Trong đó, "Sách Vàng tình hình quốc tế" đề cập nhiều đến vấn đề tranh chấp quần đảo Điếu Ngư (Nhật Bản gọi là Senkaku) và nhân tố Mỹ tại khu vực.
Sách Vàng cho rằng vấn đề đảo Điếu Ngư không ngừng leo thang đã khiến quan hệ Trung - Nhật rơi vào tình trạng nghiêm trọng nhất kể từ khi bình thường hóa quan hệ ngoại giao đến nay. Rất nhiều hoạt động giao lưu hữu nghị Trung - Nhật bị ảnh hưởng hoặc huỷ bỏ, yếu tố đối lập trong dư luận ở hai nước đang tăng lên. Điều này cần phải thông qua tính linh hoạt chính sách và con đường ngoại giao để làm hòa hoãn cục diện căng thẳng.
Tuy nhiên, Sách Vàng cho rằng do Nhật Bản vẫn giữ lập trường về vấn đề này trong khi Trung Quốc cũng quyết bảo vệ chủ quyền, không thể loại trừ cuộc khủng hoảng đảo Điếu Ngư/Senkaku tiếp tục leo thang, thậm chí bùng phát xung đột.Sách Vàng phân tích rất nhiều vấn đề trong quan hệ Trung - Nhật đều liên quan mật thiết với mâu thuẫn mang tính kết cấu, trong thời gian ngắn khó có thể thay đổi hiện trạng này. Mặc dù trong vấn đề kinh tế, hai nước ngày càng phụ thuộc lẫn nhau song không làm cho cục diện căng thẳng được xoa dịu hiệu quả.
Ngoài ra, Sách Vàng cũng cho rằng sự điều chỉnh chiến lược của Mỹ là nhân tố bên ngoài quan trọng nhất ảnh hưởng đến chiến lược an ninh của Nhật Bản. Một số người Nhật Bản thấy rằng chiến lược mới của Mỹ đã chuyển một thông điệp "tích cực" cho phía Nhật Bản./.
