Quan hệ giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ bất ngờ gặp sóng gió sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan phát biểu rằng Tổng thống Syria Assad là người ủng hộ chủ nghĩa khủng bố phải chịu trách nhiệm chính về sự đổ máu diễn ra tại nước này.
Ông Erdogan (trái) bắt tay ông Assad vào năm 2012, khi quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Syria chưa căng thẳng như hiện nay. Ảnh: Getty.
Động thái trên ngay lập tức gặp phải sự phản ứng từ phía Syria.
Bộ Ngoại giao Syria đã đưa ra tuyên bố rằng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đang lừa dối dư luận khi khẳng định, Tổng thống Syria Bashar Al Assad không nên tiếp tục nắm quyền, đồng thời nói rằng chính sách của Thổ Nhĩ Kỳ “đã gây ra những hậu quả thảm khốc” đối với cả hai nước.
Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Syria cho biết, “Một lần nữa, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan lại tìm cách lừa dối dư luận Thổ Nhĩ Kỳ. Bằng những phát ngôn hùng hồn vô căn cứ của mình, ông ta đang cố biện minh cho những tội ác mà ông ta đã gây ra đối với người dân Syria khi Thổ Nhĩ Kỳ đang giúp đỡ các nhóm khủng bố tại Syria”.
Thổ Nhĩ Kỳ là điểm nóng khủng bố, nơi chồng chéo lợi ích các quốc gia
Tổng thống Al-Assad mặc dù không đưa ra bình luận nào về tuyên bố của ông Erdogan, song trong quá khứ ông liên tục phủ nhận chính phủ của mình đã có hành động làm tổn hại đến người dân.
Phát biểu tại cuộc họp báo với Tổng thống Tunisia Beji Caid Essebsi ở thủ đô Tunis, ông Erdogan nói rằng Tổng thống Al-Assad là "khủng bố" và tuyên bố không thể nào tiếp tục các nỗ lực hòa bình cho người dân Syria với Tổng thống Assad.
Ông Erdogan nói: “Trước tiên, không thể tiếp tục với ông Assad. Tại sao? Đó là vì chúng ta không thể ôm lấy tương lai với một tổng thống mà khiến gần một triệu người dân nước mình thiệt mạng. Do vậy, ông Assad không thể tại nhiệm”.
Bình luận của Tổng thống Erdogan là những lời chỉ trích gay gắt nhất đối với Tổng thống Syria trong nhiều tháng qua vào thời điểm mà cả Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Iran đang cố gắng thúc đẩy các nỗ lực hòa bình ở Syria.
Thổ Nhĩ Kỳ từ trước ủng hộ phe đối lập Syria và cho rằng Tổng thống Al-Assad không nên tham gia vào bất kỳ quá trình chuyển tiếp chính trị ở nước này. Thổ Nhĩ Kỳ lâu nay bị cáo buộc nhắm mắt làm ngơ để các phần tử khủng bố vào Syria qua ngã Thổ Nhĩ Kỳ.
Nguyên nhân của hành động này là Thổ Nhĩ Kỳ muốn chính quyền ông Al-Assad sụp đổ. Thổ Nhĩ Kỳ cũng bị cáo buộc không hành động đủ mạnh để tiêu diệt nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng dù cho phép liên quân do Mỹ dẫn đầu sử dụng căn cứ không quân quan trọng trong cuộc chiến diệt khủng bố.
Vì sao Thổ Nhĩ Kỳ cố tình bắn rơi chiến đấu cơ Su-24 của Nga?
Thổ Nhĩ Kỳ bác bỏ toàn bộ cáo buộc trên. Nhưng, thông qua những tuyên bố mà ông Erdogan dành cho ông Assad các chuyên gia nhận định nhóm Nhà nước Hồi giáo không là mục tiêu ưu tiên của nước này.
Tuy nhiên, ý định này đã giảm bớt kể từ khi Thổ Nhĩ Kỳ làm việc với các đồng minh của Syria là Nga và Iran về tương lai Syria. Mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ đã cùng Nga và Iran bảo đảm lệnh ngừng bắn tại Syria được thực thi, song ông Al-Assad cũng không công nhận Thổ Nhĩ Kỳ là đối tác của mình với lý do rằng nước này tài trợ khủng bố.
Về phần mình, Thổ Nhĩ Kỳ cũng gửi đi những thông điệp trái chiều về Syria. Vào tháng 11, ông Erdogan nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ vẫn để ngỏ cơ hội đàm thoại với ông Al-Assad, và sau đó chính phủ của ông đưa ra tuyên bố rằng Thổ Nhĩ Kỳ không còn coi Syria là một mối đe dọa nữa. Tuy nhiên, với tuyên bố mới nhất này của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, thì các chuyên gia nhận định, quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria sẽ tiếp tục đối mặt với những thách thức mới./.