Tiến trình Anh rời Liên minh châu Âu, hay còn gọi là Brexit tiếp tục có những diễn biến bất ngờ sau khi Nghị viện Anh tối qua bỏ phiếu thông qua một sửa đổi cho phép các nghị sĩ nắm quyền kiểm soát tiến trình Brexit. Đây là một bước đi chưa từng có tiền lệ trong lịch sử nước Anh và là một đòn mạnh nữa giáng vào những nỗ lực của Thủ tướng Theresa May nhằm đạt được một tiến trình Brexit có trật tự.

Thủ tướng Anh Theresa May. Ảnh: Vox

Được thông qua với 329 phiếu thuận so với 302 phiếu chống, sửa đổi luật này cho phép các nghị sĩ tiến hành một loạt cuộc bỏ phiếu mang tính định hướng đối với tiến trình Brexit. Trong số các lựa chọn mà các nghị sĩ có thể dựa theo đó để đưa ra ý kiến là giữ lại nước Anh trong thị trường chung, một cuộc trưng cầu ý dân mới về Brexit và thậm chí là hủy bỏ việc Anh rời Liên minh châu Âu.

Trong một dấu hiệu cho thấy tính chất kịch tính của tiến trình Brexit, 3 quốc vụ khanh trong chính phủ Anh đã đệ đơn xin từ chức ngay trong tối 25/3: Quốc vụ khanh về công nghiệp Richard Harrington, Quốc vụ khanh về ngoại giao Alistair Burt và Quốc vụ khanh về y tế Steve Brine. Trong đơn từ chức, ông Richard Harrington đã chỉ trích chính phủ đang đặt cược với chính cuộc sống và kế sinh nhai của đại đa số người dân khi không thể thúc đẩy được một thỏa thuận chia tay “hợp lý”.

Trong một phản ứng đầu tiên, Bộ trưởng Brexit Steve Barclay ngày 25/3 cảnh báo, sửa đổi luật này sẽ làm đảo lộn tính cân bằng giữa các thể chế dân chủ của nước Anh, cũng như tạo ra một tiền lệ nguy hiểm và khó lường đối với tương lai: “Với việc Nghị viện bỏ phiếu thông qua sửa đổi này, nguy cơ một cuộc bầu cử sớm càng gia tăng. Bởi kết quả này cũng đi ngược lại với những cam kết cơ bản của chính phủ và vì thế, một trong những vấn đề chính đặt ra là Nghị viện có thể yêu cầu chính phủ làm những điều mà mình không mong muốn.”

Cuộc bỏ phiếu tối qua và những quyết định từ chức này đang làm trầm trọng hơn cuộc khủng hoảng chính trị tại Anh, với một Thủ tướng đã mất mọi quyền kiểm soát không chỉ đối tiến trình Brexit và thậm chí còn đang trước nguy cơ bị phế truất. Trên thực tế, Thủ tướng Theresa May thời gian qua đã rất chật vật trong việc tìm kiếm sự ủng hộ để có thể thúc đẩy thông qua thỏa thuận chia tay đạt được với Liên minh châu Âu. Văn kiện đã 2 lần bị các nghị sĩ Anh bác bỏ, song lại được xem là điều kiện tiên quyết để có thể đạt được một sự chia tay có trật tự với Liên minh châu Âu vào ngày 22/5 tới.

Ngay trước thềm cuộc bỏ phiếu ngày 25/3, vị nữ lãnh đạo nước Anh đã phải thừa nhận, thỏa thuận Brexit vẫn chưa nhận được đủ sự ủng hộ cần thiết tại Nghị viện để có thể đưa ra bỏ phiếu lần 3.

“Tôi biết rằng thỏa thuận tôi đã đưa ra là một sự thỏa hiệp, song nó cho thấy niềm tin vào nền dân chủ của chúng ta và sự tôn trọng đối với lá phiếu của cử tri. Nếu Nghị viện có thể ủng hộ, chúng ta có thể rời Liên minh châu Âu trong vòng chưa đầy 2 tháng. Sẽ không có bất kỳ sự gia hạn nào nữa, không có mối đe dọa nào nữa đối với tiến trình Brexit và không còn rủi ro về một chia tay không có thỏa thuận nữa. Đây là điều mà tôi tin có thể đáp ưn gs tốt nhất lá phiếu của người dân Anh”, Thủ tướng Theresa May nói.

Vì thế, cho tới tận giờ phút này, người dân Anh vẫn không biết mình sẽ rời Liên minh châu Âu khi nào và dưới những điều kiện nào. Ủy ban châu Âu hôm qua dự báo về một sự chia tay không có thỏa thuận vào ngày 12/4 tới và cũng theo đó sẽ không có bất kỳ giai đoạn chuyển tiếp nào. Trong một thông cáo, Ủy ban châu Âu cảnh báo, điều này sẽ tạo ra một sự hỗn loạn đối với người dân và giới doanh nghiệp, đồng thời cho biết đã hoàn thành những bước chuẩn bị cuối cùng cho một kịch bản như thế./.