Iran ngày 23/12 công bố việc xây dựng lại lò phản ứng nước nặng Arak, một động thái tuy không vi phạm các lệnh trừng phạt của quốc tế về chương trình hạt nhân của nước này nhưng chắc chắn sẽ gia tăng căng thẳng với Mỹ.
Người đứng đầu cơ quan năng lượng nguyên tử Iran Ali Akbar Salehi đã mời báo chí tới chứng kiến sự ra mắt của mạch thứ cấp trong lò phản ứng được xây dựng như 1 bộ phận điều tiết phản ứng trong lõi các lò phản ứng hạt nhân.
 |
Iran mời báo chí tới chứng kiến sự ra mắt của mạch thứ cấp trong lò phản ứng nước nặng Arak. Ảnh: Reuters |
Phát biểu với các phóng viên, khi được hỏi về bước đi thứ 5 trong việc giảm các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân, ông Salehi tuyên bố: “Điều đó phụ thuộc vào Tổng thống Iran Rouhani. Chúng tôi cũng đang chuẩn bị và đưa ra các đề xuất cần thiết. Tuy nhiên với những bước đi mà chúng tôi đã làm cho tới nay, sẽ không có thêm giới hạn trong phần kỹ thuật của thỏa thuận. Chúng tôi có thể đẩy nhanh một số công việc như tăng sản xuất một số máy móc nhất định. Ví dụ có một số máy ly tâm đã vượt qua các bài kiểm tra áp lực và chúng tôi có thể tăng sản xuất chúng, thậm chí tăng sản xuất máy ly tâm tới quy mô công nghiệp”.
Iran đã tái kích hoạt các phần của chương trình hạt nhân để phản đối việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân trong năm ngoái, động thái được cho là nhằm hạn chế năng lực phát triển bom hạt nhân của Iran.
Mỹ cho biết, việc rút khỏi thoả thuận và quyết định tái áp đặt các lệnh trừng phạt sẽ buộc Iran nhất trí về một thỏa thuận sâu rộng hơn. Iran luôn khẳng định, chương trình hạt nhân của họ là nằm sản xuất điện, phục vụ y khoa, và các mục đích hòa bình khác và sẽ không đàm phán cho tới khi các lệnh trừng phạt được bãi bỏ.
Iran đã nhất trí đóng cửa lò phản ứng ở Arak, theo thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015. Tuy nhiên các cường quốc tham gia ký thỏa thuận cho rằng, lò phản ứng này cuối cùng có thể đã sản xuất plutoni, nguyên liệu có thể dùng trong sản xuất bom hạt nhân. Tuy nhiên Iran vẫn được phép sản xuất một lượng hạn chế nước nặng và Iran đang bắt tay vào việc tái thiết kế lò phản ứng. Theo ông Salehi, Lò phản ứng nước nặng Arak sẽ sẵn sàng cho các cuộc thử nghiệm ban đầu vào tháng 3/2021./.