Theo Bloomberg, tuyên bố trên được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đưa ra trong buổi tiếp Ngoại trưởng Mỹ John Kerry ngày 17/5, sau khi ông Kerry lên tiếng yêu cầu Trung Quốc ngừng mọi hoạt động cải tạo các bãi đá ở Biển Đông.
Cũng trong buổi tiếp này, ông Tập khẳng định: “Mối quan hệ Mỹ- Trung nhìn chung là ổn định và đã sớm gặt hái được những thành quả ban đầu”.
Mặc dù vậy, ông Tập nhấn mạnh, cả Mỹ và Trung Quốc cần “kiểm soát và giải quyết tranh chấp một cách phù hợp để không ảnh hưởng đến mối quan hệ song phương”.
“Thái Bình Dương đủ lớn cho cả Mỹ và Trung Quốc”, ông Tập Cận Bình nói thêm.
Trước đó, trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị ngày 17/5, ông Kerry cũng bày tỏ quan ngại rằng Trung Quốc đang tìm cách để “nắm quyền kiểm soát trên thực địa” khu vực Biển Đông bằng cách cải tạo các bãi đá tại đây.
Ngoại trưởng Mỹ Kerry cũng thúc giục phía Trung Quốc “cần có những hành động để giúp hạ nhiệt căng thẳng và mở ra triển vọng cho một giải pháp ngoại giao” về vấn đề Biển Đông.
Để đáp lại, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã lên tiếng biện hộ cho việc cải tạo lại các bãi đá của nước này là vấn đề lợi ích quốc gia. “Tôi muốn khẳng định rằng, quyết tâm bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc cũng “cứng rắn như đá”, ông Vương Nghị nói.
Cùng chung quan điểm với ông Vương Nghị, ông Phạm Trường Long, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung Quốc, khẳng định với ông Kerry rằng, Trung Quốc có “quyền không thể chối cãi được” trên hầu khắp Biển Đông.
Phát biểu tại cuộc họp báo chung sau cuộc gặp, ông Vương Nghị cam kết, Trung Quốc muốn tiếp tục đối thoại với Mỹ và các quốc gia thành viên ASEAN.
Trong khi đó, ông Kerry tuyên bố: “Dù còn nhiều bất đồng, chúng tôi không thể để những bất đồng này tiếp diễn. Quan hệ Mỹ- Trung là một trong những quan hệ có thể gây ảnh hưởng lớn trên thế giới. Cả hai nước đều nhận thức được tầm quan trọng của việc đối thoại để giải quyết bất đồng và hướng tới hợp tác trong tương lai”.
Ông Vương Nghị cũng khẳng định, Mỹ và Trung Quốc cần tôn trọng lẫn nhau và giải quyết mọi khúc mắc một cách xây dựng.
“Sự khác biệt của hai bên vẫn có thể tồn tại chừng nào hai nước vẫn bày tỏ thiện chí hợp tác nhằm tránh những hiểu lầm và những tính toán sai lầm”, ông Vương Nghị nói.
Trước đó, trong phiên điều trần trước Uỷ ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, ngày 13/5, trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ David Shear, khẳng định, việc cải tạo các bãi đá trên Biển Đông có thể nhằm phục vụ các mưu đồ quân sự của Trung Quốc.
Theo đó, Trung Quốc có thể thiết lập các căn cứ radar tầm xa, xây dựng các sân bay quân sự cho các máy bay do thám và chiến đấu cũng như các cảng biển cho các tàu hải quân và tuần duyên của nước này trên các bãi đá mà Trung Quốc đã cải tạo thành các đảo nhân tạo.
“Chúng tôi đang tính đến việc làm cho Trung Quốc hiểu rõ việc Mỹ nghĩ gì về hành động này của phía Trung Quốc”, ông Shear nói.
Trong khi đó, Trung Quốc khẳng định, các đảo này sẽ được sử dụng vào các mục đích dân sự như tìm kiếm- cứu nạn, dự báo thời tiết trên biển nhưng không loại trừ cả các mục đích quân sự.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc từng tuyên bố nước này vẫn bảo lưu quyền được thiết lập một khu vực nhận diện phòng không trên Biển Đông./.