Trong một cuộc trả lời phỏng vấn với Politico, ông Cai Wei, Tổng Lãnh sự Trung Quốc tại Houston nhận định, Trung Quốc phản đối lệnh đóng cửa từ phía Mỹ và cơ quan này vẫn sẽ mở cửa "cho tới khi có thông báo mới".
Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston hôm 22/7. Ảnh: AP
"Ngày hôm nay chúng tôi vẫn hoạt động bình thường, vì vậy chúng tôi sẽ xem điều gì xảy ra vào ngày mai", ông Cai Wei cho biết, song từ chối bình luận thêm.
Tổng lãnh sự Trung Quốc tại Houston nói rằng Bắc Kinh đã yêu cầu Washington rút lại lệnh đóng cửa hôm 21/7 và cho rằng quyết định của Mỹ đã đi ngược lại với các thỏa thuận quốc tế về quan hệ ngoại giao.
"Chúng tôi cho rằng yêu cầu từ phía Mỹ không phù hợp với Công ước Vienna về các vấn đề lãnh sự, cũng như không tuân theo các thông lệ quốc tế và quy tắc ngoại giao, đồng thời vi phạm hiệp ước lãnh sự Mỹ - Trung. Chúng tôi đã chuẩn bị cho viễn cảnh tồi tệ nhất nhưng cũng đưa ra phản ứng mạnh mẽ. Vì thế, chúng tôi yêu cầu Mỹ hủy bỏ và thu hồi lại quyết định sai lầm này", ông Cai cho hay.
Những bình luận của ông Cai được đưa ra sau khi trang South China Morning Post đưa tin rằng, Bắc Kinh có thể sẽ yêu cầu đóng cửa lãnh sự quán Mỹ tại thành phố Thành Đô ở phía tây nam - một địa điểm có vai trò quan trọng về mặt chiến lược với Mỹ do có liên quan đến Tây Tạng. Tuy nhiên, người đứng đầu Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston đã từ chối đưa ra bình luận về việc Bắc Kinh sẽ phản ứng như thế nào với lệnh đóng cửa từ phía Mỹ.
Ông Cai nhấn mạnh ông là người đại diện đứng đầu của chính phủ Trung Quốc tại Houston, song các chuyên gia Trung Quốc cho biết, Tổng Lãnh sự này không có quyền quyết định liệu có tiếp tục mở cửa lãnh sự quán hay không.
Ho-Fung Hung - một giáo sư về kinh tế chính trị và xã hội chính trị chuyên nghiên cứu về Trung Quốc tại Trường Nghiên cứu Quốc tế nâng cao John Hopkins, nhận định: "Tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu lãnh sự quán có thể tự quyết định mà không lắng nghe chỉ đạo từ phía Bắc Kinh. Họ sẽ phải chờ quyết định từ phía Bắc Kinh về việc cần phải làm gì. Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu Mỹ và Trung Quốc đàm phán với nhau qua các kênh trao đổi không công khai để thảo luận về vấn đề này. Bắc Kinh có lẽ sẽ đưa ra chỉ đạo với lãnh sự quán này vào phút chót về việc cần phải làm gì".
Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington vẫn chưa đưa ra phản hồi gì về sự việc trên.
Các chuyên gia cho biết việc từ chối đóng cửa lãnh sự quán là diễn biến chưa từng có tiền lệ trong lịch sử quan hệ Mỹ - Trung.
"Tôi nghĩ những bình luận của ông Cai giống như việc miêu tả tình hình dễ thay đổi nhiều hơn là một lời đe dọa. Bởi việc từ chối đóng cửa lãnh sự quán là chưa từng có tiền lệ", Carla Freeman, Giám đốc Viện Chính sách Đối ngoại tại Hopkins cho hay.
Tuy nhiên, nếu Trung Quốc tiếp tục mở cửa Lãnh sự quán tại Houston, các chuyên gia cho rằng, Mỹ có thể thu hồi visa của ông Cai và các nhân viên, đồng thời cho phép các cơ quan liên bang bắt giữ hoặc có thể trục xuất họ./.