Reutersngày 5/9 đưa tin, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã hủy một cuộc gặp được lên kế hoạch từ trước với Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte sau khi nhà lãnh đạo Philippines đưa ra tuyên bố gây tranh cãi, gọi ông là “đồ khốn”.

Tổng thống Mỹ Barack Obama và Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. (Ảnh: abs-cbn)

Theo kế hoạch, Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ có cuộc gặp song phương với Tổng thống Philippines bên lề Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 28-29 diễn ra tại thủ đô Vientiane của Lào.

Ông Duterte đã không giữ được bình tĩnh trong lúc trả lời câu hỏi của một nhà báo rằng, ông sẽ giải thích với ông Obama thế nào về cuộc chiến chống ma túy ở Philippines vốn đã cướp đi sinh mạng của 2.400 người chỉ trong hai tháng.

“Ông ta là ai mà đối đầu với tôi? Thật ra mà nói Mỹ cũng có rất nhiều vấn đề cần phải trả lời.

Ông ấy phải là người đáng để được tôn trọng. Đừng chỉ có đưa ra những câu hỏi và tuyên bố bừa bãi. Đồ khốn, tôi sẽ nguyền rủa ông ta tại diễn đàn đó”, ông Duterte nói tại buổi họp báo ngay trước khi lên máy bay để sang Lào.

Theo những con số thống kê mới nhất, có khoảng 900 người đã thiệt mạng trong các hoạt động truy quét tội phạm ma túy của cảnh sát Philippines, số còn lại là “những cái chết đang được điều tra” – một thuật ngữ mà các nhà hoạt động nhân quyền cho là uyển ngữ để chỉ những vụ giết người trái pháp luật.

Nhà Trắng cho biết, sau sự việc nói trên, Tổng thống Mỹ Barack Obama quyết định hủy bỏ cuộc gặp song phương theo kế hoạch với Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, thay vào đó, ông Obama sẽ có cuộc gặp với Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye.

Tuyên bố của Nhà Trắng được đưa ra vài giờ sau khi Tổng thống Obama bày tỏ hoài nghi về tính khả thi của cuộc gặp với ông Duterte và nói rằng, ông đã chỉ thị cho các quan chức Nhà Trắng tìm hiểu xem “liệu cuộc hội đàm có thể mang tính xây dựng hay không”.

Reuters dẫn lời Tổng thống Obama nói với các phóng viên trước khi sang Lào: “Rõ ràng người dân Philippines là những người bạn của chúng tôi. Chúng tôi cũng có hiệp ước đồng minh với Philippines. Tuy nhiên, tôi luôn muốn chắc chắn rằng, nếu có một cuộc gặp thì nó phải thực sự hiệu quả và mang lại một điều gì đó.

“Có một sự thật là chúng ta cần tiếp cận việc đấu tranh với tình trạng tội phạm và buôn bán ma túy một cách nghiêm túc bởi đó là vấn đề nghiêm trọng đối với tất cả mọi người. Tuy nhiên, chúng ta phải làm điều đó một cách đúng đắn”.

Mâu thuẫn Mỹ - Philippines ảnh hưởng đến vấn đề Biển Đông

Những trục trặc trong quan hệ giữa Mỹ và Philippines phát sinh giữa lúc tình hình trong khu vực đang có diễn biến phức tạp khi Trung Quốc đang tìm cách củng cố quyền kiểm soát những khu vực tranh chấp ở Biển Đông.

Ngày 12/7, Tòa trọng tài được thành lập theo Phụ lục VII của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển đã ra phán quyết cho rằng, Trung Quốc không có bất kỳ cơ sở pháp lý nào để tuyên bố “quyền lịch sử” đối với những tài nguyên biển trong cái gọi là “đường lưỡi bò” do Bắc Kinh đơn phương vẽ ra ở Biển Đông.

Phán quyết này được nhiều người coi là một chiến thắng cho Philippines nhưng Trung Quốc đã tuyên bố không công nhận phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế.

Các trợ lý của Tổng thống Mỹ trước đó nói rằng, ông Obama muốn thảo luận về vấn đề Biển Đông với ông Duterte. Tuy nhiên, tất cả dường như đã đổ vỡ.

Dưới thời cựu Tổng thống Benigo Aquino, Philippines luôn tìm kiếm mối quan hệ quân sự gần gũi hơn với Mỹ để đối phó với mối đe dọa từ Trung Quốc. Tuy nhiên, kể từ khi lên nhậm chức, Tổng thống Duterte lại công khai bày tỏ sự hoài nghi về chiến lược này./.