Sau thời gian dài cáo buộc lẫn nhau nhiều lần vi phạm thỏa thuận ngừng bắn đạt được cũng tại Minsk hồi đầu năm, thỏa thuận mới này đang mở rộng hơn cánh cửa để các bên tiến tới một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng ở miền Đông Ukraine.
 |
Binh sĩ Ukraine tại Donetsk. Ảnh Reuters |
Đại diện Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) tại cuộc đàm phán giữa chính phủ và lực lượng đối lập miền Đông Ukraine, ông Martin Sajdik ngày 29/9 cho biết, các bên đã nhất trí rút vũ khí cỡ nòng dưới 100mm ra khỏi chiến tuyến 15km.
Những vũ khí này bao gồm xe tăng và các hệ thống vũ khí nhỏ hơn. Đại diện phái đoàn chính phủ Ukraine Leonid Kuchma đã ký vào thỏa thuận này. Tuy nhiên, người đứng đầu 2 nước Cộng hòa Nhân dân tự xưng Donetsk và Lugansk không có mặt tại cuộc đàm phán để ký thỏa thuận trên.
Mặc dù vậy, đại diện lực lượng đối lập ở miền Đông Denis Pushilin cam kết 2 nhà lãnh đạo ở miền Đông này sẽ ký thỏa thuận vào ngày 30/9.
Một thành viên khác của đoàn đàm phán lực lượng đối lập Ukraine, ông Vladislav Deinego cho biết: “Việc rút thêm vũ khí sẽ được khởi động dọc đường ranh giới tiếp xúc trên lãnh thổ nước Cộng hòa Nhân dân Lugansk.
Giai đoạn đầu sẽ hoàn thành trong vòng 17 ngày. Và sau đó sẽ triển khai việc rút vũ khí trên phần còn lại của nước Cộng hòa Nhân dân Lugansk cũng như rút khỏi đường ranh giới tiếp xúc của nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk. Toàn bộ tiến trình sẽ hoàn tất trong 41 ngày”.
Cùng ngày, phát biểu tại kỳ họp lần thứ 70 của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York, Mỹ, Tổng thống Ukraine Poroshenko khẳng định, Chính phủ Ukraine sẽ tiếp tục cam kết trên tinh thần thỏa thuận Minsk, đồng thời kêu gọi các bên còn lại cũng thực thi hết trách nhiệm của mình.
“Các giám sát viên của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) cần phải có đầy đủ quyền tiếp cận với toàn bộ các vùng lãnh thổ của Ukraine. Chúng tôi phải giành lại được toàn quyền kiểm soát biên giới với Nga. Tự do, hòa bình, tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ - Ukraine không mong gì hơn nhưng cũng sẽ không thỏa hiệp điều gì ít hơn thế”, ông Poroshenko nói.
Trước đó, các bên đã nhất trí rút vũ khí cỡ nòng trên 100mm ra khỏi khu vực chiến tuyến trong thỏa thuận cũng ký tại Minsk hồi tháng 2. Thỏa thuận rút thêm vũ khí lần này đạt được trong bối cảnh tình hình bạo lực ở miền Đông Ukraine đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ khi các bên ký thỏa thuận ngừng bắn đầu tiên.
Tuy nhiên, các nhà ngoại giao phương Tây cho rằng, thỏa thuận hòa bình 12 điểm cho Ukraine đến nay vẫn chưa được thực thi đầy đủ. Mặc dù vũ khí hạng nặng và hạng nhẹ hơn đã được rút đáng kể khỏi khu vực chiến tuyến, các bên vẫn cần chấm dứt những bế tắc chính trị liên quan đến quy định bầu cử địa phương.
Theo điều khoản của thỏa thuận hòa bình Minsk hồi tháng 2, các cuộc bầu cử địa phương ở vùng Donbass gồm Donetsk và Lugansk phải được tổ chức tiếp nối với các cuộc bầu cử trên cả nước.
Tuy nhiên, chính quyền ở Kiev cho rằng các cuộc bầu cử địa phương ở Đônbát không thể diễn ra vì lý do an ninh và những lo ngại về việc giám sát. Chính quyền ở Kiép cũng không công nhận kết quả các cuộc bầu cử địa phương do lực lượng đối lập ở miền Đông tự tổ chức./.