Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm qua (8/4) có cuộc gặp Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đang ở thăm Moscow, với các cam kết tiếp tục tăng cường hợp tác quân sự và năng lượng. Chuyến thăm Nga lần thứ ba trong năm nay của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ một lần nữa làm sâu sắc hơn mối quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia sau khủng hoảng ngoại giao năm 2015, đặc biệt trong bối cảnh cả Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đều phải đối mặt với sức ép gia tăng từ Mỹ.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ gặp gỡ tại Moscow. Ảnh: AFP.

Tại cuộc hội đàm, hai Tổng thống đã thảo luận về nhiều khía cạnh trong hợp tác, gồm cả lĩnh vực năng lượng, trong đó có dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân Akkuyu ở Thổ Nhĩ Kỳ, đẩy nhanh quá trình vận hành của Dự án Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ (Turk Stream). Nga là đối tác cung cấp khí tự nhiên lớn nhất cho Thổ Nhĩ Kỳ, với 24 tỷ m3 khí được xuất khẩu trong năm 2018, đáp ứng một nửa nhu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ. Hai nước hiện cũng đang tìm các biện pháp mới để thúc đẩy thương mại song phương hiện nay, từ 26 tỉ USD lên 100 tỉ USD.

Bên cạnh lĩnh vực năng lượng, hợp tác quân sự là điểm sáng trong mối quan hệ song phương hiện nay. Hợp đồng bán hệ thống S400 của Nga cho Thổ Nhĩ Kỳ là hợp đồng đầu tiên như vậy của Nga đối với một nước thành viên NATO. Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã phớt lờ yêu cầu của Mỹ từ bỏ thỏa thuận này. Phát biểu tại cuộc gặp hôm 8/4, Tổng thống Erdogan một lần nữa khẳng định không ai có thể khiến nước này hủy bỏ thỏa thuận với Nga và các hoạt động chuyển giao S-400 sẽ bắt đầu vào tháng 7/2019.

Tổng thống Erdogan cho biết:“Chúng tôi đã soạn thảo lộ trình liên quan đến hệ thống S-400 và các bước liên quan đang được thực hiện. Mọi thứ đã được hoàn thành. Vì vậy, những ai muốn hoặc cho rằng chúng tôi nên từ bỏ thỏa thuận này là thực sự  không hiểu Thổ Nhĩ Kỳ”.

Tại cuộc gặp, Tổng thống Nga Putin cũng cho biết, ngoài hợp đồng S-400, hai bên cũng tiếp tục thực hiện nhiều dự án hứa hẹn khác, cung cấp các sản phẩm quân sự hiện đại của Nga cho Thổ Nhĩ Kỳ. Hai nhà lãnh đạo cũng khẳng định sẽ tiếp tục các nỗ lực thiết lập hòa bình tại Syria. Theo đó, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ cùng tuần tra chung tỉnh Idlib của Syria.

Tổng thống Putin cho biết:“Chúng tôi về cơ bản sẽ tiến hành tuần tra chung. Chúng tôi sẽ cố gắng thiết lập các trung tâm giám sát thời gian tới. Như tôi nói trước đây, các căn cứ khủng bố nên bị xóa bỏ và chúng tôi sẽ hợp tác vì điều này. Để tạo điều kiện cho một tiến trình hòa bình tại Syria, chúng ta cần phải giải quyết vấn đề Idlib”.

Chuyến thăm tới Nga lần thứ 3 trong năm nay của Tổng thống Erdogan cho thấy mối quan hệ hai nước đang được cải thiện đáng kể sau khủng hoảng ngoại giao năm 2015. Hợp tác kinh tế đang là nền tảng chắc chắn kéo hai nước gần nhau hơn, đặc biệt trong bối cảnh mối quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ đang xấu đi thời gian gần đây. 

Ngay trước thềm chuyến thăm, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence cảnh báo, Thổ Nhĩ Kỳ phải lựa chọn, một là việc vẫn là một đối tác quan trọng trong NATO hay hủy hoại mối quan hệ đối tác đó bằng những quyết định “liều lĩnh” phá hủy liên minh. Việc Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định không chỉ tiếp tục thỏa thuận mua S-400, mà còn tiếp tục mở rộng các lĩnh vực hợp tác quân sự khác với Nga cho thấy sự sẵn sàng của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc đối đầu với các sức ép mà Mỹ có thể đưa ra trong thời gian tới./.