạnh mẽ lên án vai trò của ông Trump trong vụ bạo loạn ở Điện Capitol. Đây được xem là một bước ngoặt lớn so với phiên tòa luận tội đầu tiên, khi chỉ một số ít thượng nghị sĩ thừa nhận rằng ông Trump đã hành động vô trách nhiệm trong việc gây sức ép buộc Ukraine điều tra đối thủ chính trị của mình.
“Những lời biện minh của ông Trump vào ngày hôm đó thật khó hiểu. Tôi nghĩ rằng đó là vô trách nhiệm. Tôi nghĩ điều đó đã sai”, Thượng nghị sĩ Josh Hawley nói, đề cập đến phiên tòa luận tội thứ nhất của ông Trump.
Không giống như trong phiên tòa luận tội năm 2020, khi Ban lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện mở cuộc họp kín để bỏ phiếu chống lại phiên điều trần từ các nhân chứng, lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Mitch và đội ngũ của ông đang thực hiện một cách tiếp cận chặt chẽ hơn. Ông McConnell nói rằng, ông sẽ lắng nghe lập luận của cả hai bên trước khi đưa ra quyết định bỏ phiếu.
Sự xuất hiện của ông Turley tại cuộc họp của đảng cho thấy, các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa đang cân nhắc cùng đưa ra các lập luận pháp lý chống lại luận tội ông Trump. Thượng nghị sĩ Cộng hòa Joni Ernst tối ngày 25/1 cho rằng, Tổng thống Trump thể hiện khả năng lãnh đạo kém và chịu một số trách nhiệm về tình trạng vô chính phủ. Tuy nhiên, bà Joni Ernst vẫn bày tỏ lo ngại việc luận tội một cựu tổng thống sẽ tạo ra một “tiền lệ nguy hiểm”.
Nhận thức phổ biến trong nội bộ đảng Cộng hòa tại Thượng viện hiện nay là, nếu phiên tòa luận tội diễn ra vào ngày 7/1 thì cựu Tổng thống Trump có thể đã chứng kiến rất đông thành viên cùng đảng tìm cách cắt đứt với ông. Nhưng giờ đây, phải đến tận cuối tháng 2, cuộc bỏ phiếu cuối cùng mới diễn ra nên số thượng nghị sĩ Cộng hòa tham gia cùng đảng Dân chủ bỏ phiếu kết tội ông Trump sẽ không đạt đủ mức 17 người cần thiết.
“Rất nhiều người đã đưa ra những tuyên bố mạnh mẽ về vai trò của ông Trump, đặc biệt sau vụ bạo loạn hôm 6/1, và tôi nghĩ mình cũng nằm trong số đó. Tôi thực sự rất thất vọng”, Thượng nghị sĩ Shelley Moore Capito nói./.