Ngày 20/8, Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad đang ở thăm Trung Quốc đã hội đàm với Thủ tướng nước chủ nhà Lý Khắc Cường.

Trong khuôn khổ chuyến thăm kéo dài từ ngày 17 đến 21/08, hai bên đã đạt được nhiều thỏa thuận nhằm thúc đẩy quan hệ song phương, bao gồm lễ ký thỏa thuận hoán đổi tiền tệ và việc Trung Quốc gia tăng nhập khẩu nông sản của Malaysia.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (phải) và Thủ tướng Malaysia Mahathir.

Phát biểu tại cuộc họp báo chung tại Đại lễ đường Nhân dân ở Thủ đô Bắc Kinh, ông Lý Khắc Cường khẳng định Chính phủ Trung Quốc sẵn sàng thúc đẩy quan hệ song phương và hợp tác kinh tế với Malaysia: “Thủ tướng Mahathir và tôi đã thảo luận về sự hợp tác giữa hai nước. Tôi tin rằng, sự đồng thuận và những thỏa thuận mà chúng tôi đã đạt được sẽ truyền đi thông điệp rằng Trung Quốc và Malaysia sẽ tiếp tục củng cố tình hữu nghị lâu dài”.

Về phần mình, Thủ tướng Malaysia Mahathir khẳng định chuyến thăm của ông tới Trung Quốc lần này đã đạt được nhiều kết quả, đồng thời bày tỏ tin tưởng Bắc Kinh sẽ có cái nhìn thông cảm đối với những khó khăn tài chính mà Kuala Lumpur gặp phải và cả những vấn đề hai nước cần phải giải quyết. Thủ tướng hai nước cũng nhất trí ủng hộ tự do hóa thương mại, nhưng đảm bảo tính công bằng.

Ông Mahathir nhấn mạnh: “Cần nhớ rằng mức độ phát triển của các nước hoàn toàn không giống nhau. Chúng tôi không muốn chứng kiến một phiên bản mới của chủ nghĩa thực dân đang xảy ra bởi vì những nước nghèo không thể cạnh tranh với các nước giàu liên quan tới việc mở cửa cho hoạt động tự do thương mại một cách đơn thuần, mà còn phải đảm bảo hoạt động đó diễn ra một cách công bằng. Bởi vì đây chính là cách để các nước nghèo tiến ra thế giới”.

Chuyến thăm của ông Mahathir diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai nước trở nên căng thẳng kể từ sau khi ông Mahathir lên nắm quyền hồi tháng 5 vừa qua và tuyên bố sẽ đình chỉ một số dự án đầu tư, trong đó có dự án Đường sắt Bờ biển phía Đông trị giá 20 tỷ USD và hai dự án đường ống dẫn khí đốt trị giá 2,3 tỷ USD do Trung Quốc tài trợ. Đây là hai dự án được thông qua dưới thời Thủ tướng Najib Razak và ông Mahathir cho là gây bất lợi lớn cho Malaysia.

Trả lời phỏng vấn báo chí trước chuyến thăm, Thủ tướng Mahathir nói rằng việc ông quyết định sẽ hủy một số dự án do Trung Quốc tài trợ hoàn toàn dựa trên các yếu tố kinh tế và ông không có thái độ thù địch với Bắc Kinh. Thủ tướng Mahathir đồng thời khẳng định, Kuala Lumpur và Bắc Kinh từng có mối quan hệ tốt trong thời gian ông giữ chức Thủ tướng Thủ tướng Malaysia (1981 - 2003) và không có lý do gì không tiếp tục khi ông trở lại nắm quyền lần này.

Giới phân tích nhận định, dường như đang không có sự thống nhất giữa tuyên bố và hành động thực tế của Thủ tướng Malaysia. Bằng chứng là tháng trước, Thủ tướng Mahathir đã cử đặc phái viên Daim Zainuddin, người từng giữ chức bộ trưởng tài chính Malaysia khi ông Mahathir làm Thủ tướng trước đây, để chuyển thư tay cho Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường.

Trong chuyến đi đó, ông Daim Zainuddin còn thảo luận một số vấn đề song phương với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị. Phát biểu với các phóng viên sau cuộc gặp, ông Daim Zainuddin cho biết đã có cuộc thảo luận rất tốt với các quan chức nước chủ nhà và sẽ tiếp tục thúc đẩy mối quan hệ Malaysia - Trung Quốc vì mục đích chung.

Theo kế hoạch, vào tối nay (theo giờ Bắc Kinh), Thủ tướng Malaysia Mahathir còn có cuộc gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, trước khi khép lại chuyến thăm vào ngày 21/8./.