Sự rời đi của những máy bay vận tải Mỹ đã đánh dấu một cuộc không vận khổng lồ với hàng chục nghìn người chạy khỏi Afghanistan, những người lo sợ sự quay lại của Taliban sau khi lực lượng này kiểm soát phần lớn đất nước và tiến vào thủ đô giữa tháng này.
“5 máy bay cuối cùng đã rời đi, mọi thứ đã kết thúc. Tôi không thể diễn tả hết sự vui mừng của mình... 20 năm hy sinh đã có kết quả", Hemad Sherzad, một tay súng Taliban canh gác ở sân bay quốc tế Kabul nói.
Tại Washington, Tướng Frank McKenzie, người đứng đầu Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ, thông báo về sự kết thúc của cuộc chiến dài nhất nước Mỹ và những nỗ lực sơ tán, đồng thời cho biết, những máy bay cuối cùng đã cất cánh khỏi sân bay Kabul vào 15h29 (giờ Mỹ), một phút trước nửa đêm 30/8 ở Kabul.
Với những binh lính cuối cùng rời đi, Mỹ đã chấm dứt cuộc chiến 20 năm với Taliban ở Afghanistan. Nhiều người dân Afghanistan vẫn lo sợ về sự kiểm soát của Taliban, cũng như nguy cơ bất ổn gia tăng khi có nhiều bài báo ghi nhận về những cái chết và các hành động dã man ở những khu vực do Taliban kiểm soát, bất chấp cam kết của lực lượng này về việc khôi phục hòa bình và sự ổn định.
"Những binh lính Mỹ đã rời khỏi sân bay Kabul và quốc gia này đã được độc lập hoàn toàn", người phát ngôn của Taliban Zabihullah Mujahid cho biết sáng 31/8.
“Sân bay hiện đã nằm dưới sự kiểm soát của Taliban. Đây là nơi tiếng súng bắt đầu vang lên và lan rộng khắp thành phố. Tôi có cảm giác Taliban đã dùng đạn dược cho việc ăn mừng còn nhiều hơn cho cuộc chiến thực sự trong tháng qua", Murad Gazdiev, phóng viên của RT cho hay.
Mỹ và các đồng minh can thiệp vào Afghanistan không lâu sau vụ khủng bố 11/9/2001, lật đổ Taliban chỉ trong một vài tuần, khiến cho trùm khủng bố Osama bin Laden và các lãnh đạo của Al-Qaeda phải chạy trốn.
Mỹ và đồng minh cũng tiến hành nỗ lực đầy tham vọng nhằm tái thiết Afghanistan sau hàng thập kỷ chiến tranh, đầu tư hàng tỷ USD vào chính phủ và lực lượng an ninh của nước này. Những người phụ nữ, vốn chủ yếu bị bắt ở trong nhà dưới thời Taliban, đã được tiếp cận giáo dục và tham gia vào các công việc xã hội.
Tuy nhiên, Taliban chưa bao giờ biến mất. Trong những năm tiếp theo, khi Mỹ tập trung vào cuộc chiến ở Iraq và chính phủ Afghanistan chìm trong tham nhũng, Taliban đã tập hợp lực lượng ở các làng quê và nước láng giềng Pakistan. Trong những năm gần đây, Taliban đã chiếm giữ được phần lớn khu vực nông thôn Afghanistan và tiến hành những cuộc tấn công diễn ra gần như hàng ngày vào các lực lượng an ninh của chính phủ Afghanistan.
Với mong muốn chấm dứt chiến tranh, chính quyền cựu Tổng thống Trump đã ký thỏa thuận hòa bình với Taliban vào tháng 2/2020, chuẩn bị cho việc rút quân. Tổng thống Joe Biden đã mở rộng hạn chót rút quân từ tháng 5 đến tháng 8 và tiếp tục việc rút quân, bất chấp việc Taliban nhanh chóng giành chiến thắng vào đầu tháng này.
Hiện Taliban kiểm soát gần như tất cả lãnh thổ Afghanistan, ngoại trừ tỉnh miền núi Panjshir, nơi có vài nghìn tay súng địa phương và những tàn dư của lực lượng an ninh Afghanistan đã sụp đổ. Taliban đang tìm kiểm một thỏa thuận hòa bình ở đây. Lực lượng này cũng đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng khi lãnh đạo một trong những đất nước nghèo nhất và bị chiến tranh tàn phá nặng nề nhất trên thế giới./.
