Sáng 9/8, tại Nay Pyi Taw, Myanmar, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 47 (AMM 47) bước vào ngày làm thứ hai, với các hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao giữa ASEAN với các Đối tác bao gồm: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nga và Ấn Độ.
Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao giữa ASEAN với các Đối tác tập trung đánh giá quan hệ giữa ASEAN với các đối tác thời gian qua và bàn định hướng thúc đẩy hơn nữa các quan hệ này trong thời gian tới, đồng thời tập trung trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, nhất là về hòa bình và an ninh khu vực.
Tại hội nghị lần này, các nước thành viên ASEAN tiếp tục mở rộng và làm sâu sắc quan hệ với các đối tác, khuyến khích các đối tác tham gia và đóng góp xây dựng vào việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển ở khu vực, cũng như hỗ trợ ASEAN trong tiến trình liên kết và hội nhập ở khu vực.
Trước đó, tối 8/8, tại Nay Pyi Taw, Myanma, nhân dịp dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 47 và các Hội nghị liên quan, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị. Tại cuộc gặp, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh một lần nữa thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam bày tỏ chia buồn trước thiệt hại của nhân dân Trung Quốc do hậu quả động đất tại Vân Nam.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh, Việt Nam coi trọng quan hệ láng giềng, đối tác hợp tác chiến lược toàn diện với Trung Quốc. Tuy nhiên, thời gian qua, mối quan hệ này đã bị ảnh hưởng bởi tình hình căng thẳng trên biển do Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, vi phạm chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam.
Phó Thủ tướng khẳng định lại lập trường nguyên tắc của Việt Nam đối với các vấn đề trên Biển. Phó Thủ tướng cho rằng điều quan trọng nhất hiện nay là hai bên cần cùng nhau nỗ lực duy trì hòa bình, ổn định trên biển, kiểm soát tốt bất đồng, không có hành động làm phức tạp thêm tình hình và quan trọng nhất là không để tái diễn vụ việc tương tự như vừa qua, thông qua các biện pháp hòa bình giải quyết ổn thỏa tranh chấp bất đồng tại Biển Đông trên cơ sở tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế, Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và những nhận thức chung giữa hai nước như Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển. Phó Thủ tướng khẳng định tình hình phức tạp, căng thẳng ở Biển Đông cho thấy sự cần thiết phải nghiêm chỉnh thực hiện DOC và sớm xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông COC.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đề nghị Trung Quốc tích cực thúc đẩy đàm phán COC để sớm đạt kết quả thực chất, khẳng định Việt Nam luôn coi trọng, tham gia với tinh thần xây dựng và sẽ làm hết sức mình để thúc đẩy, tăng cường hợp tác, hiểu biết ASEAN-Trung Quốc, vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực.
Bộ trưởng Vương Nghị chân thành cảm ơn Chính phủ Việt Nam đã sớm có điện thăm hỏi nhân dân vùng động đất Vân Nam, thể hiện tình cảm hữu nghị giữa hai nước. Bộ trưởng Vương Nghị bày tỏ hai nước là láng giềng, cần tăng cường hợp tác, cùng phát triển, giải quyết thỏa đáng các vấn đề khó khăn trong quan hệ hai nước, trong đó có vấn đề Biển Đông.
Trong ngày 8/8, báo chí nước ngoài đã đưa nhiều tin, bài về Lễ khai mạc Hội nghị các Bộ trưởng ASEAN tại Myanmar. Hãng thông tấn Tân Hoa xã, tờ Global Post đưa tin: Hội nghị năm nay tổ chức đúng ngày Kỷ niệm 47 năm thành lập ASEAN.
Reuters ngày 8/8 dẫn phát biểu của Tổng thống Myanmar tại phiên Khai mạc Hội nghị cho biết mục tiêu chính của ASEAN để thực hiện hướng tới Cộng đồng ASEAN vào năm 2015, “ASEAN đã hoàn thành 80% những mục tiêu của Kế hoạch Cộng đồng ASEAN, thể hiện tự tin rằng trong vòng 17 tháng tới, ASEAN sẽ có thể đạt được các mục tiêu còn lại”.
Kênh tin tức châu Á (Channel News Asia) có bài nhấn mạnh, “một giải pháp hòa bình cho bất kỳ cuộc xung đột bất kỳ”, kêu gọi ASEAN “thúc đẩy tinh thần chung vì hòa bình, hòa hợp và khoan dung” trong một môi trường toàn cầu đầy thách thức, ASEAN “phải thể hiện vai trò lãnh đạo của mình và duy trì vai trò trung tâm”.
Đặc biệt quan tâm tới vấn đề Biển Đông (sẽ được bàn luận tại Hội nghị các Bộ trưởng ASEAN lần thứ 47 tại Myanmar), các hãng thông tấn Kyodo của Nhật Bản, tờ Global Post, Kênh tin tức châu Á (Channel NewsAsia) dẫn bài phát biểu khai mạc AMM 47 của Tổng thống Myanamr Thein Sein cho rằng: “ASEAN cần thích ứng với thực tế và tình hình khu vực và quốc tế thay đổi”, "cần chuẩn bị để vượt qua những thách thức và mối đe dọa sẽ xảy ra".
Hãng tin Reuters, AFP ngày 8/8 đưa tin, cuộc họp ba ngày của Bộ trưởng các nước ASEAN có thể bị lu mờ bởi các tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông giữa một số nước thành viên ASEAN và Trung Quốc; đồng thời dẫn lời của Giáo sư Carl Thayer cho rằng, quyết định rút giàn khoan của Trung Quốc là một phần phản ứng với việc Mỹ dự định thực hiện một "cuộc tấn công ngoại giao" tại Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF)./.