Ngày 12/5 “là một ngày buồn và là tấn bi kịch cho nền dân chủ non trẻ của Brazil”. Đó là nhận định của Tổng thống Rousseff sau khi bị Thượng viện bỏ phiếu bắt đầu tiến trình luận tội đối với bà.
Theo Tổng thống Brazil, bà là nạn nhân của sự bất công lớn, ngoài ra chính phủ tới đây sẽ ra đời từ cuộc đảo chính và đây sẽ là nguyên nhân của cuộc khủng hoảng chính trị. Bà Rousseff cũng kêu gọi “huy động người dân” chống lại cuộc đảo chính.
Phát biểu ngay trước khi rời khỏi dinh Tổng thống sáng 12/5, bà Rousseff nhấn mạnh: “Tình hình hiện nay là một Tổng thống được 54 triệu người bầu ra bị truất quyền. Tôi muốn nói với những người bỏ phiếu cho tôi rằng, đây là thời điểm mang tính quyết định đối với nền dân chủ Brazil và cho tương lai của đất nước. Tiến trình luận tội này không chỉ nhằm vào cá nhân tôi mà nhằm vào cuộc bỏ phiếu mà tôi đã chiến thắng, vào chủ quyền tự quyết và ý chí nguyện vọng của người dân Brazil cũng như Hiến pháp”.
Trước đó, Thượng viện Brazil đã bỏ phiếu thông qua kiến nghị luận tội, đồng nghĩa với việc tạm thời đình chỉ chức Tổng thống của bà trong vòng 180 ngày để chờ phán quyết cuối cùng của phiên tòa luận tội. Cho đến nay, bà Rousseff vẫn tuyên bố việc luận tội bà là vi Hiến và là một vụ “soán ngôi”.
Phó Tổng thống Michel Temer sẽ tạm thời lên thế bà Rousseff trong thời gian diễn ra phiên tòa luận tội. Hiện toàn bộ Nội các của bà Rousseff cũng đã bị giải tán để chuẩn bị cho việc ra mắt Nội các mới của ông Temer.
Trước đó, ông Temer cùng các thân tín đã tích cực thảo luận về một viễn cảnh bà Rousseff phải ra đi và đã chuẩn bị một kịch bản lên nắm quyền với danh sách các thành viên nội các giảm xuống còn 22 so với con số 27 Bộ trưởng hiện nay.
Tân Tổng thống lâm thời Temer đã bổ nhiệm ông Henrique Meirelles, cựu Chủ tịch Ngân hàng Trung ương giai đoạn 2003-2010, làm Bộ trưởng Kinh tế mới.
Thị trường bước đầu phản ứng tích cực với thông tin ông Tê-mê lên nắm quyền vì cho rằng tân Tổng thống lâm thời là người sẽ có chính sách thân thiện hơn với các doanh nghiệp. Chỉ số chứng khoán Brazil Bovespa ngày 12/5 tăng 22% trong khi đồng nội tệ real cũng tăng đến 12% so với đồng USD kể từ đầu năm đến nay.
Nhà kinh tế Andre Perfeito nhận định: “Chuyện bà Rousseff bị luận tội đã không còn là bí mật lớn nữa. Điều chúng tôi muốn thấy là ông Temer sẽ tiếp quản ra sao và chúng tôi vẫn đang chờ thêm thông tin vì hiện còn quá sớm để dự đoán. Thị trường đang phản ứng tích cực nhưng không thể nói đà tăng này sẽ tiếp tục cho đến cuối năm nay. Tương lai trung hạn và dài hạn phụ thuộc vào tình hình chính trường.”
Chính phủ mới của Brazil sẽ phải đối mặt với một nhiệm vụ vô cùng khó khăn nhằm đưa quốc gia có nền kinh tế số một Mỹ Latin thoát khỏi cuộc suy thoái được cho là trầm trọng nhất kể từ năm 1930 tới nay.
Trong khi đó, những người ủng hộ bà Rousseff đã tập trung trước dinh Tổng thống để phản đối Phó Tổng thống Temer lên nắm quyền. Cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay tại Brazil được coi là một trang tồi tệ nhất trong lịch sử quốc gia Nam Mỹ này.
Nhiều nhà quan sát lo ngại tình hình chính trị căng thẳng hiện nay có thể châm ngòi cho các cuộc biểu tình trở thành bạo lực. Người phát ngôn Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric cho biết, ông Ban Ki-moon theo dõi chặt chẽ các diễn biến ở Brazil và kêu gọi các bên bình tĩnh, đối thoại cũng như tin tưởng các cơ quan chức năng, tôn trọng tiến trình dân chủ và tuân thủ Hiến pháp./.