Chương trình nghị sự tương lai của Tổng thống đắc cử Joe Biden sẽ phụ thuộc vào cuộc đua kịch tính tại Thượng viện ở bang Georgia. Kết quả của cuộc đua quyết định đảng Cộng hòa hay đảng Dân chủ sẽ nắm quyền kiểm soát Thượng viện có thể không được biết trong nhiều ngày sau khi cuộc bỏ phiếu kết thúc vào ngày 5/1.
Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy, hai thượng nghị sĩ đương nhiệm của đảng Cộng hòa là Kelly Loeffler và David Perdue có tỷ lệ ủng hộ tương đương với hai đối thủ của đảng Dân chủ là Raphael Warnock và Jon Ossoff.
Dưới đây là những thông tin quan trọng về quy trình kiểm phiếu và những gì sẽ xảy ra khi kết quả bầu cử bắt đầu có vào tối 5/1 (giờ Mỹ).
Vì sao kết quả có thể sẽ chậm trễ?
Việc kiểm đếm chậm các phiếu bầu qua thư của bang Georgia trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ hồi tháng 11 khiến mọi người không thể biết ai là người giành chiến thắng ở bang này cho đến 3 ngày sau khi cuộc bỏ phiếu kết thúc. Kết quả cuối cùng cho thấy, ông Joe Biden giành chiến thắng trước ông Trump ở Georgia với cách biệt 12.000 phiếu bầu trong số khoảng 5 triệu phiếu bầu.
Walter Jones, người phát ngôn của văn phòng quan chức bầu cử bang Georgia, ông Brad Raffensperger cho biết, sự chậm trễ tương tự có thể xảy ra sau cuộc bỏ phiếu ngày 5/1 nếu kết quả thực sự sít sao.
“Chúng tôi có thể xem xét kết quả trong vài ngày”, Jones nói và cho biết thêm, sự chậm trễ chủ yếu đến từ các phiếu bầu qua thư.
Theo Reuters, các quan chức bầu cử không thể bắt đầu kiểm phiếu cho đến 19h ngày 5/1 (giờ Mỹ), mặc dù họ đã bắt đầu xử lý các lá phiếu, chẳng hạn như kiểm tra chữ ký của cử tri trên phiếu bầu qua thư có khớp với chữ ký trong hồ sơ hay không.
Dữ liệu của tiểu bang Georgia cho thấy, gần 1 triệu phiếu bầu qua thư đã được xử lý cho đến hết ngày 3/1. Những lá phiếu này, cũng như hơn 2 triệu phiếu bầu trực tiếp tại các trung tâm bỏ phiếu sớm, có thể sẽ được kiểm đếm nhanh chóng vào đêm bầu cử.
Tuy nhiên, đối với những phiếu bầu qua thư vào ngày bầu cử, các quan chức vẫn phải mở phong bì, kiểm tra chữ ký và đưa lá phiếu vào máy đếm. Họ cũng sẽ xử lý hàng trăm nghìn lá phiếu dự kiến sẽ được bỏ trực tiếp vào ngày bầu cử.
“Ảo ảnh đỏ”
Trong cuộc bầu cử tổng thống hồi tháng 11, các lá phiếu qua thư ở Georgia và các bang chiến địa khác phần lớn ủng hộ ông Joe Biden, trong khi Tổng thống Trump dẫn trước về số phiếu bầu trực tiếp. Nếu lần này có thêm nhiều cử tri của đảng Dân chủ bỏ phiếu qua thư, kết quả ban đầu cũng có thể cho thấy đảng Cộng hòa dẫn trước, nhưng khi kiểm toàn bộ phiếu bầu qua thư thì kết quả có thể nghiêng về đảng Dân chủ.
Việc kiểm đếm chậm số phiếu bầu qua thư là một lý do chính khiến ông Trump dẫn trước vào đêm bầu cử ngày 3/11, nhưng lại thua ông Biden vào những ngày sau đó, khi có nhiều phiếu bầu qua thư được kiểm đếm.
Theo dữ liệu của tiểu bang, khoảng 1/4 số lá phiếu của bang Georgia vào tháng 11 là phiếu bầu qua thư và ông Biden đã giành được khoảng 2/3 số phiếu đó. Trong khi đó, 55% số phiếu bỏ trực tiếp thuộc về Tổng thống Trump.
“Kết quả ban đầu nhìn chung sẽ phản ánh tình trạng của cuộc đua nhưng có lẽ sẽ chuyển sang đỏ hơn một chút (nghiêng về đảng Cộng hòa-ND) so với khi nó kết thúc”, Kyle Kondik, nhà phân tích chính trị tại Trung tâm chính trị của Đại học Virginia cho biết.
Kiểm phiếu lại
Bang Georgia đã thực hiện hai cuộc kiểm phiếu lại trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11. Trong đó, một cuộc kiểm phiếu lại bằng tay các lá phiếu giấy do quan chức bầu cử của bang yêu cầu và một cuộc kiểm phiếu lại bằng máy do chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump yêu cầu.
Bang Georgia cho phép một ứng viên tổng thống thua cuộc có quyền yêu cầu kiểm phiếu lại nếu tỷ lệ cách biệt nhỏ hơn hoặc bằng 0,5% tổng số phiếu trong cuộc bỏ phiếu. Việc kiểm phiếu lại phải được yêu cầu trong vòng 2 ngày kể từ khi các quan chức bầu cử xác nhận kết quả.
Ứng viên cũng có thể yêu cầu kiểm lại phiếu nếu họ cho rằng có sai sót, trong trường hợp đó, quan chức bầu cử của tiểu bang sẽ quyết định có tiến hành kiểm phiếu lại hay không. Các quan chức bầu cử địa phương cũng có quyền kiểm phiếu lại kết quả ở quận của họ trước khi kết quả bầu cử được chứng nhận./.