Ngày 11/8, Tổng thống Iraq Fouad Masoum chính thức yêu cầu Phó Chủ tịch Quốc hội Haider al-Abadi, người mới được liên minh Hồi giáo dòng Shi'ite đề cử làm Thủ tướng, thành lập Chính phủ.
Động thái này ngay lập tức vấp phải sự phản đối của Thủ tướng Nuri al-Maliki.
Quyết định của Tổng thống Fouad Massoum được coi là khá bất ngờ bởi trước đó cùng ngày, Tòa án tối cao Iraq ra phán quyết công nhận liên minh của Thủ tướng nước này Maliki là khối lớn nhất trong Quốc hội, đồng nghĩa với việc ông Maliki gần như chắc chắn sẽ tiếp tục giữ cương vị Thủ tướng nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp.
Phát biểu trên truyền hình, Tổng thống Masoum cho biết, ông mong muốn ông al-Abadi sẽ thành công trong việc thành lập Chính phủ mới để bảo vệ người dân Iraq.
“Tôi mong muốn ông al-Abadi sẽ thành lập thành công một Chính phủ theo quy định của Hiến pháp. Người dân tin tưởng Thủ tướng mới và Hội đồng bộ trưởng sẽ làm việc nghiêm túc để đưa đất nước Iraq trở lại bình thường và mang lại an ninh cho người dân”, ông Masoum nói.
Trong khi đó, ông Maliki tuyên bố quyết định của Tổng thống Masoum là vi hiến.
"Hôm nay, chúng ta đang phải đối mặt với một sự vi phạm Hiến pháp nguy hiểm. Theo phán quyết của Tòa án liên bang, chúng ta là khối lớn nhất trong quốc hội. Theo luật thì chúng ta có ứng viên cho chức Thủ tướng”, ông Maliki nói.
Như vậy, có thể thấy quan hệ giữa Tổng thống và Thủ tướng Iraq trở nên đối kháng sau khi Tổng thống Masoum công khai chủ trương lập Chính phủ thống nhất và bổ nhiệm Phó Chủ tịch Quốc hội al-Abadi làm Thủ tướng mới.
Ông Maliki cũng cảnh báo sẽ điều một lượng lớn đặc nhiệm trấn giữ khắp Baghdad.
Trong phản ứng mới nhất của mình, Mỹ đã nhanh chóng chúc mừng ông al-Abadi. Động thái này được cho phù hợp với chủ định và lợi ích của Mỹ, đặc biệt trong tình hình hiện nay.
Phát biểu trên truyền hình, Tổng thống Mỹ Barack Obama nói: “Hôm nay, Tổng thống Masoum đã chỉ định ông al- Abadi làm tThủ tướng. Theo Hiến pháp Iraq, đây là một bước quan trọng hướng tới thành lập Chính phủ mới có thể đoàn kết cộng đồng khác nhau của Iraq. Tôi và Phó Tổng thống Joe Biden đã gọi điện chúc mừng ông al-Abadi và kêu gọi ông nhanh chóng thành lập một nội các mới đại diện cho tất cả người dân Iraq”.
Trong khi đó, phe Hồi giáo tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công ở miền Bắc Iraq. Trước tình hình này, ngoài việc không kích các mục tiêu của phiến quân Iraq, Mỹ đã bắt đầu chuyển vũ khí cho nhóm người Kurd, giúp họ giành lại một số thị trấn chiến lược./.