Liên tiếp những ngày qua, báo chí và các chuyên gia quốc tế đã đưa ra những luận cứ khẳng định, việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan và điều tàu bảo vệ tới Biển Đông là trái với luật pháp quốc tế, cho thấy tham vọng của Trung Quốc nhằm khẳng định chủ quyền phi lý với vùng biển này.
Trong bài viết được đăng trên trang mạng Agoravox của Pháp hôm 23/6, ông Andre Bouny, Chủ tịch Ủy ban Quốc tế Hỗ trợ nạn nhân chất độc da cam/dioxine Việt Nam nói rằng, những yêu sách của Trung Quốc trên Biển Đông là hoàn toàn phi lý và đi ngược lại luật pháp quốc tế.
Tàu Trung Quốc sử dụng vòi rồng tấn công tàu Việt Nam
Tác giả nhấn mạnh “chiến lược bành trướng” của Trung Quốc thể hiện qua việc Bắc Kinh dùng vũ lực để chiếm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam trong các năm 1956 và 1974. Bài viết cũng đặc biệt đề cập tới một tấm bản đồ của Trung Quốc, vẽ vào cuối đời nhà Thanh (1644-1912) và được xuất bản vào năm 1904, trong đó xác định khu vực cực Nam của Trung Quốc ở đảo Hải Nam không bao gồm các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam.
Chính vì thế, theo tác giả, những gì xảy ra “là không thể tưởng tượng được” khi tháng 6/2012, Tổng công ty dầu khí Hải Dương Trung Quốc (CNOOC) cho đấu thầu thăm dò và khai thác tại 9 lô dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Theo ông Bouny, chắc chắn đây không phải là một khu vực có tranh chấp theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển 1982. Vì thế hầu như không có công ty nước ngoài nào tham gia đấu thầu.
Tác giả bài viết cũng đăng một loạt hình ảnh cho thấy, Việt Nam đã xác lập và thực thi chủ quyền liên tục đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa từ trước đến nay như tấm bản đồ Trung Quốc được vẽ từ đời nhà Thanh, giấy khai sinh của công dân Việt Nam được cấp tại Hoàng Sa năm 1940, hồ sơ kỹ thuật xây dựng hệ thống đèn biển tại Hoàng Sa, cuốn Biên niên của Nha khí tượng Đông Dương năm 1940 do Phủ toàn quyền Đông Dương xuất bản năm 1942…
Cũng trong ngày 23/6, báo Deutsche Welle của Đức đăng bài nhận định, việc Trung Quốc đưa thêm 4 giàn khoan vào Biển Đông trong bối cảnh căng thẳng gia tăng trong khu vực là nhằm tạo tiền lệ cho yêu sách chủ quyền với hầu hết Biển Đông. Trả lời phỏng vấn báo này, tiến sĩ Ian Storey, thành viên cao cấp Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS), có trụ sở tại Singapore khẳng định, việc triển khai các giàn khoan nói lên quyết tâm của Trung Quốc trong việc khẳng định chủ quyền ở Biển Đông và Trung Quốc có thể triển khai thêm các giàn khoan trong tương lai. Bởi theo ông, Trung Quốc muốn khẳng định cái gọi là "quyền lịch sử" đối với nguồn tài nguyên biển như dầu mỏ, khí đốt và ngư nghiệp bên trong “đường lưỡi bò”, vốn bị các chuyên gia pháp lý quốc tế coi là không phù hợp với Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS).
Tuy nhiên, bất chấp sự phản đối của quốc tế, Trung Quốc vẫn liên tục có những động thái làm gia tăng căng thẳng hay đưa ra những luận cứ phi lý nhằm xác lập chủ quyền đối với Biển Đông. Những ngày qua, nhiều báo đài của Trung Quốc đã ra sức tuyên truyền về việc một nhà xuất bản ở tỉnh Hồ Nam phát hành bản đồ dọc chính thức khổ lớn đầu tiên của nước này, khác với thông lệ xưa nay bản đồ Trung Quốc thường có hình ngang.
Trong đó, tấm bản đồ ngang nhiên thể hiện cả “đường lưỡi bò” phi lý liếm gần trọn Biển Đông, bao gồm 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam và bãi cạn Scarborough đang tranh chấp với Philippines. Đây được xem là một bước đi mới của Trung Quốc nhằm đẩy mạnh hợp thức hóa tuyên bố chủ quyền phi lý của mình trên Biển Đông, xâm phạm trắng trợn chủ quyền của Việt Nam.
Nguy hiểm hơn, theo truyền thông Trung Quốc, bản đồ này sẽ được phân phối cho các trường tiểu học và trung học nước này. Tiến sĩ Christopher Roberts thuộc Đại học New South Wales, Australia khẳng định, vài thập niên gần đây, hệ thống giáo dục Trung Quốc đã "cấy" vào đầu người dân niềm tin là Biển Đông thuộc “chủ quyền không thể tranh cãi” của nước này”.
Trong khi đó, chuyên gia Richard Bitzinger thuộc Đại học Nanyang (Singapore) bày tỏ lo ngại rằng, một bộ phận không nhỏ người dân Trung Quốc tin rằng họ đang bị chèn ép trong tranh chấp tại Biển Đông và hệ lụy nguy hiểm là nước này sẽ tiếp tục không chịu thỏa hiệp. Chính vì thế, thời gian vừa qua, giới học giả quốc tế liên tục nhấn mạnh tới sự cần thiết phải tôn trọng luật pháp quốc tế khi cho rằng, luật pháp quốc tế phải là cơ sở để giải quyết các tranh chấp quốc tế hiện nay./.