Hôm qua (13/2), Tổng tham mưu trưởng Các lực lượng vũ trang Nga, Tướng Valery Gerasimov và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Yasar Guler đã điện đàm về diễn biến hiện nay của cuộc xung đột tại Syria với trọng tâm là tình hình tại vùng giảm căng thẳng Idlib. Động thái này diễn ra sau khi Thổ Nhĩ Kỳ và Syria đụng độ tại Idlib khiến cả hai bên đều thương vong. Những diễn biến này được cho là sẽ đe dọa phá vỡ các mối quan hệ hợp tác phức tạp, cũng như các thỏa thuận mong manh và châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn tại Idlib.

Những ngày qua, Thổ Nhĩ Kỳ ồ ạt tăng quân và phương tiện chiến đấu vào Syria. Nguồn: Sohu.

Theo thông báo của Bộ Quốc phòng Nga, hai bên đã thảo luận các vấn đề nóng về chương trình nghị sự song phương của hai bộ quốc phòng liên quan đến tình hình tại Syria, đặc biệt là tại vùng giảm căng thẳng Idlib.

Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Nga kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ kiềm chế đưa ra các tuyên bố khiêu khích về những sự kiện ở Syria trong bối cảnh căng thẳng leo thang liên quan đến tỉnh Idlib (Syria). Cụ thể như những bình luận của chủ tịch đảng đối tác của đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền, trong đó quy trách nhiệm cho Nga và chính phủ Syria về cái chết của các binh sỹ Thổ Nhĩ Kỳ. Theo Đại sứ Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ Mitchsei Erkhov, những bài đăng trên mạng xã hội chứa đầy sự tức giận và thù hận khiến mọi người không thể suy nghĩ lý trí và hiểu hành động của đối tác Nga, làm gia tăng mâu thuẫn giữa hai nước Nga và Thổ Nhĩ Kỳ. Liên quan đến chiến sự leo thang tại Idlib, Đại sứ Erkhov cho rằng, yêu cầu rút các lực lượng vũ trang Xyri ra khỏi tỉnh Tây Bắc này là bất khả thi.

Những động thái của hai bên diễn ra trong bối cảnh vùng đệm Idlib không thuyên giảm căng thẳng sau vụ đụng độ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria. Thậm chí hôm qua, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ điều thêm xe tăng và pháo tự hành tới khu vực biên giới với tỉnh Idlib, Syria làm tăng nguy cơ leo thang trực tiếp giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria cũng như với Nga. Trước đó ngày 12/2, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã đe dọa tấn công quân đội chính phủ Syria ngay ngoài vùng giảm căng thẳng Idlib nếu lực lượng này tiến hành các hoạt động tấn công.

Trước những diễn biến căng thẳng này, Ngoại trưởng Đức Heiko Maas đã kêu gọi chấm dứt các cuộc tấn công quân sự tại tỉnh Idlib, Tây Bắc Syria, tìm kiếm một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng tại quốc gia Trung Đông này.

Ngoại trưởng Heiko Maas nhấn mạnh: “Các cuộc tấn công và giao tranh gần đây giữa các bên tại tỉnh Idlib thực sự là một thảm họa nhân đạo. Tình trạng bạo lực gia tăng sẽ tạo ra một làn sóng người tị nạn mới tràn qua biên giới tới Thổ Nhĩ Kỳ. Vì vậy, một giải pháp chính trị giữa các bên (Syria, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga) thực sự cần thiết để chấm dứt cuộc xung đột kéo dài tại Syria”.

Tỉnh Idlib là nơi có khoảng 4 triệu người Syria đang sống, là khu vực cuối cùng mà chính quyền Syria muốn giải phóng và đang được đặt dưới sự giám sát chung của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ theo thỏa thuận ngừng bắn đạt được cuối năm ngoái. Tuy nhiên, đây thực sự là khu vực rất phức tạp khi Nga, đồng minh quan trọng của Chính phủ Syria và Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia ủng hộ một số nhóm phiến quân tại Syria, đã ký kết thỏa thuận thiết lập vùng giảm căng thẳng tại Idlib.

Trong vài tuần qua, bạo lực gia tăng tại đây trong bối cảnh lực lượng chính phủ Syria, với sự hậu thuẫn của Nga, đã đạt nhiều tiến triển trong chiến dịch giành lại quyền kiểm soát khu vực được coi là thành lũy cuối cùng của phiến quân trên lãnh thổ Syria này. Thổ Nhĩ Kỳ phản đối chiến dịch này và tiến hành các cuộc tấn công đáp trả.  

Giới phân tích nhận định, các cuộc đụng độ giữa quân đội Syria và các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ ở tỉnh Idlib đánh dấu cuộc khủng hoảng tồi tệ cho mối quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ. Diễn biến Idlib trong những ngày tới có thể sẽ phụ thuộc vào các cuộc đàm phán giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ./.