Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis ngày 11/5 tái khẳng định cam kết của Mỹ với Thổ Nhĩ Kỳ, một đồng minh của Mỹ trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Động thái này có thể được xem như sự trấn an của Mỹ với Thổ Nhĩ Kỳ trong bối cảnh phát sinh những căng thẳng mới trong quan hệ hai nước liên quan tới quyết định của Mỹ về việc vũ trang cho lực lượng người Kurd ở Syria vốn bị chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ coi là khủng bố.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đã đưa ra cam kết này trong cuộc gặp với Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim tại thủ đô London, Anh.
Đây là cuộc gặp cấp cao nhất giữa giới chức hai nước kể từ khi Mỹ tuyên bố cung cấp vũ khí và thiết bị quân sự cho Các đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG)- động thái được cho là “chọc giận” Thổ Nhĩ Kỳ, bởi lẽ dù Mỹ coi lực lượng này là đồng minh tốt nhất trong cuộc chiến chống IS ở Syria nhưng với Thổ Nhĩ Kỳ đây chỉ là “cánh tay nối dài” của Đảng Công nhân người Kurd (PKK), lực lượng phát động phong trào nổi dậy ở Thổ Nhĩ Kỳ từ năm 1984.
Thổ Nhĩ Kỳ lo sợ rằng nếu được Mỹ hỗ trợ thì tầm ảnh hưởng của lực lượng người Kurd trong nước gia tăng, và có thể sẽ tạo ra một đe dọa lớn đối với nước này.
Giới quan sát nhận định, việc giới chức Quốc phòng Mỹ khẳng định cam kết với Thổ Nhĩ Kỳ có thể xem là một bước đi nhằm xoa dịu mối quan hệ căng thẳng hiện nay giữa hai bên, trước thềm chuyến thăm của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tới Washington, Mỹ), và có cuộc hội đàm với Tổng thống Donald Trump vào ngày 16/5 tới đây.
Dự kiến hai bên sẽ tập trung thảo luận việc củng cố quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như tăng cường hợp tác hơn nữa trong việc đối phó với chủ nghĩa khủng bố dưới mọi hình thức.
Trước đó 1 ngày (ngày 10/5), Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cũng bày tỏ tin tưởng Mỹ có thể giải quyết những căng thẳng với Thổ Nhĩ Kỳ.
Ông Mattis nói: “Chúng tôi sẽ hợp tác chặt chẽ với Thổ Nhĩ Kỳ để ủng hộ vấn đề an ninh của nước này tại biên giới phía Nam của họ. Chúng tôi sẵn sàng thảo luận các lựa chọn và sẽ hợp tác cùng nhau để giải quyết bất cứ lo ngại nào. Tôi không hề lo ngại về mối quan hệ giữa Mỹ -Thổ Nhĩ Kỳ. Mặc dù còn nhiều bất đồng nhưng chúng tôi sẽ dần giải quyết được”.
Những động thái trấn an từ phía Mỹ được đưa ra sau khi Thổ Nhĩ Kỳ lên tiếng cảnh báo quyết định của Mỹ về việc vũ trang cho các lực lượng người Kurd chống IS có thể tác động tiêu cực đến chính Mỹ.
Phía Thổ Nhĩ Kỳ cũng cho rằng việc vũ trang cho Các đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) là điều “không thể chấp nhận được”, và rằng chính sách như vậy sẽ không có lợi cho ai. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan, người dự kiến có cuộc gặp với người đồng cấp Mỹ Donald Trump vào tuần tới, cũng bày tỏ hy vọng Mỹ có thể đảo ngược quyết định trên.
Ông Erdogan nói: “Chúng tôi muốn tin rằng các đồng minh của chúng tôi sẽ muốn đứng về phía chúng tôi, chứ không phải đứng về phía một tổ chức khủng bố. Tôi sẽ trình bày rõ lập trường của chúng tôi về vấn đề này cũng như những quan ngại của chúng tôi về quyết định này của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 16/5 tới”.
Tổng thống Erdogan từng nhiều lần nhấn mạnh Mỹ cần lựa chọn giữa mối quan hệ đồng minh cùng Thổ Nhĩ Kỳ hay nhóm chiến binh Các đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd. Mặc dù vậy, có vẻ như đến nay chính quyền Tổng thống Donald Trump dường như vẫn không thay đổi định hướng chiến lược của mình, khi muốn sử dụng người Kurd như “con bài” trong cuộc chiến chống khủng bố tại Syria, trong khi một mực khẳng định, nước này quyết tâm để việc cung cấp vũ khí trong tương lai cho các lực lượng người Kurd tại Syria không làm gia tăng “các rủi ro an ninh” đối với Thổ Nhĩ Kỳ./.