Hãng thông tấn bán chính thức của Iran ISNA hôm qua (8/3) đưa tin, nước này vừa xuất khẩu nước nặng, một thành phần chủ chốt cho hoạt động của lò phản ứng hạt nhân sang Mỹ.
ISNA dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi cho biết, 32 tấn nước nặng đã được “bán” cho Mỹ kể từ khi thỏa thuận hạt nhân lịch sử với nhóm P5 +1 (gồm 5 nước Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và Đức) có hiệu lực hồi tháng 1/2015.
Ông Araghchi không tiết lộ Mỹ đã “mua” số nước nặng này với giá bao nhiêu hay lý do vì sao Iran lại xuất khẩu nước nặng sang Mỹ mà không phải là các nước khác như các thành viên còn lại của nhóm P5+1 là Anh, Pháp, Đức, Nga và Trung Quốc.
Đây là lần đầu tiên sản phẩm công nghệ cao của Iran được bán cho Mỹ. Trước khi bị áp đặt các lệnh trừng phạt quốc tế vì chương trình hạt nhân gây tranh cãi, Iran chủ yếu xuất khẩu trứng cá muối, thảm và quả hồ trăn sang Mỹ.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Ngoại giao Abbas Araghchi cho biết, kể từ tháng 1/2015 Iran cũng đã xuất khẩu 10 tấn urani làm giàu ở mức 3,5% sang Nga. Cùng với đó, nước này nhập của Nga 140 tấn “bánh vàng”, hay còn gọi là quặng urani cô đặc để làm giàu. Iran cũng nhập khẩu khoảng 60 tấn “bánh vàng” này từ Kazakhstan.
Những hoạt động mua bán trên đều phù hợp với thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và nhóm P5+1. Theo đó, Iran được phép sử dụng nước nặng từ các lò phản ứng đã được cải tạo ở Arak nhưng phải bán toàn bộ số nước nặng và urani dư thừa ra thị trường thế giới.
Nước nặng có thể ứng dụng trong nghiên cứu hay sản xuất thuốc nhưng cũng có thể được dùng để chế tạo vũ khí Plutoni. Hồi tháng 1 vừa qua, Iran đã bày tỏ hy vọng xuất khẩu nước nặng sang Mỹ thông qua một nước thứ ba để phục vụ mục đích nghiên cứu.
Phòng thí nghiệm quốc gia Sông Savanna ở Nam Carolina, Mỹ, đã chứng nhận nước nặng của Iran có độ tinh khiết cao. Trong vòng 1 năm tới, Iran dự kiến tiếp tục sản xuất khoảng 20 tấn nước nặng nữa từ lò phàn ứng nước nặng duy nhất của nước này ở Arak./.