Liên minh châu Âu đã có những phản ứng khác nhau sau khi kết quả trưng cầu ý dân tại Italy cho thấy, đa số người dân nước này không ủng hộ dự luật cải cách hiến pháp do đảng Dân chủ cầm quyền khởi xướng, dẫn đến việc Thủ tướng Matteo Renzi tuyên bố từ chức. Một số nước tỏ ra tin tưởng vào sự ổn định của Italy, trong khi một số nước lại thể hiện quan ngại.
Ủy viên phụ trách các vấn đề kinh tế của Liên minh châu Âu (EU) Pierre Moscovici cho rằng, Italy là quốc gia có thể chế chính trị vững chắc và một nền kinh tế mạnh, sẽ vượt qua được giai đoạn Thủ tướng Matteo Renzi từ chức sau khi ông thất bại nặng nề trong cuộc trưng cầu ý dân về cải cách hiến pháp. Theo ông, sẽ có một vài bất ổn chính trị nhưng đất nước Italy cực kỳ ổn định và đây cũng là một nền kinh tế lớn. Bên cạnh đó, ông Moscovici cũng bác bỏ những ý kiến cho rằng cuộc trưng cầu ý dân về cải cách hiến pháp tại Italy là một cuộc bỏ phiếu chống lại Liên minh châu Âu.
Đồng tình với quan điểm này, Bộ trưởng Tài chính Pháp Michel Sapin cho rằng, vị trí của Italy ở châu Âu sẽ không bị ảnh hưởng bởi kết quả trưng cầu ý dân cũng như việc thủ tướng Renzi tuyên bố từ chức.
“Cuộc trưng cầu ý dân là một câu hỏi về vấn đề chính trị nội bộ của Italy. Nó không phải là câu hỏi về chính trị châu Âu hay vị trí của Italy trong châu Âu. Italy là một nước có vai trò quan trọng ở châu Âu, và rất gắn bó với Liên minh châu Âu. Tôi biết là kết quả trưng cầu ý dân này sẽ không ảnh hưởng đến mong muốn chung của chúng ta trong việc giải quyết các thách thức của Liên minh châu Âu và xây dựng một Liên minh châu Âu năng động hơn", ông Michel Sapin nói.
Trong khi đó, cùng ngày, Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier nhấn mạnh nước này quan ngại về việc Italy sẽ rơi vào cuộc khủng hoảng chính phủ sau khi Thủ tướng Renzi từ chức. Thủ tướng Renzi đã làm một việc đúng đắn và cần thiết nhưng cử tri lại không ủng hộ ông Renzi.
Theo ông Steinmeier, đây không phải là một cuộc khủng hoảng quốc gia nhưng là một cuộc khủng hoảng chính phủ và cần phải giải quyết. Ông cho rằng đây không phải là một tín hiệu tích cực đối với châu Âu trong thời điểm khó khăn hiện nay.
Theo kết quả kiểm phiếu chính thức, có tới 60% số cử tri Italy đã bỏ phiếu phản đối kế hoạch cải cách Hiến pháp trong cuộc trưng cầu ý dân ngày 4/12. Ngay sau cuộc bỏ phiếu, Thủ tướng Renzi đã thừa nhận thất bại và tuyên bố từ chức. Theo hãng tin ANSA, việc Thủ tướng Renzi tuyên bố từ chức ngay sau thất bại trong cuộc trưng cầu ý dân cải cách hiến pháp, đã tạo ra cú "sốc" mới tại Liên minh châu Âu, đồng thời tạo đà cho chủ nghĩa dân túy tiếp tục phát triển.
Sau sự kiện Anh quyết định rời khỏi Liên minh châu Âu, hay còn gọi là Brexit và thắng lợi của tỷ phú Donald Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chiến thắng áp đảo của phe nói "Không" với cải cách hiến pháp ở Italy đang tạo ra mối quan ngại về "một hiệu ứng Domino có thể xảy ra những kết quả bất ngờ đối với các cuộc bầu cử tại Hà Lan, Pháp và Đức trong năm 2017. Đồng thời, những bất ổn chính trị trong chính trường cùng những thách thức khủng hoảng kinh tế kéo dài tại Italy có thể làm đảo lộn toàn bộ khu vực châu Âu./.