Các quốc gia Mỹ Latin thời gian qua đã phải chứng kiến hàng triệu người dân rời bỏ quê hương để tới Mỹ hay châu Âu tìm kiếm việc làm hay chạy trốn xung đột và nay lại phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng người di cư, với quy mô chưa từng có ngay trong chính những đường biên giới của mình.

Người nhập cư Venezuela ở một lều tạm tại Lima, Peru. (Ảnh: Reuters)

Những quan chức cấp cao hàng đầu phụ trách vấn đề nhập cư và các vấn đề về lãnh sự ngày 3/9 đã tập trung tại thủ đô Quito, Ecuador để giải quyết vấn đề cấp bách hàng đầu của khu vực này.

Dù theo thông báo là diễn ra trong 2 ngày  (3-4/9), song cho tới tận sáng 4/9, mới chỉ có 13 nước xác nhận sẽ tham dự nhằm tìm ra những phương thức hành động chung đối phó với làn sóng di cư từ Venezuela. Trong khi đó, Venezuela, nước liên quan chính cũng không cử đại diện tham dự cuộc họp ngày hôm qua.

Từ thủ đô Caracas, phó Tổng thống Venezuela Delcy Rodriguez ngày 3/9 cáo buộc các quan chức Liên Hợp Quốc và khu vực đã “phóng đại” các luồng người di cư Venezuela để “biện minh” cho “một cuộc can thiệp quốc tế”. Bà cũng chỉ trích những yêu cầu hỗ trợ tài chính của các nước trong khu vực, với cái cớ là “cuộc khủng hoảng nhân đạo”

“Chúng tôi sẽ không cho phép các hành động cô lập chính phủ, tìm cách biến một dòng người di cư bình thường thành  một cuộc khủng hoảng nhân đạo để biện minh cho cuộc can thiệp quốc tế vào tình hình Venezuela. Chúng tôi sẽ không cho phép điều này.”

 Phát biểu khai mạc cuộc họp, Thứ trưởng Ngoại giao Ecuador Andrés Teran tuyên bố, điều quan trọng là phải đưa ra được những đề xuất nhằm mang lại giải pháp cho hàng trăm nghìn người Venezuela, mà vì nhiều lý do không thể có được quy chế tị nạn tại các nước trong khu vực.

Theo ông, những người này rất dễ bị tổn thương, dễ trở thành đối tượng của những kẻ buôn người, buôn lậu, bóc lột, không thể tiếp cận với các dịch vụ an sinh xã hội, bị phân biệt đối xử,...

Những đề xuất được đưa ra thảo luận trong 2 ngày họp này là thiết lập một hệ thống phân bổ hạn ngạch người nhập cư theo yêu cầu của Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez hay thành lập một quỹ chung theo sáng kiến của  Liên Hợp Quốc như đề xuất của Colombia.

“Những gì mà chúng ta đang phải đối mặt không phải là một cuộc khủng hoảng bình thường, mà ngược lại là một cuộc khủng hoảng quy mô như đã từng xảy ra tại các khu vực khác trên thế giới. Đây là một cuộc khủng hoảng cần nhận được sự quan tâm của toàn cầu” - Ngoại trưởng Colombia Carlos Holmes Trujillo nói.

Theo các số liệu thống kê chính thức, hiện có khoảng 2,3 triệu người Venezuela, tức khoảng 7,5% dân số nước này sống ở nước ngoài, trong đó 1 triệu 600 nghìn người chỉ riêng từ năm 2015 khi cuộc khủng hoảng kinh tế trở nên trầm trọng hơn. Nếu như trước đây, Colombia, Peru và Ecuador là những nước tiếp nhận chính người nhập cư từ Venezuela, thì hiện nay làn sóng này đã mở rộng sang những nước Nam Mỹ khác như Brazil. Cuộc khủng hoảng nhập cư hiện nay là nghiêm trọng nhất trong lịch sử Mỹ Latin, thử thách khả năng của những nước tiếp nhận. Kể từ khi cuộc khủng hoảng bùng phát, họ đã phải đối mặt với làn sóng bài ngoại và tình trạng bạo lực ngày càng tăng như tại Brazil.

Theo Giáo sư Daniela Salazar thuộc Đại học San Francisco, Ecuador, vấn đề trước tiên là phải giải quyết được những lý do sâu sa của cuộc khủng hoảng, chứ không chỉ là tìm cách đối phó với nó. Bởi đây không chỉ là vấn đề về kinh tế, xã hội, mà còn về chính trị. Tổ chức các quốc gia châu Mỹ về phần mình cũng đã triệu tập một cuộc họp bất thường dự kiến vào ngày 5/9 để thảo luận về cuộc khủng hoảng này./.